เซลล์และการลำเลียงสารผ่านเซลล์ (ตะลุยโจทย์)
กล้องจุลทรรศน์
กล้องจุลทรรศน์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
1. กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสง
2. กล้องจุลทรรศน์แบบอิเล็กตรอน
ส่วนประกอบของกล้องจุลทรรศน์
1. เลนส์ใกล้ตา เป็นเลนส์นูน มีกำลังขยาย 10X 15X ทำหน้าที่ขยายภาพที่ได้จากเลนส์ใกล้วัตถุให้ใหญ่ขึ้น และภาพที่ได้จากเลนส์เป็นภาพเสมือนหัวตั้ง
2. เลนส์ใกล้วัตถุ เป็นเลนส์นูน ทำหน้าที่ขยายภาพของวัตถุให้เลนส์ใกล้ตา มีกำลังขยาย 4X 10X 40X 100X ภาพที่เกิดจากเลนส์ใกล้วัตถเป็นภาพจริงหัวกลับ
3. ปุ่มปรับภาพหยาบ
4. ปุ่มปรับภาพละเอียด
5. ลำกล้อง เชื่อมระหว่างเลนส์ใกล้ตากับเลนส์ใกล้วัตถุ ป้องกันการรบกวนจากแสงภายนอก
6. ที่หนีบสไลด์ ใช้ยึดสไลด์ให้อยู่ตำแหน่งที่ต้องการ
7. แขน ยึดระหว่างลำกล้องและฐาน
8. แท่นวางวัตถุ ใช้วางแผ่นสไลด์ที่จะนำมาศึกษา
9. คอนเดนเซอร์ ชุดเลนส์ที่ทำหน้าที่รวมแสงเพื่อส่องวัตถุบนสไลด์
10. กระจกสะท้อนแสง ใช้สะท้อนแสงเข้าสู่ลำกล้อง
11. ไดอะเฟรม อยู่ใต้คอนเดนเซอร์ ทำหน้าที่ปรับปริมาณแสงที่จะเข้าสู่เลนส์ฐาน
12. ใช้สำหรับตั้งกล้องและรองรับน้ำหนักของกล้อง
หลักการทำงานและวิธีใช้งาน
1. การเคลื่อนย้ายกล้องจุลทรรศน์ทำโดยใช้มือข้างหนึ่งจับที่แขนของกล้อง ส่วนอีกข้างรองที่ฐาน
2. วางกล้องบนพื้นราบ
3. หมุนเลนส์ใกล้วัตถุให้มีกำลังขยายต่ำสุด
4. วางสไลด์บนแท่นวางวัตถุแล้วยึดด้วยที่หนีบสไลด์
5. หมุนปุ่มปรับภาพหยาบให้ลำกล้องเลื่อนลงใกล้กับสไลด์มากที่สุด
6. มองผ่านเลนส์ใกล้ตาแล้วค่อย ๆ หมุนปุ่มปรับภาพหยาบเลื่อนขึ้นจนได้ระยะชัด
7. หมุนปุ่มปรับภาพละเอียดเพื่อให้ได้ภาพที่ชัดเจนขึ้น
8. หากต้องการให้ภาพใหญ่ขึ้นสามารถใช้เลนส์ใกล้วัตถุที่มีกำลังขยายสูงขึ้นได้
9. บันทึกผลและกำลังขยายที่ใช้ กำลังขยายของกล้อง = กำลังขยายของเลนส์ใกล้วัตถุxกำลังขยายของเลนส์ใกล้ตา
เซลล์พืชและเซลล์สัตว์
ส่วนประกอบของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์
เซลล์พืชและเซลล์มีส่วนประกอบ 3 ส่วนที่เหมือนกัน ได้แก่ เยื่อหุ้มเซลล์ ไซโทพลาซึม และนิวเคลียส
1. เยื่อหุ้มเซลล์ อยู่ภายนอกสุดของเซลล์ ทำหน้าที่ห่อหุ้มเซลล์และควบคุมปริมาณสารที่เข้าออกเซลล์ ในส่วนของพืชจะมีผนังเซลล์ที่ห่อหุ้มเยื่อหุ้มเซลล์อีกชั้นหนึ่ง ซึ่งช่วยให้เซลล์พืชคงรูปร่างอยู่ได้
2. ไซโทพลาซึม เป็นสารกึ่งเหลวที่อยู่ภายในเซลล์ ประกอบไปด้วยน้ำเป็นส่วนใหญ่และมีออร์แกเนลล์ซึ่งเป็นส่วนประกอบเล็ก ๆ กระจายอยู่ทั่วไป
3. นิวเคลียส เป็นออร์แกเนลล์ชนิดหนึ่งซึ่งบรรจุสารพันธุกรรมอยู่และควบคุมการทำงานต่าง ๆ ของเซลล์
ความแตกต่างของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์
|
เซลล์พืช |
เซลล์สัตว์ |
|
1. มีผนังเซลล์ |
1. มีเซนทริโอล |
|
2. มีคลอโรพลาสต์ |
2. มีไลโซโซม |
การลำเลียงสารเข้าและออกจากเซลล์
- การแพร่ เป็นการเคลื่อนที่ของสารจากบริเวณที่มีอนุภาคของสารหรือความเข้มข้นมากกว่าไปสู่บริเวณที่มีอนุภาคของสารหรือความเข้มข้นน้อยกว่า
- การออสโมซิส (osmosis) เป็นการแพร่ของน้ำจากบริเวณที่มีน้ำมากกว่า (สารละลายเจือจาง) ไปสู่บริเวณที่มีน้ำน้อยกว่า (สารละลายเข้มข้น)
