อาวุธคู่อาชีพ : ทนายความ

แรงบันดาลใจจากซีรีส์ดังต่างประเทศซึ่งตีแผ่เรื่องราวอาชีพทนายความ ทำให้ พี่ยีนส์-นิติพัฒน์ จีนะนัทธ์ เลือกเรียนต่อด้านนิติศาสตร์ และตั้งใจประกอบอาชีพทนายความทันทีทีเรียนจบ แต่ด่านทดสอบไม่ได้มีแค่ในมหาวิทยาลัย เพราะทนายความจำเป็นต้องสอบผ่านใบอนุญาตว่าความ เขาต้องพากเพียรสอบอยู่หลายครั้ง เมื่อสอบผ่านแล้วก็จะได้สวมครุยวิทยฐานะขึ้นศาลอย่างเต็มภาคภูมิ

นักกฏหมาย ทนายความ ผู้พิพากษา แตกต่างกันยังไง

คล้ายกันทุกอาชีพ คือต้องมีปริญญาตรีนิติศาสตร์ แล้วไปสอบใบอนุญาตว่าความ แต่ถ้าเป็นอัยการ กับผู้พิพากษาจะต้องมีคุณสมบัติมากกว่า คือต้องมีวุฒิบัตรเนติบัณฑิต เป็นผู้สอบไล่ความรู้ทางกฏหมายได้ แล้วถึงจะมีสิทธิไปสอบผู้พิพากษาหรืออัยการ
 

อัยการคือทนายความของรัฐ และมีสถานะเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ ก็เหมือนกับทนายความเอกชน มีหน้าที่ให้คำปรึกษากับหน่วยงานของรัฐ ถ้ามีเคสต้องขึ้นศาล อัยการก็จะเป็นทนายแก้ต่างให้
 

สำหรับผู้พิพากษา คุณสมบัติปริญญาตรีนิติศาสตร์ ได้เนติบัณฑิตและสอบเป็นผู้พิพากษาขึ้นไป อาชีพนี้ต้องตัดสินคดีความทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นคดีแพ่ง คดีอาญา คดีปกครอง โดยตั้งอยู่บนความเป็นกลาง ฟังคู่ความทั้งสองฝ่าย พิพาทอะไร ประเด็นคืออะไร น้ำหนักพยานหลักฐานที่นำเสนอในชั้นศาล ต้องชั่งน้ำหนักพยานว่าใครน่าเชื่อถือกว่ากัน แล้วพิจารณาว่าถูกหรือผิดเพื่อตัดสิน

หน้าที่ทนายความเอกชนทำอะไรบ้าง

ผมเป็นทนายความบริษัทเอกชน มีหน้าที่ให้คำปรึกษาด้านข้อกฏหมาย ถ้ามีคดีที่จำเป็นต้องขึ้นศาลก็ต้องทำหน้าที่ว่าความให้บริษัทด้วย ทนายความเป็นอาชีพที่ต้องเรียนรู้ตลอด ต้องศึกษาจากเคสเล็ก ๆ คดีที่ไม่ค่อยมีข้อยุ่งยาก แล้วเก็บข้อมูลไปสู่คดีใหญ่ ๆ ส่วนคดี เราแบ่งกันตามความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง ใครเก่งกฏหมายปกครองอยากว่าความคดีแพ่งก็ได้ แต่ส่วนใหญ่ทนายจะเลือกด้านที่ตัวเองถนัด แล้วมีคนมาปรึกษาได้ ส่วนผมยังไม่เชี่ยวชาญได้ไหนเป็นพิเศษ ยังต้องเรียนรู้อีกเยอะ แต่ที่ชอบในตอนเรียน ผมชอบกฎหมายอาญาครับ

