Pica เป็นภาวะที่มีลักษณะอยากบริโภคสิ่งที่ไม่ถือว่าเป็นอาหาร เช่น ดินเหนียว ชอล์ก เส้นผม กระดาษ น้ำแข็ง หรือแม้แต่วัตถุที่เป็นโลหะ ภาวะนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย แต่ส่วนใหญ่มักพบในเด็กและสตรีมีครรภ์

Pica คืออะไร?

Pica หรือ โรคชอบกินของแปลกที่ไม่ใช่อาหาร เป็นโรคเกี่ยวกับการกินที่ผู้ป่วยรู้สึกอยากกินหรือกินสิ่งที่ไม่ใช่อาหารและไม่มีคุณค่าทางโภชนาการ ซึ่งอาการจะเกิดขึ้นนั้นขึ้นอยู่กับเวลาและสาเหตุ โดยชื่อโรค Pica มาจากชื่อของนกสายพันธุ์ Eurasian magpie ที่มีชื่ออย่างเป็นทางการเป็นภาษาละตินว่า Pica ซึ่งเป็นนกที่มีชื่อเสียงในเรื่องการกินสิ่งที่ไม่ปกติ อย่างไรก็ตาม Pica อาจเป็นเรื่องปกติและไม่มีอันตราย แต่หากกินสิ่งที่เป็นพิษหรือของที่มีอันตรายก็จะทำให้เกิดปัญหาสุขภาพได้  

Pica เกิดขึ้นกับใครได้บ้าง?

Pica สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่มีแนวโน้มจะเกิดกับบุคคล 3 กลุ่ม คือ
- เด็กเล็ก โดยเฉพาะเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี
- หญิงมีครรภ์
- ผู้ที่มีภาวะสุขภาพจิตบางประการ โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคออทิสติก ความบกพร่องทางสติปัญญา หรือโรจิตเภท

Pica เกิดจากสาเหตุอะไร?

สาเหตุของโรคยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่จากการวิจัยพบว่ามีปัจจัยบางอย่างที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคนี้ ได้แก่

ปัจจัยทางวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม การปฏิบัติหรือความเชื่อทางวัฒนธรรมอาจมีบทบาทในการเกิดภาวะ Pica ในบางวัฒนธรรม การกินสารบางอย่างอาจถือว่าเป็นเรื่องปกติหรือเป็นที่พึงปรารถนา สำหรับในด้านปัจจัยสิ่งแวดล้อม เช่น การสัมผัสสารตะกั่วหรือสารพิษอื่นๆ อาจมีส่วนทำให้เกิดภาวะ Pica ได้

การขาดสารอาหาร Pica มักพบในผู้ที่มีภาวะขาดสารอาหารบางอย่าง เช่น ธาตุเหล็ก สังกะสี หรือแร่ธาตุและวิตามิน ร่างกายอาจต้องการสิ่งที่ไม่ใช่อาหารเพื่อให้ได้รับสารอาหารที่ขาดหายไป เช่น ความอยากน้ำแข็ง มักเกี่ยวข้องกับโรคโลหิตจางจากการธาตุขาดเหล็ก

ภาวะสุขภาพจิต Pica เชื่อมโยงกับความผิดปกติทางสุขภาพจิตบางอย่าง เช่น โรคย้ำคิดย้ำทำ หรือโรคออทิสติก ผู้ที่มีอาการเหล่านี้อาจแสดงพฤติกรรมซ้ำๆ รวมถึงการบริโภคสิ่งที่ไม่ใช่อาหาร

การตั้งครรภ์ ในสตรีมีครรภ์โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะขาดธาตุเหล็ก อาจพบว่ามีภาวะ Pica ได้ เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน และความต้องการทางโภชนาการที่เพิ่มขึ้นในระหว่างตั้งครรภ์

ปัจจัยเชิงลบในวัยเด็ก ภาวะ Pica พบได้บ่อยในเด็กที่อาศัยอยู่ในสภาพสังคมและเศรษฐกิจต่ำ เช่น ความยากจน นอกจากนี้ยังรวมถึงเด็กที่ถูกทารุณกรรมหรือถูกทอดทิ้ง อีกทั้งยังเป็นพฤติกรรมเรียกร้องความสนใจ โดยเฉพาะเด็กที่ขาดพ่อหรือแม่คนใดคนหนึ่ง หรือขาดทั้งคู่ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม
 

อาการของ Pica เป็นอย่างไร?

อาการของ Pica มีเพียงอย่างเดียวคือ การรับประทานสิ่งที่ไม่ใช่อาหารหรือสิ่งที่ไม่มีคุณค่าทางโภชนาการ ซึ่งที่พบโดยทั่วไป เช่น

ขี้เถ้า
แป้งเด็กหรือแป้งฝุ่น
ชอล์ก
ถ่าน
ดินเหนียว
กากกาแฟ
เปลือกไข่
เส้นผมหรือเส้นด้าย
น้ำแข็ง
กระดาษ
ผ้าหรือผ้าขนสัตว์
ก้อนกรวด
สบู่
อาหารสัตว์
อุจจาระของสิ่งต่างๆ
 

อย่างไรก็ตาม ภาวะ Pica หรือการกินของแปลกๆ อาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ทำให้เกิดอาการของโรคนั้นๆ ตามมาได้ เช่น การติดเชื้อพยาธิตัวกลม ท้องผูก ความไม่สมดุลของอิเล็กโทรไลต์ ภาวะหัวใจเต้นผิดปกติ ลำไส้อุดตัน ได้รับสารพิษ เป็นต้น

เกณฑ์การวินิจฉัยโรค Pica มีอะไรบ้าง?

1. รับประทานสิ่งที่ไม่มีคุณค่าทางโภชนาการต่อเนื่องกันเป็นเวลาอย่างน้อยหนึ่งเดือน
2. รับประทานสิ่งที่ไม่เหมาะสมกับระดับพัฒนาการ
3. รับประทานสิ่งที่ไม่ใช่ส่วนหนึ่งของวัฒนธรรม
4. หากพฤติกรรมกินของแปลกเกิดร่วมกับความผิดปกติด้านจิตใจ จำเป็นต้องพบผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย