เรื่องและภาพ: กัลยาณี แนวเล็ก
Apple Girls Band วงดนตรีที่รวบรวมสมาชิกจากวง CU Band ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ครองใจพลเมือง YouTube ด้วยความน่ารักสดใสและความสามารถทางดนตรีที่พวกเธอใช้แอพพลิเคชั่นดนตรีมาบรรเลงเป็นเพลงเพราะๆ ล่าสุดเกิร์ลกรุ๊ปวงนี้ได้เปิดตัวสมาชิกใหม่ โบว์-พัชณัสศกาญจณ์ ชัยตรัยภพ ในตำแหน่งมือกลองไฟฟ้า ซึ่งมีดีกรีเป็นถึงนักศึกษาคณะทันตแพทยศาสตร์ ม.มหิดล ชั้นปีที่ 6 เตรียมตัวเป็นคุณหมอฟันใจดีเล่นดนตรีเก่งในปีหน้า
อยากเรียนหมอ แต่ไม่ชอบกลิ่นยา
โบว์ชอบเรียนทางสายหมออยู่แล้ว ก็จะมีเภสัช มีหมอฟัน มีหมอ แต่โบว์ไม่ชอบกลิ่นยา ไม่ชอบกลิ่นโรงพยาบาลเลยตัดเภสัชไป และเป็นคนชอบทำโน่นทำนี่ ถ้าเป็นหมอต้องใช้เวลาเยอะเพราะมีเข้าเวร แต่ถ้าทันตแพทย์จบงานก็คือจบ ไม่ต้องเข้าเวร ไม่ต้องโดนเรียกตอนดึก เราอยากมีเวลาอีกส่วนหนึ่งไปทำอย่างอื่นด้วย
เรียนแบบหมอฟัน
ตอนปีหนึ่งเรียกว่าระดับเตรียมทันตแพทย์ เหมือนเรียนวิชาของ ม.ปลาย เรียนวิทยาศาสตร์พื้นฐานทั้งหมดเลย ฟิสิกส์ เคมี ชีวะ และเลข พอขึ้นปีสอง-ปีสามจะเป็น “พรีคลินิก” ค่ะ คือเริ่มเรียนวิชาของคณะ และเรียนแล็บ ก็ไปขอฟันที่ถูกถอนตามคลินิกมาลองกรอ ลองอุด ลองทำทุกอย่างจากฟันที่ไม่ได้อยู่ในปากคนไข้ พอเชี่ยวชาญแล้ว ขึ้นมาเป็นปีสี่-ปีห้า-ปีหกก็จะเป็น “คลินิก” เริ่มทำกับคนไข้จริง คณะทันตแพทยศาสตร์ของประเทศไทย เวลาเรียนจะเรียนแยกกันคืออุดฟันก็จะอุดฟัน ขูดหินปูนก็จะขูดหินปูน แต่จะมีอีกวิชาหนึ่งที่สอนให้ทำทุกอย่างเหมือนเวลาตรวจคนไข้ ปีสี่เป็นคลินิกอุดฟันกับขูดหินปูนก่อน พอปีห้าเริ่มถอนฟันและทำทุกอย่างในภาคทันตกรรมโรงพยาบาล
ในส่วนของปีหก คณะทันตแพทยศาสตร์ ม.มหิดล รุ่นโบว์ใช้หลักสูตรใหม่รุ่นแรก มีวิชาเลือกเพิ่มขึ้น เช่น ฝังรากเทียม ศัลยกรรมทางเหงือก ซึ่งปกติแล้วจะไม่มีการสอนในระยะเวลาหกปี ต้องไปเรียนต่อเฉพาะทาง มหิดลมีสาขาศัลยกรรมเกี่ยวกับศัลยกรรมใบหน้า กระดูกขากรรไกร ผ่าตัด และวิชาเกี่ยวกับร้อยโรคในช่องปาก ประมาณนี้ ส่วนตัวโบว์เลือกวิชาเลือกเป็น Differential Diagnosis หรือการวิเคราะห์แยกร้อยโรค เมื่อเราเจอคนไข้มีประวัติแบบนี้ มีภาพเอกซ์เรย์ มีอาการแบบนี้ เราจะวินิจฉัยได้ว่าเป็นโรคอะไรได้บ้าง อาจจะต้องตัดชิ้นเนื้อเยื่อไปตรวจเพิ่มเติมหรือเปล่า แต่ละโจทย์ก็จะมีความอาร์ต อาการแบบนี้เหมือนโรคนี้เลย แต่ทำไมดูไปดูมาแล้วไม่ใช่แล้ว เหมือนเล่นเกมเลยค่ะ
ฝึกงานต่างจังหวัด
ช่วงปีสี่ถึงปีหกต้องเข้าคลินิกเช้า-บ่าย และมีบางช่วงที่ได้ออกไปต่างจังหวัด อย่างเช่นตอนปีห้าโบว์ไปอยู่โรงพยาบาลวังน้ำเขียวที่โคราชประมาณหนึ่งเดือนค่ะ เราจะกระจายตัวกลุ่มละ 4 คนต่อโรงพยาบาลเพื่อเรียนรู้งาน ออกหน่วยย่อยไปกับพี่ๆ เพื่อดูแลสุขภาพช่องปากให้ชาวบ้านตามหมู่บ้านที่ห่างไกลค่ะ คนไข้เด็กจะไม่เหมือนกับเด็กกรุงเทพฯ เด็กต่างจังหวัดจะเก่งมาก ปกติคนไข้ปวดฟันต้องโดนฉีดยาชาแต่ไม่ค่อยชา พอถามว่าไหวไหมลูก น้องบอกไหวค่ะไหวแต่น้ำตาเล็ดแล้ว อดทนมาก ถ้าเป็นเด็กกรุงเทพฯ แค่หมอยิ้มก็ร้องไห้แล้ว
ความยากง่ายของทันตกรรมระหว่างเด็กกับผู้ใหญ่
