โรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา

โรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา

โรคชนิดนี้ที่พบบ่อยๆ ได้แก่ กลากและเกลื้อน ซึ่งเกิดจากเชื้อราชนิดผิวเผิน ซึ่งหมายถึง พวกเชื้อราที่ไม่ลุกลามลึกลงไปกว่าผิวหนัง และส่วนใหญ่มักจะไม่ไปรวบกวนอวัยวะภายในแต่อย่างใด

เชื้อราชนิดผิวเผินที่ทำให้เกิดโรคผิวหนัง ที่พบบ่อยได้แก่ ไพทีโรสปอรุม (pityrosporum) ไตรโคฟีทอน และไมโครสปอรุม ซึ่งทำให้เป็นโรคที่รู้จักกัน คือ เกลื้อน กลาก และง่ามนิ้วเปื่อย 

เกลื้อน 

เป็นโรคที่พบมากในนักกีฬา ผู้ใช้แรงงาน ทหาร และผู้ที่ประกอบอาชีพที่อยู่ในอุณหภูมิสูง มีเหงื่อออกมาก มีความชื้นสูง หรือสกปรกเปรอะเปื้อนพวกไขมัน และฝุ่นละออง

เชื้อราตัวที่เป็นสาเหตุของเกลื้อน คือ ไพทีโรสปอรุม ออร์บิคูลารี 

ลักษณะของเกลื้อนที่ผิวหนังมักจะขึ้นเป็นปื้นหลายๆ แห่ง มีขนาดและรูปร่างลักษณะต่างๆ กัน และอาจมีสีค่อนข้างแดง จนถึงน้ำตาล และขาวซีด สะเก็ดบางๆ เล็กๆ อาจมีติดอยู่ที่ฝิ่น หรือเห็นได้ เมื่อขูดดู และจะตรวจพบเชื้อราได้ในสะเก็ดนี้

เกลื้อนมักจะขึ้นบริเวณลำตัวส่วนบนทั่วบริเวณหน้าอกและหลัง หรือกระจายไปที่อื่นๆ เช่น แขน ขา คอ และหน้าได้ 

กลาก 

เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อราได้หลายชนิดด้วยกัน และลักษณะที่ขึ้นก็แตกต่างกัน แล้วแต่ตำแหน่งของผิวหนัง เช่น ที่ศีรษะ บริเวณลำตัว ขาหนีบ ก้น เล็บ รูปลักษณะมักจะไม่เหมือนกันทีเดียวชนิดของเชื้อรา เช่น ไมโครสปอรุม และไทรโคฟีทอน ที่พบบ่อยมากกว่าชนิดอื่นในบ้านเราคือ ไทรโคฟีทอน รูบรัม (T.rubrum)

  กลากที่ขึ้นบนผิวหนังเรียบเกลี้ยง อาจมีลักษณะตั้งแต่เป็นเม็ดตุ่มพองน้ำ ไปจนถึง เป็นเอ็กซีมาที่มีสะเก็ด หรือเป็นก้อนนูนขรุขระ ที่เป็นลักษณะธรรมดา ที่สุดคือเป็นวง โดยมีเม็ดตุ่มเล็กๆ สีแดงเกิดขึ้นก่อน เม็ดตุ่มนี้จะขยายใหญ่ออกจนเป็นวง ผิวหนังส่วนที่อยู่ตรงกลางวงจะแลดูเหมือนปกติ แต่ที่ขอบนั้นจะนูนสูง แดง หรือมีเม็ดตุ่ม และเม็ดตุ่มพองน้ำเล็กๆ อย่างชัดเจน วงผื่นนี้มักจะขึ้นอยู่วงเดียว หรือสองสามวง วงที่อยู่ติดๆ กันอาจลามเข้ามารวมกันกลายเป็นปื้นใหญ่ๆ ได้ หรือกลายเป็นวงเล็กๆ อยู่ภายในวงใหญ่อีกทีหนึ่ง
อาการที่เกิดขึ้น คือ คันบ้างไม่มากนัก และอาจติดต่อไปยังผู้อื่นได้บ้าง 

