การเคลื่อนที่จะเร็วหรือช้า บอกได้ด้วยระยะทางที่เคลื่อนที่ได้ เทียบกับเวลาที่ใช้ในการเคลื่อนที่ เรียกว่า อัตราเร็ว หรือวัดจากการกระจัด เทียบกับเวลาที่ใช้ในการเคลื่อนที่ เรียกว่า ความเร็ว

อัตราเร็ว (speed) คือ อัตราส่วนระหว่างระยะทางกับเวลา (อัตราเร็วเป็นปริมาณสเกลาร์)

สูตรอัตราเร็ว  v=st

v คือ อัตราเร็ว มีหน่วย เมตรต่อวินาที (m/s)
s คือ ระยะทาง มีหน่วย เมตร (m)
t คือ เวลา มีหน่วย วินาที (s)

ตัวอย่าง

รถยนต์คันหนึ่งแล่นจากจุด A ไปยังจุด B ได้ระยะทาง 500 m ใช้เวลา 5 วินาที รถยนต์คันนี้มีอัตราเร็วเท่าไร

วิธีทำ

จากโจทย์ s= 500 m, t= 5 s แทนค่าตัวแปรในสูตร
v= st = 500 m5 s

ตอบ v= 100 m/s

ความเร็ว (velocity) คือ อัตราส่วนระหว่างการกระจัดกับเวลา (ความเร็วเป็นปริมาณเวกเตอร์ คือ มีทั้งขนาดและทิศทาง)

สูตรความเร็ว v⃑=s⃑t

v⃑ คือ ความเร็ว มีหน่วย เมตรต่อวินาที (m/s)
s⃑ คือ การกระจัด มีหน่วย เมตร (m)
t คือ เวลา มีหน่วย วินาที (s)

ตัวอย่าง

มาริโอ้วิ่งจาก A ไป B ได้ระยะทาง 120 m แล้ววิ่งจาก B ไป C ได้ระยะทาง 90 m ใช้เวลา 15 วินาที ดังรูป มาริโอ้วิ่งจาก A ไปถึง C ด้วยความเร็วเท่าไร

วิธีทำ

จากรูป ระยะทางจาก A ไป C คือ 90 + 120 = 210 เมตร แต่การกระจัดจาก A ไป C คือ 150 เมตร

จากโจทย์ s⃑ = 150 m, t= 15 s แทนค่าตัวแปรในสูตร

ตอบ v⃑= 10 m/s (ทิศทางจาก A ไป C)