ผู้ที่ประสบความสำเร็จคือผู้ที่วางแผนเป็น และปฏิบัติตามแผนได้ หากเปรียบเป้าหมายเป็นดั่งเส้นชัยของการวิ่ง บางคนชอบวิ่งระยะสั้น ชิล ๆ ไม่กดดัน แบบ Fun Run บางคนชอบวิ่งแบบเงียบ ๆ ไม่วุ่นวายกับใคร แต่สะสมคะแนนไปเรื่อย ๆ แบบ Virtual Run หรือบางคนชอบการแข่งขันกำลังดี ระยะไกลขึ้นมาหน่อย เป็นมินิ มาราธอน หรือบางคนอาจจะมี Passion สูง มองเป้าหมายระยะไกลที่ต้องใช้พลัง ความมุ่งมั่น และความต่อเนื่องสูง นั่นคือ มาราธอน แต่ไม่ว่าจะวิ่งระยะทางเท่าไหร่ และแบบไหน ทุกประเภทล้วนมีปลายทางเป็นเส้นชัยทั้งสิ้น แล้วน้อง ๆ ล่ะ ทุกวันที่เดินวิ่งอยู่ในลู่แห่งการแข่งขันทางการศึกษา เส้นชัยของน้อง ๆ คืออะไร ?

          ก่อนจะเตรียมตัว ก่อนจะเรียนพิเศษ ก่อนจะเลือกคณะ ก่อนจะแข่งขัน น้อง ๆ ต้องตอบตัวเองให้ได้ก่อนเป็นอันดับแรกว่า เส้นชัยของเราคืออะไร จุดที่ไปถึงแล้ว เรารู้สึกว่า เย้ ๆ สำเร็จแล้ว เราทำได้แล้ว Mission Complete แล้ว ฉลองสิจ๊ะ รออะไร ฟิลแบบนี้ล่ะ เขาถึงจะเรียกว่า เส้นชัย หรือภาษาที่เล่นใหญ่กว่านั้นคือ “เป้าหมาย”

          ไม่มีใครเข้าเส้นชัย โดยไม่ต้องวางแผนการแข่งขัน เราจะใช้วิธีการอะไรให้เราชนะ เราจะชนะอย่างไรให้เหนื่อยน้อยที่สุด เรากำลังแข่งกับใคร กติกาการแข่งขันคืออะไร เราจะเตรียมตัวอย่างไร ต้องฝึกต้องซ้อมแบบไหน ฯลฯ

         บางคนอาจจะมีการวางแผนชีวิตไว้อย่างมีเป้าหมาย ในขณะที่บางคนไม่คุ้นเลยกับคำว่า “การตั้งเป้าหมาย” หากในชีวิตนี้ไม่เคยเรียนรู้กับคำว่าตั้งเป้าหมาย ก็จะไม่มีทางรู้จักกับความ “ความสำเร็จ” เพราะฉะนั้นวันนี้พี่จะพาน้อง ๆ ไปลงสนามฝึก โดยใช้ตัวช่วยที่ชื่อ "SMART Goals”

          “SMART Goals” คือตัวช่วยในการฝึกตั้งเป้าหมายให้ชัดเจนอย่างมีระบบ และมีแนวทางปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม ง่าย และเห็นผลเร็วทันตา ประกอบไปด้วยสมาชิก 5 ตัวด้วยกัน ได้แก่ S M A R  T แต่ละตัวเป็นใครกันบ้าง ไปทำความรู้จักกันเลย 

S – Specific คือการตั้งเป้าหมายอย่างเจาะจง ชัดเจน และแคบขึ้น

          การตั้งเป้าหมายที่กว้างเกินไปเหมือนไล่คว้าดาวบนท้องฟ้า ดูอลังการใหญ่เยอะไปหมด แต่ไม่สามารถจับต้องได้ และนั่นจะทำให้ความฝันเป็นได้แค่ความฝัน ไม่มีวันเป็นจริง การตั้งเป้าหมายที่ดีในระยะ 5 ปี จำเป็นต้องตัดสินใจให้เด็ดขาด เวลามันไม่ได้มีมากพอให้ลอยล่องไปเรื่อย ๆ เลือกให้ชัดเจาะจงลงไปเลยว่า เราต้องการอะไร เราจะเป็นอะไร ไม่ใช่แค่อยากเป็น ไม่เอาแค่ความอยากหรือกิเลสชั่วคราวมาคุยเป็นตุเป็นตะ เอาแบบชัด ๆ แคบลงจนไม่เหลือที่ว่างให้อย่างอื่นมาแทนที่ นั่นล่ะคือเป้าหมายที่มีแรงดึงดูดอย่างแท้จริง

