การแพร่
ทีมงานทรูปลูกปัญญา
|
06 ส.ค. 64
 | 128.6K views



ในเซลล์ของสิ่งมีชีวิต เยื่อหุ้มเซลล์มีสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน โดยยอมให้น้ำและแร่ธาตุผ่านไปได้ด้วยการแพร่หรือออสโมซิส

ภาพ : shutterstock.com

การแพร่ (diffusion) คือ การเคลื่อนที่ของอนุภาคของสาร จากบริเวณที่มีความเข้มข้นของอนุภาคของสารมาก ไปสู่บริเวณที่มีความเข้มข้นของอนุภาคของสารน้อยกว่า ตัวอย่างของการแพร่ เช่น การใส่ด่างทับทิมลงไปในน้ำในบีกเกอร์ อนุภาคของด่างทับทิมจะเคลื่อนที่ไปสู่น้ำที่อยู่โดยรอบ (ในขณะเดียวกัน อนุภาคของน้ำก็จะเคลื่อนที่เข้าไปในบริเวณที่มีด่างทับทิม) จนอนุภาคของด่างทับทิมและน้ำกระจายไปอย่างเท่าๆ กันทั่วทั้งภาชนะ

เมื่อมีการแพร่ของสารจนทุกบริเวณมีความเข้มข้นของอนุภาคของสารนั้นเท่ากัน เรียกว่า ภาวะสมดุลของการแพร่ ในภาวะนี้ อนุภาคของสารยังมีการเคลื่อนที่อยู่ แต่อัตราการเคลื่อนที่และความเข้มข้นของอนุภาคของสารโดยเฉลี่ยเท่ากันทุกบริเวณ

 

บางครั้งการแพร่ของสารเป็นการแพร่ผ่านเยื่อเลือกผ่าน ดังนี้

1. การแพร่ของตัวละลายชนิดเดียว

2. การแพร่ของตัวละลาย 2 ชนิด

เยื่อเลือกผ่าน คือ เยื่อบางๆ ที่ยอมให้สารบางชนิดผ่านได้ แต่สารบางชนิดผ่านไม่ได้ เยื่อเลือกผ่าน เช่น เยื่อหุ้มเซลล์ เซลโลเฟน

 

เซลล์ของสิ่งมีชีวิตมีเยื่อหุ้มเซลล์ เมื่อต้องการน้ำสำหรับกระบวนการต่างๆ ในเซลล์ น้ำจะผ่านเข้าออกเซลล์โดยการแพร่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ (เป็นเยื่อเลือกผ่าน)

การแพร่เป็นกระบวนการหนึ่งที่มีความสำคัญของสิ่งมีชีวิตมาก เพราะทำให้เซลล์ของสิ่งมีชีวิตได้รับสารที่จำเป็นเข้าสู่เซลล์ และขับสารที่ไม่ต้องการออกนอกเซลล์ เช่น การแพร่ของแก๊สออกซิเจนจากถุงลมในปอดเข้าสู่หลอดเลือดฝอยรอบๆ ถุงลม การแพร่ของแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์จากหลอดเลือดฝอยรอบๆ ถุงลม เข้าสู่ถุงลมในปอด หรือก็คือ กระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊สในระบบทางเดินหายใจนั่นเอง