ระบบสืบพันธุ์เพศชายประกอบด้วยส่วนต่างๆ มากมาย เช่น อัณฑะ องคชาติ ท่อนำอสุจิ ต่อมลูกหมาก เป็นต้น ซึ่งแต่ละส่วนนั้นล้วนมีหน้าที่เฉพาะและมีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน

การสืบพันธุ์ของคนเป็นการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ เพราะมีการผสมกันของเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ (เซลล์อสุจิ) กับเซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย (เซลล์ไข่) ระบบสืบพันธุ์เพศชายประกอบด้วยส่วนต่างๆ ดังนี้

อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก ได้แก่ ถุงอัณฑะ องคชาติ

1.ถุงอัณฑะ (Scrotum) เป็นส่วนของผิวหนังที่ไม่มีไขมันใต้ผิวหนัง ยื่นลงมาจากหน้าท้อง มีกล้ามเนื้อเรียบปรากฏอยู่ มีกล้ามเนื้อที่ช่วยปรับอุณหภูมิของอัณฑะให้ต่ำกว่าอุณหภูมิของร่างกาย ประมาณ 3-5 องศาเซลเซียส

2. องคชาติ (Penis) ทำหน้าที่เป็นทางผ่านของปัสสาวะ และเป็นอวัยวะในการร่วมเพศ องคชาติเป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันชนิดพิเศษ โดยปกติจะหดตัวอยู่ แต่ถ้ามีความรู้สึกทางเพศ จะสามารถแข็งตัวได้

อวัยวะสืบพันธุ์ภายใน ได้แก่ อัณฑะ ท่อและต่อมต่างๆ

1. อัณฑะ (Testis) เป็นอวัยวะสำคัญที่สุดในระบบสืบพันธุ์เพศชาย ทำหน้าที่สร้างอสุจิ และฮอร์โมนเพศชาย อัณฑะมีลักษณะรูปไข่อยู่ในถุงอัณฑะ ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนเพศชาย คือ เทสโทสเตอโรน โดยมีท่อนำอสุจิออกสู่ภายนอก

2. หลอดเก็บอสุจิ (Epididymis) เป็นท่อขดไปมา วางตัวติดกับด้านหลังของอัณฑะ ประกอบด้วยส่วนหัว ส่วนลำตัว และส่วนหาง หลอดเก็บอสุจิยาวประมาณ 4-6 เซนติเมตร ทำหน้าที่เป็นที่เก็บอสุจิที่สร้างสมบรูณ์แล้ว

3. ท่อนำอสุจิ (Vas deferens) เป็นท่อต่อจากส่วนหางของหลอดเก็บอสุจิ ยาวประมาณ 1 นิ้ว ทำหน้าที่นำอสุจิจากอัณฑะเข้าไปในช่องท้อง

4. ถุงพักอสุจิ (Seminal vesicle) เป็นต่อมที่มีลักษณะเป็นถุงยาว 2 ถุง ยื่นออกจากท่อนำอสุจิ มีหน้าที่สร้างน้ำเลี้ยงอสุจิ (Seminal fluid) ในน้ำเลี้ยงประกอบด้วยน้ำตาลฟรุกโทส กับโปรตีนโกลบูลิน

5. ท่อฉีดอสุจิ (Ejaculatory duct) เป็นท่อสั้นๆ เปิดเข้าสู่ท่อปัสสาวะตรงบริเวณต่อมลูกหมาก ยาวประมาณ 2 เซนติเมตร บางครั้งเรียกว่า หลอดฉีดน้ำกาม ท่อนี้ทำหน้าที่บีบตัวเพื่อขับน้ำอสุจิ (Semen)

6. ต่อมลูกหมาก (Prostate gland) เป็นต่อมที่อยู่รอบท่ออสุจิ อยู่ด้านล่างกระเพาะปัสสาวะ ทำหน้าที่สร้างน้ำกามซึ่งมีลักษณะคล้ายน้ำนม น้ำกามมีฤทธิ์เป็นเบสเล็กน้อย และมีกลิ่นเฉพาะตัว

7. ต่อมกลั่นเมือก (Urethral gland) ได้แก่ ต่อมคาวเปอร์ (Cowper gland) อยู่ใต้ต่อมลูกหมาก ทำหน้าที่สร้างสารหล่อลื่นท่อปัสสาวะ มีฤทธิ์เป็นเบส

ในเพศชาย เมื่อเข้าสู่ระยะที่สืบพันธุ์ได้ จะมีการสร้างอสุจิได้เป็นจำนวนมาก และเป็นช่วงเวลานานกว่าเพศหญิง คือจนถึงอายุประมาณ 80-90 ปี แต่ในระยะหลังๆ นี้ อสุจิที่สร้างได้จะมีจำนวนน้อยลง

ปกติการหลั่งน้ำอสุจิในแต่ละครั้ง จะมีปริมาณประมาณ 3-5 มิลลิลิตร โดยมีอสุจิอยู่ประมาณ 300-400 ล้านตัว หากมีจำนวนอสุจิน้อยกว่านี้ อาจเป็นสาเหตุทำให้เป็นหมันได้ อสุจิเมื่อเข้าไปในช่องคลอดเพศหญิง จะมีชีวิตอยู่ได้ถึง 48 ชั่วโมง อสุจิสามารถเคลื่อนที่ได้ด้วยความเร็ว 3 มิลลิเมตรต่อนาที โดยการว่ายน้ำไป และจะเคลื่อนที่ไปถึงท่อนำไข่ในเวลา 30-60 นาที