M – Measurable เป้าหมายที่สามารถวัดได้ในทางสถิติ

          เป้าหมายที่ดีต้องสามารถวัดและจับต้องได้ ต้องมีหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนในการวัดความก้าวหน้า และติดตามผล เมื่อเราวัดผลออกมาได้ จะช่วยให้เห็นได้ชัดเจนว่าการปฏิบัตินั้นสำเร็จหรือไม่อย่างไร เราเข้าใกล้เป้าหมายมากน้อยแค่ไหนแล้ว ยังขาดอะไรอีกเท่าไร ต้องทำอะไรเพิ่มบ้างเพื่อให้บรรลุเป้าหมายได้ เช่น ฉันจะอัปเกรดให้ได้เกิน 2.75 / Portfolio ควรมีรางวัลจากการประกวด 3 งาน (ตอนนี้ได้กี่งาน ขาดอีกกี่งาน) ฉันจะอ่านหนังสือให้ได้วันละ 2 ชั่วโมง / ก่อนสอบจะต้องทำข้อสอบเก่าอย่างน้อย 20 ชุด / ท่องศัพท์ใหม่เพิ่มให้ได้วันละ 10 คำ / ออกกำลังกายให้ได้สัปดาห์ละ 3 วัน / ต้องทำคะแนนจากข้อสอบเก่าให้ได้ 70% ในทุกวิชา / อีก 4 ปี จะเรียนจบด้วยเกียรตินิยมอันดับ 1 (สามารถเช็กเกรดระหว่างเรียนได้ว่าขาดเท่าไหร่ ต้องพัฒนาตัวอย่างไรเพื่อให้ถึงระดับเกียรตินิยม) เป็นต้น  

A – Achievable เข้าถึงเป้าหมายได้จริง มีความเป็นไปได้

          การตั้งเป้าหมายที่ดี ต้องเป็นการตั้งเป้าหมายที่บรรลุผลได้จริง และเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ แต่ก็ไม่ใช่ง่ายเกินไป จนขาดความท้าทาย อย่าลืมว่า เป้าหมายไม่ใช่ทางผ่าน! ไม่ใช่บังเอิญเดินมาเจอ แต่คือสิ่งที่เรากำลังมุ่งไปสู่จุดหมายนั้น อย่างตั้งใจและทุ่มเท แต่ขณะเดียวกันเป้าหมายที่ดีต้องไม่ใช่เป้าหมายที่ตั้งแล้วเกินจริง คือตั้งไปอย่างนั้น ยังไงก็ไม่มีทางสำเร็จ เป้าหมายที่ไม่ส่งเสริมหรือกระตุ้นให้เกิดพลังในการขับเคลื่อนนั้น ไม่ใช่เป้าหมายที่ดี แต่ระวัง! อย่าฝันเล็กเกินไป เพราะประเมินศักยภาพตัวเองต่ำเกินความมุ่งมั่น  ทางที่ดีเราควรตั้งเป้าหมายที่บรรลุได้จริง แบบมี Passion เพื่อสร้างแรงผลักดันให้เราก้าวต่อไปสู่เป้าหมายที่ใหญ่ขึ้น

R – Realistic เป็นเป้าหมายที่เป็นความจริง สมเหตุสมผล

          เป้าหมายที่ถูกต้องและเป็นไปได้นั้น สำคัญมากที่จะต้องสอดคล้องกับความเป็นจริง มีความสมเหตุสมผล เหมาะสมกับตัวตนและศักยภาพของเรา เช่น ตัวตนของเราเกลียดวิชาวิทยาศาสตร์มาก ความสามารถก็ไม่ถึงสอบตกแล้วสอบตกอีก แถมไม่ชอบการอ่านหนังสือใด ๆ แต่อยากตั้งเป้าหมายเป็นหมอ! เป็นวิศวกร! เหมือนกับเดินตามหาน้ำทะเลที่ภาคเหนือ น้องคิดว่ามันจะเจอมั้ย? ดังนั้นน้อง ๆ ควรนำข้อมูลส่วนตัว ข้อมูลสาขา/คณะ ข้อมูลอาชีพ และความรู้อื่น ๆ มาใช้ประกอบในการตั้งเป้าหมาย  