นอกจากลักษณะธรรมดาดังกล่าวแล้วนี้ กลาก ยังอาจกลายเป็นผื่นเอ็กซีมากลมๆ โดยไม่มีผิวหนังปกติ อยู่ตรงกลาง หรือมีสะเก็ดหนาติดอยู่ มักจะทำให้คัน มาก ถ้าเป็นที่บริเวณขาหนีบ ขาอ่อน ลูกอัณฑะ อวัยวะเพศ ฝีเย็บ และก้น และกลายเป็นเอ็กซีมาได้ ง่าย ที่ผิวหนังบริเวณเหล่านี้ เมื่อหายแล้วมักเป็นซ้ำ ได้อีกบ่อยๆ เพราะมีเหงื่อมาก ทำให้ชื้นและอบ ถ้า นุ่งกางเกงยืดแบบนักกีฬาด้วยแล้ว จะรัดหรือทำให้ ผิวหนังถลอกเกิดการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น 

คนที่อ้วนๆ ก็เช่นเดียวกัน การเสียดสีของผิวหนัง เหงื่อ และความอับชื้น ย่อมเป็นปัจจัยสำคัญ ที่จะทำให้รักษาความสะอาดของผิวหนังได้ยาก 

กลากหรือเชื้อราที่เล็บ 

พบได้บ่อยเหมือนกัน เชื้อราอาจเป็นขึ้นกับเล็บเดียว หรือสองสามเล็บ หรือหลายๆ เล็บก็ได้ โดยมากจะเป็นที่ร่องข้างๆ เล็บก่อน แล้วก็ลามออกไปยังผิวหนังข้างใต้เล็บ และตัวเล็บเอง โดยค่อยๆ เป็นไปช้าๆ และมักจะทำให้เล็บเปลี่ยนสี ไปเป็นขาวหรือเหลือง ต่อไปเมื่อโรคนี้ เป็นมากขึ้นจะเกิดมีขี้ขุยขึ้นสะสมอยู่ใต้เล็บ ทำให้เล็บแยกนูนสูงขึ้น และจะถูกทำลายกร่อนลงที่ตอนปลายก่อน แล้วอาจลามต่อไปจนถึงโคนเล็บ 

เชื้อราที่ง่ามนิ้วเท้า 

โรคนี้นับว่า พบบ่อยมาก ซึ่งมีบางคนเรียกว่า โรคของความศิวิไลซ์ (clvilization) เพราะพบมากในผู้ที่สวมรองเท้าอยู่เสมอ ทำให้เท้าอบชื้น ส่วนผู้ที่อยู่ห่างไกลความเจริญไปไหนต้องเดินเท้าเปล่า จะพบว่า เป็นโรคนี้น้อยกว่า แต่ผู้ที่ต้องแช่น้ำ หรือเท้าเปียกอยู่เสมอแล้ว ไม่เช็ดให้แห้ง หรือรักษาความสะอาดไม่ดีพอ ก็อาจเป็นโรคนี้ได้เช่นกัน ที่บางคนเรียกว่า น้ำกัด หรือเท้าเปื่อย โดยแท้แล้ว ลักษณะที่เกิดขึ้นดูคล้ายกันแต่อาจไม่ใช่เป็นเชื้อราก็ได้

เชื้อราที่เป็นกับง่ามเท้านี้ มักจะเริ่มหรือพบบ่อยที่สุดที่ง่ามนิ้วเท้าที่สี่ระหว่างนิ้วนางกับนิ้วก้อยของเท้า หรือเป็นหมดทุกๆ ง่ามนิ้วเท้าก็ได้ ลักษณะจะเห็นผิวหนังเปื่อยยุ่ย หรือลอกเป็นสะเก็ด กลิ่นเหม็น และคัน หรืออักเสบรุนแรงขึ้นเป็นครั้งคราวจากการติดเชื้อบัคเตรีซ้ำซ้อนขึ้น