ปัจจุบันมีการค้นพบธาตุมากกว่า 100 ชนิด มีทั้งธาตุที่เกิดเองตามธรรมชาติ และธาตุที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นในห้องปฏิบัติการ โดยมีการแบ่งชนิดของธาตุออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ธาตุโลหะ ธาตุอโลหะ และธาตุกึ่งโลหะ
1. ธาตุโลหะ (metal)
มีสถานะเป็นของแข็งที่อุณหภูมิห้อง (25 องศาเซลเซียส) ยกเว้นปรอทเป็นของเหลว จุดหลอมเหลวและจุดเดือดของโลหะสูง เนื่องจากแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอะตอมโลหะมีความแข็งแรงมาก โลหะนำไฟฟ้าและนำความร้อนได้ดี ตีแผ่เป็นแผ่นบางๆ และดึงเป็นเส้นลวดได้ โลหะบางชนิดมีความหนาแน่นต่ำ เช่น แมกนีเซียม อะลูมิเนียม โซเดียม ลิเทียม โพแทสเซียม และโลหะบางชนิดมีความหนาแน่นสูง เช่น เหล็ก ทองแดง ปรอท สังกะสี โครเมียม เงิน และทองคำ
2. ธาตุอโลหะ (non-metal)
มีทั้ง 3 สถานะที่อุณหภูมิห้อง ส่วนใหญ่มีสถานะเป็นแก๊ส เช่น ไฮโดรเจน ออกซิเจน และไนโตรเจน อโลหะที่มีสถานะเป็นของแข็ง เช่น คาร์บอน กำมะถัน และฟอสฟอรัส มีเพียงโบรมีนเท่านั้นที่มีสถานะเป็นของเหลว อโลหะไม่นำไฟฟ้า ยกเว้นแกรไฟต์ และเป็นตัวนำความร้อนที่ไม่ดี ความหนาแน่นต่ำ เนื่องจากมีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลน้อย จึงใช้พลังงานน้อยในการทำให้โมเลกุลห่างจากกัน
3. ธาตุกึ่งโลหะ (metalloid)
คือธาตุที่มีสมบัติก้ำกึ่งระหว่างโลหะและอโลหะ มีสมบัติบางประการคล้ายโลหะ เช่น นำไฟฟ้าได้บ้างที่อุณหภูมิปกติ และนำไฟฟ้าได้มากขึ้นเมื่ออุณหภูมิเพิ่มขึ้น เป็นของแข็ง เป็นมันวาวสีเงิน แต่เปราะแตกง่าย คล้ายอโลหะ เช่น โบรอน ซิลิคอน เจอร์เมเนียม เป็นต้น
เรียบเรียงโดย : ปิตุพร พิมพาเพชร