ในศาสนาพุทธ นอกจากชาดกและพุทธประวัติแล้ว เรื่องราวของพุทธสาวก หรือพุทธสาวิกาก็มีความสำคัญเป็นอย่างมาก โดยเราสามารถยึดเอาคุณธรรมต่างๆ ของแต่ละท่าน มาเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตน หรือการดำเนินชีวิตได้เป็นอย่างดี ตัวอย่างของคุณธรรมหรือความเป็นเลิศในด้านต่างๆ ของพุทธสาวก และพุทธสาวิกาในพระพุทธศาสนานั้น มีดังนี้

“พระสารีบุตร” เป็นเลิศในบรรดาภิกษุสาวกผู้มีปัญญาใหญ่

“พระมหาโมคคัลลานะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้มีฤทธิ์

“พระมหากัสสปะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้ทรงธุดงค์

“พระอนุรุทธะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้มีทิพยจักษุ

“พระภัททิยกาฬิโคธาบุตร” เป็นเลิศในบรรดาผู้เกิดในตระกูลสูง

“พระลกุณฏกภัททิยะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้มีเสียงไพเราะ

“พระปิณโฑลภารทวาชะ” เป็นเลิศในทางบันลือสีหนาท

“พระปุณณมันตานีบุตร” เป็นเลิศในบรรดาพระธรรมกถึก (แสดงธรรม)

“พระมหากัจจายนะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้จำแนกอรรถแห่งภาษิตโดยย่อให้พิสดาร (ขยายความ)

“พระจูฬปันถกะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้ชำนาญมโนมยิทธิ

“พระมหาปันถกะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้เจริญภาวนา

“พระสุภูติ” เป็นเลิศในบรรดาผู้มีปกติอยู่ด้วยไม่มีกิเลส และผู้เป็นทักขิไณยบุคคล

“พระเรวตขทิรวนิยะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้อยู่ป่าเป็นวัตร

“พระกังขาเรวตะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้ยินดีในฌาน

“พระโสณโกฬิวิสะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้ปรารภความเพียร

“พระโสณกุฏิกัณณะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้มีถ้อยคำไพเราะ

“พระสีวลี” เป็นเลิศในบรรดาผู้มีลาภมาก

“พระวักกลิ” เป็นเลิศในบรรดาผู้พ้นกิเลสได้ด้วยศรัทธา

“พระราหุล” เป็นเลิศในบรรดาผู้ใคร่ต่อการศึกษา

“พระรัฐปาละ” เป็นเลิศในบรรดาผู้บวชด้วยศรัทธา

“พระกุณฑธานะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้ได้จับสลากเป็นที่หนึ่ง

“พระวังคีสะ” เป็นเลิศในบรรดาผู้มีปฏิภาณ

ความเป็นเลิศในด้านต่างๆ ของพระอริยสงฆ์ที่ได้กล่าวมานั้น สามารถนำมาใช้เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตของปุถุชนได้ ทำให้เราเป็นผู้มักน้อย มีความเพียร มีความศรัทธา มีวาจาอ่อนหวาน ใฝ่ศึกษาหาความรู้เป็นต้น

เรียบเรียงโดย : ถาปกรณ์ กำเนิดศิริ