หินแปร คือ หินที่แปรสภาพมาจากหินอัคนี หรือหินตะกอน สามารถจำแนกเป็นหินชนิดต่างๆ ได้อีกมากมายหลายชนิด เช่น หินชนวน หินอ่อน หินควอร์ตไซต์ เป็นต้น หินแปรแต่ละชนิดล้วนมีลักษณะ และคุณสมบัติที่เหมาะแก่การใช้ประโยชน์ในด้านที่แตกต่างกัน

หินแปร เกิดจากการแปรสภาพของหินอัคนี หรือหินตะกอน โดยการกระทำของความร้อน ความดัน และปฏิกิริยาเคมี ทำให้เนื้อหิน แร่ประกอบหิน และโครงสร้างหินเปลี่ยนไปจากเดิม โดยการแปรสภาพของหินยังอยู่ในสถานะของของแข็ง การแปรสภาพแบ่งได้เป็น 2 แบบ ดังนี้

1. การแปรสภาพบริเวณไพศาล
เป็นการแปรสภาพของหินซึ่งเกิดเป็นบริเวณกว้างใหญ่ เนื่องจากอุณหภูมิและความดัน โดยปกติการแปรสภาพชนิดนี้ จะมีความสัมพันธ์กับหินอัคนี และมักจะมีริ้วขนาน จนเป็นแถบลายสลับสี บิดแบบคลื่นเนื่องจากอิทธิพลของความดัน ซึ่งพบในหินชีสต์ หินไนส์ ริ้วขนานอาจจะแยกออกเป็นแผ่นๆ ได้และบริเวณผิวหน้าจะเรียบเนียน เช่น หินชนวน

2. การแปรสภาพสัมผัส
เป็นการแปรสภาพเนื่องจากความร้อนเกิดขึ้นในบริเวณที่หินหนืด หรือลาวาแทรกตัวขึ้นมา สัมผัสกับหินในบริเวณเดิม ความร้อนและสารจากหินหนืด หรือลาวา ทำให้หินในบริเวณนั้นแปรเปลี่ยนสภาพผิดไปจากเดิม หินแปรที่เกิดขึ้นจะมีการจัดเรียงตัวของแร่ใหม่ ไม่แสดงริ้วขนาน เช่น หินอ่อน หินควอร์ตไซต์

การแปรสภาพของหินแปร

    - หินชนวน หินฟิลไลต์ หินชีสต์ แปรสภาพจาก หินดินดาน, หินทัฟฟ์
    - หินไนส์ แปรสภาพจาก หินทราย, หินแกรนิต
    - หินควอร์ตไซต์ แปรสภาพจาก หินทราย
    - หินอ่อน แปรสภาพจาก หินปูน, หินโดโลไมต์

ลักษณะและประโยชน์ของหินแปรชนิดต่างๆ ที่พบในประเทศไทย