เศรษฐศาสตร์ เป็นสาขาวิชาหนึ่งที่อยู่ในสังคมศาสตร์ มีประเด็นหลักที่สำคัญคือ การพยายามจัดสรรทรัพยากรซึ่งมีอยู่จำกัด ให้ตอบสนองความต้องการที่ไม่จำกัดของมนุษย์ แต่การใช้ทรัพยากรอย่างจำกัด ก็ก่อให้เกิดปัญหาเรื่องค่าเสียโอกาสด้วย วิชาเศรษฐศาสตร์จึงให้ความสำคัญกับการเลือก

ในวิชาเศรษฐศาสตร์มีแนวคิดว่า ทรัพยากรนั้นเป็นสิ่งที่มีความจำเป็น แต่เป็นสิ่งที่ไม่สามารถเพิ่มขึ้นได้ หรือถ้าจะเพิ่มขึ้นได้ก็ต้องใช้ระยะเวลาอันยาวนานมาก จนเหมือนกับว่าไม่อาจเพิ่มขึ้นได้ในช่วงระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง

ในทางกลับกัน ความต้องการของมนุษย์นั้นเป็นสิ่งที่ไม่จำกัด เป็นสิ่งที่ไม่สามารถที่จะดับหายหรือลดลงได้ ความต้องการของมนุษย์ที่มีต่อทรัพยากรต่างๆ นับวันมีแต่จะเพิ่มมากขึ้น ตามแนวโน้มการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรโลก

เมื่อพิจารณาองค์ประกอบทั้งสองประการแล้ว ที่ว่าทรัพยากรนั้นมีจำกัด แต่ความต้องการของมนุษย์มีไม่จำกัด ดังนั้น ปัญหาที่เกิดขึ้นในวิชาเศรษฐศาสตร์ก็คือ ความไม่สมดุลระหว่างจำนวนทรัพยากร กับปริมาณความต้องการ เมื่อเป็นเช่นนี้ ปัญหาหลักที่ตามมาจากเงื่อนไขสองประการนี้คือ ปัญหาเรื่องความขาดแคลน กล่าวคือ จำนวนทรัพยากรนั้นไม่เพียงพอต่อความต้องการ

ด้วยเหตุนี้ มนุษย์จำเป็นที่จะต้องเลือกใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า แต่การใช้ทรัพยากรของมนุษย์ในลักษณะดังกล่าวนั้น อาจจะก่อให้เกิดปัญหาเรื่องค่าเสียโอกาส กล่าวคือ การเลือกสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ย่อมมีความหมายถึงการทิ้งสิ่งใดสิ่งหนึ่งไป มนุษย์ไม่สามารถที่จะเลือกสองสิ่งได้ในเวลาเดียวกัน

ตัวอย่างเช่น การเลือกที่จะใส่เสื้อสีส้ม มนุษย์มีค่าเสียโอกาสคือ การไม่สามารถใส่เสื้อสีอื่นในตู้เสื้อผ้าได้ ด้วยเหตุเช่นนี้ วิชาเศรษฐศาสตร์จึงให้ความสำคัญกับการเลือก โดยมองว่าการเลือกที่ถูกต้อง และเหมาะสมนั้น จะต้องเป็นการเลือกที่ก่อให้เกิดค่าเสียโอกาสในมูลค่าน้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้นั่นเอง

เรียบเรียงโดย : ถาปกรณ์ กำเนิดศิริ