การเปิดจุกขวดที่มีลักษณะเป็นเกลียว การใช้ตะเกียบช่วยคีบอาหาร การใช้ที่คีบน้ำแข็ง การใช้ค้อนถอนตะปู กิจกรรมต่างๆ เหล่านี้ล้วนเกี่ยวข้องกับหลักการของโมเมนต์ของแรง
ผลของแรงที่มากระทำต่อวัตถุ อาจทำให้วัตถุเปลี่ยนรูปร่าง เปลี่ยนตำแหน่งหรือมีการเคลื่อนที่ เปลี่ยนความเร็วในการเคลื่อนที่ หรืออาจทำให้วัตถุไม่เคลื่อนที่ไป แต่มีการหมุนอยู่รอบจุดๆ หนึ่งคงที่ เช่น การเล่นไม้กระดานหก
โมเมนต์ หมายถึง ผลของแรงใดแรงหนึ่งที่กระทำต่อวัตถุ เพื่อให้วัตถุนั้นหมุนไปรอบจุดคงที่จุดหนึ่ง จุดคงที่นั้นเรียกว่า จุดหมุน หรือจุดฟัลครัม (Fulcrum) ค่าของโมเมนต์ หรือขนาดของโมเมนต์ของแรงใดๆ วัดได้จากผลคูณของแรงที่กระทำกับระยะทางที่วัดจากจุดหมุน มาตั้งฉากกับแนวของแรง หรืออาจเขียนเป็นสูตรได้ว่า
M=F×S
M = โมเมนต์ มีหน่วยเป็น นิวตัน∙เมตร (N∙m)
F = แรง มีหน่วยเป็น นิวตัน (N)
S = ระยะทาง มีหน่วยเป็น เมตร (m)
โมเมนต์ของแรง (Torque) คือ ผลคูณระหว่างขนาดของแรงกับระยะจากจุดหมุนตั้งฉากกับแนวแรง ซึ่งโมเมนต์เป็นผลของแรงที่ทำให้วัตถุเกิดการหมุน เขียนเป็นความสัมพันธ์ได้ดังนี้
M=F×l
M = โมเมนต์ของแรง มีหน่วยเป็น นิวตัน∙เมตร (N∙m)
F = แรง มีหน่วยเป็น นิวตัน (N)
l = ระยะจากจุดหมุนตั้งฉากกับแนวแรง มีหน่วยเป็น เมตร (m)
ในกรณีที่มีแรงหลายแรงกระทำต่อคานเดียวกัน คานจะยังอยู่ในสภาพสมดุลในแนวระดับได้ถ้าโมเมนต์ของแรงทั้งสองด้านมีค่าเท่ากัน ดังตัวอย่างคานที่แขวนแตงโมในระยะต่างๆ ดังภาพ
จากรูป โมเมนต์ของแรงทางด้านซ้ายของจุดหมุน = (1 N x 0.50 m) + (3 N x 0.25 m)
= 0.5 + 0.75
= 1.25 N.m
โมเมนต์ของแรงทางด้านขวาของจุดหมุน = 2.5 N x 0.5 m
= 1.25 N.m