รายงานเชิงวิชาการ คือรายงานที่ได้จากการศึกษาค้นคว้าและวิจัย โดยมีระเบียบวิธีการศึกษาค้นคว้าที่เป็นระบบ เป็นข้อเท็จจริง ปราศจากการต่อเติมเสริมแต่ง ใช้สำนวนภาษาที่เรียบง่าย ตรงไปตรงมา เน้นการนำเสนอความรู้ มีความถูกต้อง มีระบบการอ้างอิงแหล่งที่มาของข้อมูล เพื่อให้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาค้นคว้าอ้างอิงได้ มีชื่อต่างๆ เช่น รายงานการค้นคว้าทดลอง รายงานการวิจัย รวมถึงรายงานภาคนิพนธ์ และวิทยานิพนธ์ ก็เป็นรายงานทางวิชาการแบบหนึ่ง

ลักษณะของรายงานที่ดี

1. มีการนำหลักการหรือทฤษฎีที่เป็นที่ยอมรับในแวดวงสาขาวิชาการนั้นๆ มาใช้อย่างเหมาะสมและตรงกับเรื่องที่ศึกษาค้นคว้า
2. มีการแสดงความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เช่น เสนอแนวทางการแก้ปัญหา
3. ความสมบูรณ์และความถูกต้องของเนื้อหาสาระ เนื้อหาสาระต้องสมบูรณ์ตามชื่อเรื่องที่กำหนดและถูกต้องในข้อเท็จจริง
4. จะต้องมีความชัดเจนในด้านลำดับการเสนอเรื่อง มีความสามารถในการใช้ภาษาและการนำเสนอตาราง แผนภูมิหรือภาพประกอบ ทั้งนี้เพื่อให้การนำเสนอเนื้อหาชัดเจน เข้าใจง่าย เป็นระเบียบ ไม่ซ้ำซ้อนและสับสน

ส่วนประกอบของรายงานทางวิชาการ มีดังนี้

1. ส่วนประกอบตอนต้น มีส่วนประกอบตามลำดับดังนี้

      - หน้าปก (ปกนอก)
      - หน้าชื่อเรื่อง (ปกใน)
      - คำนำ (กิตติกรรมประกาศ)
      - สารบัญ
      - สารบัญตาราง
      - สารบัญภาพประกอบ

2. ส่วนประกอบตอนกลาง (เนื้อเรื่อง) เป็นส่วนสำคัญที่สุดของรายงาน แบ่งแยกเนื้อหาที่เขียนเป็นบทอย่างมีระบบระเบียบ ตามลำดับ รายงานทางวิชาการมีโครงสร้างมาตรฐาน 5 บท คือ

      - บทที่ 1 บทนำ
      - บทที่ 2 เอกสารและรายงานการศึกษาที่เกี่ยวข้อง
      - บทที่ 3 วิธีดำเนินการศึกษา
      - บทที่ 4 ผลการศึกษา
      - บทที่ 5 สรุปผล อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ

เรียบเรียงโดย : อลงกรณ์ พลอยแก้ว