ระบบต่าง ๆ ของร่างกายมนุษย์มีมากมายหลายระบบ ทำงานสอดประสานกันเพื่อการดำรงชีวิตและเผ่าพันธุ์ แต่ละระบบมีหน้าที่เฉพาะด้าน ระบบที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการสร้างพลังงานหล่อเลี้ยงร่างกาย ได้แก่ระบบย่อยอาหาร ระบบหมุนเวียนโลหิตและระบบหายใจ ซึ่งการสร้างพลังงานจากสารอาหารจะผลิตของเสียออกมาด้วย ระบบขับถ่ายจึงเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ระบบอื่น ๆ ทำงานได้อย่างสมบูรณ์ และการทำงานอย่างสอดคล้องกันของระบบต่าง ๆ นั้น ถูกควบคุมและสั่งการด้วยระบบประสาท ผ่านการทำงานโดยการหด และคลายตัวของระบบกล้ามเนื้อ
ระบบย่อยอาหารจะทำหน้าที่เตรียมสารอาหารที่พร้อมจะนำเข้าสู่เซลล์ได้ โดยจะย่อยโปรตีนให้เล็กลงจนเป็นกรดอะมิโน ย่อยคาร์โบไฮเดรตจนเหลือน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว ย่อยไขมันจนได้กรดไขมันกับกลีเซอรอล ด้วยการย่อยเชิงกลและเชิงเคมี ตั้งแต่ใช้ฟันบดเคี้ยวจนกระทั่งใช้น้ำย่อยหรือเอนไซม์ต่าง ๆ เมื่อได้สารอาหารโมเลกุลเล็กแล้ว ก็จะดูดซึมสารอาหารต่าง ๆ เข้าสู่กระแสเลือดผ่านทางหลอดเลือดฝอย ที่ผนังลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่
ระบบหายใจก็จะทำหน้าที่ป้อนแก๊สที่จำเป็นอย่างออกซิเจนให้กับเซลล์ โดยการควบคุมกล้ามเนื้อยึดกระดูกซี่โครง และกระบังลม ให้ขยายปริมาตรช่องอกเพื่อสูดลมหายใจเข้าปอด ส่งแก๊สออกซิเจนไปยังหลอดเลือดฝอยที่ถุงลมโดยการแพร่ผ่านผนังบาง ๆ ของหลอดเลือดฝอย
ระบบหมุนเวียนโลหิตทำหน้าที่รับเอาสารอาหารที่ได้จากระบบย่อยอาหาร และแก๊สออกซิเจนที่ได้จากระบบหายใจไป ป้อนให้กับเซลล์ของอวัยวะต่าง ๆ ทั่วร่างกายเพื่อใช้ในการหายใจระดับเซลล์ โดยมีกล้ามเนื้อหัวใจเป็นตัวสูบฉีดโลหิตให้ไหลเวียนไปทั่วร่าง วนเป็นทางเดียวเข้าสู่หลอดเลือดฝอย ผนังของหลอดเลือดฝอยบางมาก จึงสามารถแลกเปลี่ยนสารอาหารและแก๊สกับเซลล์ได้ด้วยการแพร่
หลังจากเลือดแพร่สารอาหารและแก๊สให้กับเซลล์แล้ว ก็จะรับเอาของเสียจากเซลล์กลับเข้ากระแสเลือด แล้ววนไปกำจัดทิ้งออกจากร่างกายด้วยระบบขับถ่ายต่อไป ซึ่งของเสียที่เป็นแก๊สจะถูกระบายออกผ่านทางปอด ของเสียที่เป็นของเหลวจะถูกกรองออกจากเลือดทางไต และถูกขับออกจากร่างกายผ่านทางกระเพาะปัสสาวะ และในส่วนของเสียจากระบบย่อยอาหารที่เป็นของแข็ง หรือกากอาหาร ก็จะถูกขับถ่ายออกจากร่างกายผ่านทางลำไส้ใหญ่ และทวารหนักกลายเป็นอุจจาระ
สรุปได้ว่า ระบบย่อยอาหารทำหน้าที่เตรียมสารอาหารเพื่อป้อนให้แก่ร่างกาย ส่วนระบบหายใจก็ทำหน้าที่เตรียมออกซิเจนเพื่อป้อนให้แก่ร่างกายเช่นกัน โดยมีระบบหมุนเวียนโลหิตทำหน้าที่เป็นหน่วยลำเลียงเสบียงไปตามเส้นทางขนส่ง เพื่อแจกจ่ายอาหารและออกซิเจนให้กับเซลล์ต่าง ๆ ทั่วร่างกาย และรับเอาขยะจากแต่ละเซลล์กลับมาจำกัดด้วยระบบขับถ่ายต่อไป ซึ่งระบบขับถ่ายก็จะมีการคัดแยกของเสียแต่ละชนิดไปตามแหล่งกำจัด
เรียบเรียงโดย : มรุตเทพ วงษ์วาโย
