วันสำคัญทางพุทธศาสนา เป็นวันที่พุทธศาสนิกชนจะระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญ ที่เกิดขึ้นในสมัยพุทธกาล เช่น วันวิสาขบูชา คือวันประสูติ วันตรัสรู้ และวันปรินิพพานของพระพุทธเจ้า, วันอาสาฬหบูชา คือวันที่ทรงแสดงปฐมเทศนา มีพระรัตนตรัยครบ 3 ดวง, วันมาฆบูชา คือวันที่ทรงแสดงโอวาทปาติโมกข์ครั้งแรก เป็นต้น โดยการระลึกถึงเหตุการณ์ครั้งนั้น เป็นกุศโลบายให้ศาสนิกชนได้ระลึกถึงหลักธรรมที่ทรงแสดง หรือที่เกี่ยวข้องกับวันสำคัญนั้นๆ เพื่อให้น้อมนำหลักธรรมต่างๆ นั้นมาประพฤติปฏิบัติสืบไป

- วันวิสาขบูชา ตรงกับวันเพ็ญเดือน 6 เป็นวันคล้ายวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานของพระพุทธเจ้า

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวกับการประสูติ ได้แก่ ขันธ์ 5
        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวกับการตรัสรู้ ได้แก่ อริยสัจ 4 และปฏิจจสมุปบาท
        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวกับการปรินิพพาน ได้แก่ อัปปมาทธรรม หรือความไม่ประมาท

- วันอาสาฬหบูชา ตรงกับวันเพ็ญเดือน 8 เป็นวันที่ระลึกถึงการมีพระรัตนตรัยครบ 3 ดวงเป็นครั้งแรก หลังจากทรงตรัสรู้ได้ 2 เดือน คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ เนื่องจากทรงโปรดแสดงปฐมเทศนาแก่ปัญจวัคคีย์ จนโกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรม และขอบวชเป็นภิกษุ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของพระศาสนา เริ่มเคลื่อนกงล้อแห่งธรรม

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ อริยสัจ 4 และมัชฌิมาปฏิปทา

- วันมาฆบูชา ตรงกับวันเพ็ญเดือน 3 เป็นวันที่ระลึกถึงการแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ของพระพุทธเจ้า ครั้งแรกนั้นห่างจากวันตรัสรู้ 9 เดือน และห่างจากวันแสดงปฐมเทศนา 7 เดือน

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ โอวาทปาฏิโมกข์ หรือ โอวาท 3

- วันอัฏฐมีบูชา ตรงกับวันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 เป็นวันที่ระลึกถึงวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระหลังเสด็จดับขันธปรินิพพานได้ 8 วัน

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ อามิสบูชา เป็นการบูชาด้วยสิ่งของ และปฏิบัติบูชา เป็นการบูชาด้วยการปฏิบัติตามคำสอน

- วันเข้าพรรษา ตรงกับวันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 หรือหลังวันอาสาฬหบูชา 1 วัน เป็นวันที่พระสงฆ์จะอยู่จำพรรษา ไม่ออกธุดงค์ตลอดฤดูฝนเป็นเวลา 3 เดือน

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ อธิษฐานบารมี เป็นการตั้งใจปฏิบัติด้วยปัญญา และความเพียร

- วันออกพรรษา ตรงกับวันเพ็ญเดือน 11 หรือหลังเข้าพรรษา 3 เดือน เป็นวันสิ้นสุดการอยู่จำพรรษาของพระสงฆ์

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ การเปิดใจยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น อันสืบเนื่องมาจาก “ปวารณากรรม”

- วันเทโวโรหณะ ตรงกับวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 หรือหลังวันออกพรรษา 1 วัน เป็นวันที่ระลึกถึงการเสด็จกลับลงมาจากโปรดพุทธมารดาเทพบุตรบนสวรรค์ของพระพุทธองค์

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ความกตัญญูกตเวที จากการที่พระพุทธองค์เสด็จขึ้นไปแสดงธรรมโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์

- วันธรรมสวนะ คือวันพระ หรือวันฟังธรรมเทศนา มีเดือนละ 4 หน ตรงกับวันขึ้นและแรม 8 ค่ำ วันขึ้นและแรม 15 ค่ำ ถ้าเดือนไหนมีไม่ถึง 30 วัน คือไม่มีวันแรม 15 ค่ำ วันพระจะร่นมาเป็นวันแรม 14 ค่ำแทน

        หลักธรรมสำคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ การบำเพ็ญศีลบารมี อธิษฐานบารมี

เรียบเรียงโดย : นำโชค อุ่นเวียง