ยากอยู่ตรงที่การจัดการเด็กอย่างเดียวเลยค่ะ คือในรายวิชาเด็ก เขาจะมีวิชาสอนเลยนะคะว่ามาขั้นแรกเมื่อเด็กเริ่มร้องจะเริ่มทำอะไรก่อนถึงจะเริ่มใช้เครื่องมือ คือจะมีเครื่องมืออุปกรณ์แต่ว่าเราพยายามจะใช้เป็นอย่างหลังค่ะ หรือว่าถ้ามันไม่ได้จริงๆ ก็ต้องให้ดมยาสลบ ดมยาเด็กแล้วค่อยทำฟันให้ สำหรับเคสที่ยากทำได้จริงๆ ค่ะ
ทันตกรรมสำหรับเด็กก็จะต่างกันเพราะว่าฟันเด็กจะมีทั้งฟันน้ำนมและฟันแท้ มันก็จะมีจุดต่างกันบ้าง อย่างรักษารากในเด็กกับรักษารากในผู้ใหญ่มันก็ต่างกันนิดหนึ่ง
เคสไหนยากที่สุด
ตอนนี้ก็ผ่าฟันคุดค่ะ ฟันคุดไม่เหมือนกันสักเคสเดียว ถ้าดูในฟิล์มเอกซ์เรย์บางซี่ก็นอนมาเลย บางซี่ก็เอียงอย่างนู้นเอียงอย่างนี้ เราต้องคิดว่าจะผ่าอย่างไร บางทีต้องกรอแบ่งฟันไม่อย่างนั้นจะออกไม่ได้ บางทีฟันคุดใกล้เส้นประสาทก็ต้องระวัง ตอนเรียนเราก็พออุ่นใจเพราะมีอาจารย์แบ็คอัพอยู่ข้างหลัง
“งานเพื่อฟัน”
ทุกปลายปีช่วงเดือนพฤศจิกายนคณะทันตแพทยศาสตร์ ม.มหิดลเข้าร่วม “งานเพื่อฟัน” ที่เซ็นทรัลปิ่นเกล้า เป็นกิจกรรมภายใต้โครงการ “เพื่อนพึ่ง (ภา) ยามยาก” พวกเราไปให้ความรู้คนไข้ ตรวจฟันฟรี และมีการแสดงของนักศึกษาทันตแพทย์ ซึ่งรายได้สมทบทุนเข้าสภากาชาดไทยทั้งหมดค่ะ
สิ่งสำคัญของทันตแพทย์
ก็เหมือนกับบุคลากรทางการแพทย์ทั่วไปคือจรรยาบรรณ เรารักษาช่องปากคนไข้ เขาไม่รู้หรอกว่าเราทำอะไรไป หมออุดฟันให้แล้วก็โอเคจบ แต่ว่างานบางอย่างถ้าทำไปไม่ดี อาจทำให้เกิดโรคซึ่งคนไข้ก็ไม่รู้ว่าเป็นหมอทำ แต่เราต้องรู้อยู่แก่ใจ เรียนจบไปแล้วไม่มีอาจารย์ตรวจงานให้แล้วค่ะ เราต้องมีจรรยาบรรณของตัวเอง รับผิดชอบต่อคนไข้ทุกคนที่ออกไปจากคลินิกเรา
ฝากถึงอนาคตหมอฟัน
อย่างแรกเลยคืออย่าเพิ่งคิดว่าหนูทำไม่ได้หรอก สอบเข้าไม่ได้หรอก โอ้ย! ยาก ถ้าเราถอดใจตั้งแต่แรกก็ไม่มีกำลังใจ มันก็ทำอะไรไม่ได้หรอกค่ะ โบว์คิดว่าไม่มีอะไรที่เราทำไม่ได้ถ้าเราตั้งใจจริง เราเกิดมาเป็นคนเหมือนกัน
คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นหลักสูตรเพื่อผลิตทันตแพทยศาสตรบัณฑิตให้มีความรู้ความสามารถ และทักษะพื้นฐานทางทันตแพทยศาสตร์ จนสามารถบูรณาการความรู้ความสามารถในการตรวจ วินิจฉัย วางแผนการรักษา ป้องกัน บำบัดโรคในช่องปาก และอวัยวะที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการฟื้นฟูสภาพได้อย่างถูกต้องเหมาะสม โดยคำนึงถึงหลักสุขภาพองค์รวมของผู้ป่วยรวมทั้งมีความรู้ในเทคโนโลยีที่ทันสมัย โดยตระหนักถึงความเหมาะสม ข้อจำกัดและขีดความสามารถของตนเอง เพื่อประโยชน์สูงสุดของผู้ป่วย มีความรู้และเข้าใจปัญหาทางทันตสาธารณสุข สามารถร่วมแก้ไข เผยแพร่ความรู้และส่งเสริมทันตสุขภาพได้อย่างถูกต้อง การสอบคัดเลือกบุคคลเข้าเป็นนักศึกษาทันตแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล มี 5 ระบบ/โครงการ ได้แก่ ระบบโควต้า ระบบมหิดลเพื่อชาวชนบท ระบบแอดมิดชั่นตรง ระบบแอดมิดชั่นกลาง และโครงการรับนักศึกษาชาวไทยที่นับถือศาสนาอิสลาม จังหวัดชายแดนภาคใต้ http://www.dt.mahidol.ac.th/thai/main2011/education/bachelor.php |
Link
- โบว์กับกลองไฟฟ้าพร้อมแนะนำกิจกรรมชมรมในมหิดล
- วิธีแปรงฟันที่ถูกต้องกับพี่โบว์