กฎหมายอาญากับกฎหมายแพ่งแตกต่างกันยังไง

กฏหมายอาญามีข้อห้ามบัญญัติความผิด ถ้าฝ่าฝืนทำก็ต้องรับโทษตามที่กฏหมายกำหนด กฏหมายแพ่งและพาณิชย์เป็นบทบัญญัติทั่วไป เช่น จะแต่งงานต้องทำอะไรบ้าง (ไม่ชี้ถูกชี้ผิด?) ก็มีชี้ถูกผิดเหมือนกันแต่อัตราโทษจะไม่เท่า เช่น ทำผิด แล้วเป็นโมฆะหรือโมฆียะ หรือถ้าไปละเมิดเขา คุณก็ต้องชดใช้

ทำไมถึงเลือกเป็นทนายความ

ผมเรียนจบมหาวิทยาลัยแล้วถามตัวเองว่าจบไปอยากทำอะไร นักศึกษากฏหมายสามารถประกอบอาชีพ ทนายความ อัยการ ผู้พิพากษา หรืออาชีพที่ไม่เกี่ยวกับกฎหมายก็ได้ แต่ถ้าสนใจกฎหมาย คนส่วนใหญ่จะมองไปที่สองอันหลัง แต่ผมเลือกทนายเพราะได้รับแรงบันดาลใจจากการดูซีรีส์ มันเท่ ใครมีปัญหาแล้วทนายว่าความได้ ไม่ได้ขนาดจากดำเป็นขาว แต่เวลาคนมีปัญหาเดือดร้อนแล้วเราเข้าไปช่วยเขา อย่างน้อยที่สุดถ้าเป็นเรื่องหนัก แม้จะไม่ทำให้เขาหลุดพ้นได้ทั้งหมด แต่ทำให้เขารับในสิ่งที่รับได้น้อยลง

ครุยวิทยฐานะเป็นของรักของหวง

เริ่มจากการสอบใบอนุญาตว่าความให้เป็นทนายก่อน ผมพยายามสอบใบอนุญาตหลายครั้งกว่าจะได้ เวลาสอบมีด่านสองตัวหลัก คือ สอบวัดความรู้ทางกฏหมายเบื้องต้น ถ้าผ่าน คุณต้องไปฝึกงานในสำนักทนายเพื่อเก็บชั่วโมง จะ 6 เดือน 1 ปี จากนั้นไปสอบอีกตัวหนึ่ง ถ้าผ่านก็จะไปเจอด่านสุดท้ายคือสอบสัมภาษณ์ปากเปล่าโดยสภาทนายความ

ด้วยความที่มันยากผมเลยค่อนข้างภูมิใจ แล้วสิ่งที่ภูมิใจอีกอย่างคือใส่ครุยวิทยฐานะขึ้นศาลจริง ๆ ครั้งแรกประมาณปลายปี 2555 ตื่นเต้นมาก แถบด้านข้างนี้เขาปลูกฝังกันมาว่า ถ้าเห็นแถบนี้ซีด ๆ เก่า ๆ แปลว่าเป็นทนายมานานแล้ว ดูเชี่ยวชาญพอควร แต่ส่วนตัวผมมองว่ามันสกปรกมากกว่า คนจะเก่งไม่เก่งอยู่ที่คุณ ไม่ใช่ครุย ถ้าหายก็แค่ตัดใหม่

ตัวบทกฎหมายเปรียบได้หนังสืออ้างอิง

จริง ๆ อีกอย่างที่สำคัญคือตัวบทกฏหมาย ตอนนี้มีเป็นแอพพลิเคชั่นแล้ว ของผมใช้ “ห้องสมุดกฎหมาย” บางครั้งเราไม่แน่ใจว่าที่เตรียมคดีไปถูกหรือเปล่า ลองเปิดดูหน่อย สมัยก่อนอาจจะติดรถไว้เพราะตัวบทเล่มใหญ่ ทนายความสมัยใหม่จะใช้แอพพลิเคชั่นกันแล้ว แต่จริง ๆ มันไม่ได้อยู่แค่ตัวบท ตัวบทเป็นการปูทางว่ากฏหมายในประเทศมีอะไรบ้าง ที่สำคัญคือคุณเข้าใจมากน้อยแค่ไหน ก็ต้องอ่านหนังสือเหล่าเกจิทางกฎหมายที่อธิบายไว้เพิ่มเติม