การสวดมนต์และแผ่เมตตา เป็นการแสดงความเคารพต่อพระรัตนตรัย ที่เราต้องปฏิบัติให้พร้อม ทั้งทางกาย วาจา และใจ เป็นการบริหารจิต และเจริญปัญญา ผู้ที่ปฏิบัติเป็นประจำจะเกิดสติสัมปชัญญะ มีจิตเป็นสมาธิ ประณีต และมีคุณธรรม ทำให้ความเห็นถูกต้องตามหลักของพระพุทธศาสนา

การสวดมนต์

การสวดมนต์ ถือเป็นการบริหารจิตและเจริญปัญญาเบื้องต้น ทำให้มีสติและสัมปชัญญะ รู้ตัวอยู่กับปัจจุบันเสมอ การไหว้พระสวดมนต์โดยมาก นิยมทำในตอนเช้า และก่อนนอน หรือทำก่อนที่เราจะฝึกสมาธิ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ฝึกมีจิตที่สงบ มีสมาธิ และระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย

ประโยชน์ของการสวดมนต์แผ่เมตตาเป็นประจำ ทำให้จิตใจเป็นสุข ทั้งยามหลับยามตื่น ในขณะที่ร่างกายหลับอยู่จะทำให้ไม่ฝันร้าย เมื่อตื่นเช้าขึ้นมาก็มีสีหน้าที่สดชื่นผ่องใส เป็นที่รักของผู้พบเห็น ทำให้จิตมีความมั่นคง จิตใจเป็นสมาธิตั้งมั่นได้เร็ว

อานาปานสติ

การบริหารจิตและเจริญปัญญาแบบ อานาปานสติ คือ การกำหนดรู้ลมหายใจเข้าออก เป็นการฝึกใช้สติกำกับลมหายใจ ขณะเข้าและออก เห็นถึงการเกิด และดับของลมหายใจ โดยมีขั้นตอนปฏิบัติ ดังนี้

1. เลือกสถานที่ให้เหมาะสม สงบเงียบ เหมาะต่อการปฏิบัติ

2. เวลาที่ใช้ในการปฏิบัติต้องกำหนดให้เหมาะสม

3. สมาทานศีล รับศีลจากพระ หรือสมาทานงดเว้นด้วยตนเอง เพื่อชำระจิตใจให้บริสุทธิ์ เตรียมความพร้อมในการปฏิบัติ

4. นมัสการพระรัตนตรัย สวดมนต์รำลึกถึงคุณ ของพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

5. ตัดปลิโพธ คือ ความห่วงกังวลทุกอย่างให้หมดสิ้น ให้กำหนดเฉพาะการฝึกการบริหารจิต และเจริญปัญญาเท่านั้น โดยนั่งขัดสมาธิเหมือนพระพุทธรูปปางสมาธิ แล้วกำหนดลมหายใจเข้าออก

วิธีการบริหารจิต และเจริญปัญญา สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาการเรียนรู้ พัฒนาคุณภาพชีวิตและสังคม โดยสามารถนำไปใช้ในการดำเนินชีวิตได้อย่างดี เช่น ด้านการควบคุมจิตเพื่อสุขภาพจิตที่ดี คนเราถ้าได้รับการอบรมจิตจนเป็นสมาธิแล้ว จิตจะไม่ฟุ้งซ่าน ทำให้มีสุขภาพจิตที่ดี เมื่อมีสุขภาพจิตดีแล้ว ก็ย่อมส่งผลทำให้มีร่างกายและสติปัญญาดี

ส่วนด้านการศึกษาเล่าเรียน การบริหารจิตทำให้เรียนหนังสือ อ่านหนังสือ หรือฟังครูสอนในชั้นเรียนได้อย่างมีสติ มีสมาธิ ทำให้เข้าใจเนื้อหาวิชาที่เรียนได้ดีขึ้น และในด้านการทำงาน สติจะช่วยให้ ปฏิบัติงานด้วยจิตใจที่สงบ มั่นคง ไม่ฟุ้งซ่าน งานก็จะสำเร็จด้วยดี มีคุณภาพ

เรียบเรียงโดย : ถาปกรณ์ กำเนิดศิริ