บางครั้งเชื้อโรคก็สามารถที่จะเล็ดลอดผิวหนังเข้าสู่ร่างกาย และทำอันตรายต่อเซลล์ภายในได้ เซลล์ที่ได้รับอันตรายอาจเกิดอาการอักเสบขึ้น เพื่อเป็นด่านสกัดกั้นชั้นที่ 2 ของร่างกาย โดยเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด ฟาโกไซต์ (phagocytes) จะดักจับเชื้อโรคจนเกิดเป็นหนอง ซึ่งคือซากของเม็ดเลือดขาวและเชื้อโรคที่ถูกกำจัดนั่นเอง

แม้ร่างกายจะมีระบบการป้องกันที่แข็งแรงที่ผิวหนัง ที่คอยป้องกันเชื้อโรคจากอันตรายต่างๆ แต่เชื้อโรคก็สามารถที่จะเล็ดลอดเข้าสู่ร่างกาย และทำอันตรายต่อเซลล์ภายในได้ ทั้งนี้อาจเกิดขึ้นจากความรุนแรงของเชื้อโรคเอง หรือสภาวะร่างกายอ่อนแอ ตลอดจนการมีบาดแผลเกิดขึ้นกับส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย เชื้อโรคเหล่านี้ ก็สามารถที่จะฝ่าแนวป้องกันด่านแรกเข้าไปภายในร่างกาย และทำอันตรายต่อเซลล์ได้

เซลล์ที่ได้รับอันตรายจะขับสารเคมีเพื่อส่งสัญญาณไปกระตุ้นกระบวนการตอบสนอง ที่ทำให้เกิดอาการอักเสบขึ้น และกระบวนการอักเสบนี้เอง ที่จะทำหน้าที่เป็นด่านสกัดกั้นชั้นที่ 2 ของร่างกายที่จะช่วยป้องกัน และต่อต้านเชื้อโรคทุกชนิดโดยไม่เฉพาะเจาะจง โดยถือว่าเป็นแนวป้องกันโดยทั่วไปของร่างกาย โดยเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด ฟาโกไซต์ จะจับเชื้อโรคจนเกิดเป็นหนอง ซึ่งคือซากของเม็ดเลือดขาว และเชื้อโรคที่ถูกกำจัด

ในกระบวนการอักเสบนี้ ร่างกายจะขับของเหลว และมีเซลล์เม็ดเลือดขาวทำหน้าที่กำจัดเชื้อโรค เซลล์เม็ดเลือดขาวมีหลายรูปแบบที่รวมกัน เรียกว่า ฟาโกไซต์ สามารถออกจากหลอดเลือดเข้าสู่เนื้อเยื่อบริเวณใกล้ๆ นั้น แล้วเซลล์ฟาโกไซต์แต่ละเซลล์ก็จะโอบล้อมเชื้อโรคไว้เพื่อไม่ให้เชื้อโรคแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่นๆ จากนั้นก็จะทำลายเชื้อโรค

เมื่อบริเวณใดของร่างกายเกิดอาการอักเสบขึ้น ก็จะมีเลือดมาหล่อเลี้ยงบริเวณนั้นเพิ่มมากขึ้น ทำให้มีลักษณะบวมแดงและอาจมีหนอง และถ้าเอามือแตะ ก็จะรู้สึกว่าตรงบริเวณบาดแผลที่บวมแดงนั้นจะร้อนขึ้นกว่าปกติ เรียกว่าเกิดการอักเสบ ซึ่งเกิดจากการที่ร่างกายได้สร้างสารเคมีขึ้นมา แล้วทำให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้นกว่าปกติ สภาวะที่ร่างกายได้สร้างสารเคมีขึ้นมา แล้วทำให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้นกว่าปกติเช่นนี้ จะทำให้เชื้อโรคถูกทำลาย หรือเพิ่มจำนวนได้ช้าลง และถูกฟาโกไซต์จับกินได้ง่ายขึ้น

หนองที่แผลที่เกิดจากการอักเสบ คือ ซากของเซลล์เม็ดเลือดขาว และเชื้อโรคที่ถูกร่างกายทำลายขจัดออกมา รวมกับเซลล์ที่ติดเชื้อจนเสื่อมสภาพแล้ว ส่วนการมีไข้ เป็นสภาวะการป้องกันโรคโดยทั่วๆ ไป ของร่างกาย หรือสภาวะที่ร่างกายกำลังต่อสู้กับโรคนั้นๆ ซึ่งเราเรียกว่า ร่างกายกำลังอยู่ในสภาวะติดเชื้อ

ในกรณีที่เซลล์เม็ดเลือดขาวไม่สามารถกำจัด และทำลายเชื้อโรคให้หมดไปได้ และเกิดมีการแพร่กระจายของเชื้อโรคไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย แต่ร่างกายก็ยังมีเซลล์ฟาโกไซต์ที่อยู่ประจำเฉพาะที่เนื้อเยื่อของอวัยวะสำคัญๆ บางแห่ง เช่น ตับ ปอด เป็นต้น คอยทำหน้าที่ดักจับและทำลายเชื้อโรคเหล่านี้อยู่ด้วยเช่นกัน

เรียบเรียงโดย : ปิตุพร พิมพาเพชร