ใบเป็นส่วนของพืชที่เจริญเติบโตยื่นออกมาด้านข้างของลำต้น มีลักษณะแบน ใบมีรูปร่างและขนาดแตกต่างกันไปตามชนิดของพืช ใบส่วนใหญ่มีรงควัตถุเป็นสารสีเขียว เรียกว่า คลอโรฟิลล์ ทำหน้าที่ในการสร้างอาหารหรือกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ทำหน้าที่ในการหายใจ หรือแลกเปลี่ยนแก๊สกับสภาพแวดล้อมภายนอก และช่วยในการคายน้ำ โดยการระเหยเอาไอน้ำส่วนที่เกินออกทางปากใบ

ส่วนประกอบของใบ หลัก ๆ มี 5 ส่วน ดังนี้

1. ปลายใบ เป็นส่วนที่อยู่ปลายใบสุด​
2. เส้นใบ เป็นเส้นยาวภายในใบ เป็นแหล่งลำเลียงน้ำ แร่ธาตุ และลำเลียงอาหาร ใบพืชส่วนใหญ่มีเส้นใบอยู่ตรงกลางใบ จากเส้นกลางใบจะมีแขนงแยกกิ่งก้านออกไปทั่วใบ
3. แผ่นใบ เป็นส่วนที่แผ่ออกไปจากใบ เพื่อให้ได้รับแสงแดดมากที่สุด
4. ก้านใบ เป็นส่วนของใบที่เชื่อมกับลำต้นหรือกิ่ง ทำหน้าที่ลำเลียงน้ำและแร่ธาตุจากรากเข้าสู่ใบและลำเลียงอาหารจากการสังเคราะห์ด้วยแสงจากใบไปยังส่วนต่าง ๆ ของพืช​
5. หูใบ เป็นส่วนที่ยื่นออกมาบริเวณโคนใบ หูใบของพืชบางชนิดเปลี่ยนไปเป็นหนาม เช่น กุหลาบ แต่พืชหลายชนิดไม่มีหูใบ

นอกจากนี้ใบของพืชยังมีลักษณะอื่น ๆ ที่แตกต่างกันอีก ได้แก่

1. ขอบใบ พืชบางชนิดมีขอบใบเรียบ บางชนิดมีขอบใบหยัก​
2. ผิวใบ พืชบางชนิดมีผิวใบเรียบเป็นมัน บางชนิดมีผิวใบด้านหรือขรุขระ​
3. สีของใบ พืชส่วนใหญ่จะมีใบสีเขียว แต่บางชนิดมีใบสีอื่น เช่น แดง ส้ม เหลือง เป็นต้น

ประเภทของใบ สามารถจำแนกใบโดยใช้เกณฑ์ต่าง ๆ ดังนี้

1. ชนิดของใบตามหน้าที่ แบ่งได้เป็น 3 ชนิด ได้แก่ ใบเลี้ยง ใบแท้ ใบดอกหรือใบประดับ​
2. จำนวนใบที่แยกออกมาจากก้านใบ แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ ใบเดี่ยว และใบประกอบ

หน้าที่สำคัญของใบ ได้แก่ ปรุงอาหาร หายใจ และคายน้ำ