ไม่ใช่มโนหรือคิดไปเอง เช่น ศึกษาอาชีพในฝันด้วยข้อมูลที่เจาะลึก สอบถามผู้ที่เคยประกอบอาชีพ ศึกษาตลาดแรงงาน เส้นทางการสอบเข้า หาข้อมูลประกอบให้รอบด้าน เรียกง่าย ๆ ว่า มีเหตุมีผลในการตั้งเป้าหมาย ไม่ใช่นอนหลับฝัน แล้วตื่นขึ้นมา เอาอันนี้ล่ะเป้าหมาย! No !!!

T – Time Bound เป็นเป้าหมายที่มีกรอบเวลาชัดเจน

          สิ่งสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งของการตั้งเป้าหมายคือ ต้องมีการกำหนดเวลาให้ชัดเจน พร้อมวางแผนประกอบ มีกรอบระยะเวลาให้ทำตามแผน พร้อมรายละเอียดว่าต้องทำอะไรให้เสร็จเมื่อไหร่ เก็บความสำเร็จเล็ก ๆ น้อย ๆ รายทาง พิชิตภารกิจย่อย เพื่อรอวันสอยภารกิจใหญ่ เช่น เป้าหมายใหญ่ภายใน 5 ปี คือได้เป็นวิศวกร นั่นแปลว่าต้องสอบเข้ามหาวิทยาลัยคณะวิศวกรรมศาสตร์ให้ได้ในปีนี้ แล้วเหลือเวลาอีกกี่เดือน เราต้องทำอะไรให้จบภายในเมื่อไหร่ เพื่อให้ทันต่อการได้เป็นวิศวกร ถ้าไม่มีกรอบเวลา อาจทำให้เราเสียเวลามากมายในชีวิตโดยเปล่าประโยชน์ จากวันเป็นเดือน จากเดือนเป็นปี จากปีอาจจะเป็นหลาย ๆ ปี จนบางคนอาจจะไม่เคยบรรลุเป้าหมายใด ๆ ที่ตั้งไว้เลย เพราะไม่เคยมีกรอบเวลาที่ชัดเจน ดังนั้นเวลาจะลงมือทำอะไร น้อง ๆ ต้องฝึกกำหนดไว้เลยว่า จะทำสิ่งนี้ให้เสร็จเมื่อไหร่ เช่น อ่านสรุปสูตรคณิตศาสตร์ให้จบภายในกี่วัน อ่านสังคม ม.4 เล่มนี้ ต้องจบภายในกี่วัน เรียกว่าเมื่อมีจุดเริ่มต้น ก็ต้องมีจุดสิ้นสุด ไม่ใช่ทำไปเรื่อย ๆ เมื่อยก็หยุด หงุดหงิดก็เลิก

          การตั้งเป้าหมายอาจจะไม่ใช่สิ่งที่ทุกคนเคยทำ แต่มันคือสิ่งที่ทุกคน...ควรทำ ไม่อย่างนั้นคุณจะไม่มี Land mark แห่งความสำเร็จไว้ให้ปักหมุด และสุดท้ายถ้าใครทำไม่สำเร็จ ก็อย่าจมอยู่กับความล้มเหลว หรือใครพิชิตเป้าหมายได้ ก็อย่ามัวแต่เพลิดเพลินกับความสำเร็จ เพราะเรายังต้องมี Next Station เป้าหมายต่อไปให้เดินไปให้ถึง แล้วเจอกันที่เส้นชัยนะคะ

NEve

ข้อมูลประกอบ
Going somewhere? Write the 5-year plan you need to achieve it
https://www.betterup.com/blog/5-year-plan
การนำหลักการ SMART มาตั้งเป้าหมายขององค์กรให้ชัดเจนและมีประสิทธิภาพ
https://th.hrnote.asia/orgdevelopment/190910-smart-organization-goal/