แนวคิดเรื่อง สิทธิ เสรีภาพ และหน้าที่นั้น เป็นแนวคิดที่ไม่สามารถจะแยกออกจากกันได้อย่างเด็ดขาด ความสัมพันธ์ขององค์ประกอบดังกล่าวมานั้น เป็นรากฐานที่สำคัญของโครงสร้างทางสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เป็นรากฐานที่สำคัญของความเป็นพลเมืองที่ดีตามวิถีประชาธิปไตย

สถานภาพของบุคคลนั้น สามารถแบ่งออกได้ 2 ประการ กล่าวคือ

1. ติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด เช่น เพศ หรือเชื้อชาติ สถานภาพดังกล่าวนั้น เป็นสิ่งที่ไม่อาจจะสามารถเปลี่ยนแปลงได้ แม้ภายหลังที่มีอายุมากขึ้น

2. สถานภาพที่ได้มาด้วยความสามารถ สถานะภาพเหล่านี้ ถือว่าเป็นสิ่งที่ได้มาภายหลัง เช่น ยศของข้าราชการตำแหน่งทางการศึกษา เป็นต้น

แนวคิดเรื่องสิทธิ อาจจะถือเป็นอีกหนึ่งแนวคิดพื้นฐานที่เป็นโครงสร้างของสังคม สิทธิบางอย่างติดตัวมนุษย์มาตั้งแต่แรก เช่น สิทธิในการมีชีวิต สิทธิบางอย่างก็เกิดขึ้นภายหลัง เช่น สิทธิในทรัพย์สิน การมีสิทธิในสิ่งต่างๆ ย่อมแสดงถึงการมีเสรีภาพของปัจเจกบุคคล สิทธิและเสรีภาพจึงเป็นมโนทัศน์ที่สามารถดำรงอยู่ได้พร้อมกัน การมีสิทธิแสดงถึงการมีเสรีภาพของชีวิต

แต่ในทางกลับกัน มีข้อพึงระวังในเรื่องเสรีภาพ กล่าวคือ บุคคลย่อมมีสิทธิและเสรีภาพได้ แต่ไม่สามารถไปก้าวล่วงสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่น การกล่าวอ้างเรื่องเสรีภาพของตัวเองโดยไปก้าวล่วงสิทธิ และเสรีภาพของผู้อื่นนั้น ถือเป็นปัญหาหลักของสังคมที่สำคัญในระบบประชาธิปไตย ในแง่นี้ วิถีทางแห่งประชาธิปไตยจึงอาจจะถูกพิจารณาได้ว่า เป็นการสอดประสานกันอย่างกลมกลืนระหว่างหลักการเรื่อง สิทธิ เสรีภาพ และหน้าที่ของปัจเจกบุคคล ซึ่งดำรงอยู่ร่วมกันในสังคม

เรียบเรียงโดย : ถาปกรณ์ กำเนิดศิริ