เป็นวัดสำคัญวัดหนึ่งในกรุงเทพมหานคร เดิมมีชื่อว่า วัดโพธาราม พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์เมื่อทรงสร้างกรุงรัตนโกสินทร์แล้ว และโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระเจดีย์ใหญ่ประดับกระเบื้องเคลือบสีเขียวบรรจุพระพุทธรูปพระศรีสรรเพชญ์ พระพุทธรูปยืนองค์ใหญ่แห่งกรุงศรีอยุธยา ซึ่งถูกพม่าเผาปรักหักพัง เกินที่จะปฏิสังขรณ์ใหม่ได้ แล้วถวายพระนามพระมหาเจดีย์องค์นี้ว่า พระเจดีย์ศรีสรรเพชญดาญาณ และพระราชทานนามวัดนี้เสียใหม่ว่า วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
ในรัชกาลต่อๆ มา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ และ ๔ ได้โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระเจดีย์ใหญ่ประจำรัชกาลขึ้นรวมในหมู่เดียวกับพระเจดีย์ศรีสรรเพชญดาญาณ จึงเป็นหมู่พระมหาเจดีย์ทั้งสี่ มีสีเขียว สีเหลือง สีแสด และสีขาบ (สีน้ำเงินปนม่วง) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดให้สร้างกำแพงแก้วล้อมชิดองค์พระเจดีย์ทั้งสี่ไว้ จึงมิได้มีพระเจดีย์ประจำรัชกาลหลังๆ อยู่ในหมู่นี้ด้วย
ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาให้ปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามเป็นงานใหญ่ แล้วโปรดเกล้าฯ ให้จารึกตัวอย่างโคลงกลอนบทต่างๆ ฉันท์ และตำรายาไทยตามฝาผนังพระระเบียง และตามเสาศาลาราย ตลอดจนโปรดให้ปลูกพันธ์ไม้ที่เป็นยานานาชนิดไว้ในบริเวณลานวัด ให้สร้างรูปฤาษีดัดตนท่าต่างๆ ไว้เป็นแบบตำราหมอนวด จึงนับได้ว่าทรงจัดให้วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามเป็นศูนย์รวมวิทยาการอันมีอยู่ในสมัยนั้น