การเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปยังประเทศต่างๆ เป็นการสืบสานพระพุทธศาสนาให้คงอยู่กับมนุษย์ต่อไป การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเกิดขึ้นจากการที่ พระพุทธเจ้า ทรงประกาศพระพุทธศาสนาไปยังดินแดนต่างๆ ในชมพูทวีป และขยายตัวไปยังประเทศ และภูมิภาคต่างๆ ในโลก

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปเอเชีย

ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 3 ทวีปเอเชียนับเป็นดินแดนแรก ที่พระพุทธศาสนาได้เข้ามาเผยแผ่ ซึ่งพระพุทธศาสนาที่เข้ามาเผยแผ่นั้น แบ่งออกเป็น 2 นิกาย คือ นิกายเถรวาท และ นิกายอาจาริยวาท ต่อมาพระพุทธศาสนาได้เข้ามาผสมผสานกับวัฒนธรรมท้องถิ่นในแต่ละประเทศ ทำให้เกิดวิวัฒนาการเป็นพระพุทธศาสนานิกายต่างๆ เช่น นิกายตันตระ นิกายสุขาวดี เป็นต้น 

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปยุโรป

พระพุทธศาสนาได้เผยแผ่เข้าไปในทวีปยุโรปผ่านทางประเทศกรีซ ในช่วงพุทธศตวรรษต้นๆ แต่ยังไม่ได้รับความนิยมเท่าใดนัก จนกระทั่งหลังพุทธศตวรรษที่ 21 ความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ทำให้ผู้คนเลิกเชื่อถือศาสนาอย่างงมงาย เมื่อชาวยุโรปได้ฟังหลักการของพระพุทธเจ้าที่ทรงสอนให้บุคคลอย่าเชื่อถือคำสอนของพระองค์โดยทันที จนกว่าจะได้ทดลองปฏิบัติดูก่อน เมื่อเห็นผลแล้วจึงค่อยเชื่อ ชาวยุโรปจึงสนใจในคำสอนของพระพุทธองค์ และปฏิบัติตามคำสอนในพระพุทธศาสนา เมื่อเห็นจริงตามนั้นแล้ว จึงประกาศตนเป็นพุทธมามกะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ มาจนถึงปัจจุบัน 

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปอเมริกาเหนือ

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปอเมริกาเหนือ เริ่มต้นจากการเข้าสู่ประเทศแคนาดา โดยชาวเอเชียที่เดินทางเข้ามาอาศัยอยู่ในประเทศแคนาดา ซึ่งชาวเอเชียเหล่านี้ได้นำเอาหลักธรรมของพระพุทธศาสนาเข้ามาเผยแผ่ต่อชาวพื้นเมืองด้วย จึงทำให้มีการจัดตั้งพุทธสมาคมขึ้น เพื่อดำเนินกิจกรรมทางด้านพระพุทธศาสนา ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้จำนวนชาวพุทธเพิ่มมากขึ้นในทวีปอเมริกาเหนือ

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปอเมริกาใต้

ตั้งแต่ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ชาวพุทธที่อาศัยอยู่ในประเทศบราซิล มีการสร้างวัดทางพระพุทธศาสนานิกายมหายานตามเมืองต่างๆ ประมาน 30 แห่ง อีกทั้งมีการจัดตั้งองค์การทางพระพุทธศาสนาขึ้น และประเทศอื่นในทวีปอเมริกาใต้ ยังมีการปฏิบัติธรรม และการประกอบพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนากันอยู่ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปออสเตรเลีย

พุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทยและชาติอื่นๆ ได้เผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปออสเตรเลียมากขึ้น ได้มีชาวออสเตรเลียอุปสมบทในประเทศไทย และในประเทศอื่นที่นับถือพระพุทธศาสนา มีการสร้างวัดไทยขึ้นทั้งในประเทศออสเตรเลีย และประเทศนิวซีแลนด์ เพื่อเป็นศูนย์กลางเผยแผ่พระพุทธศาสนา เช่น วัดธรรมรังสี วัดรัตนประทีป วัดป่าพุทธรังสี วัดป่าสุญญตาราม บันดานูน วัดธรรมธารา

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแอฟริกา

เกิดจากการที่ชาวพุทธเดินทางเข้าไปทำงาน ศึกษา ท่องเที่ยงในประเทศอียิปต์ แล้วมีการถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาให้กับชาวอียิปต์ ในช่วงวันวิสาขบูชา ชาวพุทธที่อียิปต์จะมารวมตัวกัน ณ สถานทูตของประเทศตน หรือสมาคมที่ชาวพุทธเป็นเจ้าของ เพื่อปฏิบัติศาสนกิจด้วยการเวียนเทียนกันเป็นกลุ่มเล็กๆ อีกด้วย

ศูนย์กลางพระพุทธศาสนาแห่งโลก

พระพุทธศาสนาเข้ามาสู่ดินแดนที่เป็นประเทศไทยในปัจจุบัน เมื่อประมาณ พ.ศ. 236 ในขณะนั้นประเทศไทยรวมอยู่ในดินแดนที่เรียกว่าสุวรรณภูมิ ซึ่งมีขอบเขตกว้างขวาง มีประเทศในปัจจุบันที่รวมกันอยู่ในดินแดนส่วนนี้ทั้งสิ้น 7 ประเทศ ได้แก่ ไทย พม่า ญวน กัมพูชา ลาว มาเลเซีย และศรีลังกา ซึ่งความเชื่อหนึ่งสันนิษฐานว่า ดินแดนสุวรรณภูมิอาจมีศูนย์กลางอยู่ที่จังหวัดนครปฐมของไทย เนื่องจากได้พบโบราณวัตถุที่สำคัญ เช่น พระปฐมเจดีย์ และรูปธรรมจักรกวางหมอบเป็นหลักฐานสำคัญ

เรียบเรียงโดย : ถาปกรณ์ กำเนิดศิริ