ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้
1.ภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นในประเทศไทย
วาตภัย เป็นพายุ ในไทยมี 2 ลักษณะ คือ
พายฤดูร้อน ทำให้ภาคเหนือมีอากาศร้อนอบอ้าวและชื้น ถ้ามีลมเหนือซึ่งพัดพาความเย็นพัดลงมา อากาศสองกระแสกระทบกัน ทำให้อากาศจะเริ่มแปรปรวนรวดเร็ว เกิดพายุฝนฟ้าคะนอง ลมกระโชกแรง บางครั้งมีลูกเห็บตก
พายุหมุนเขตร้อน เกิดจากเมฆคิวมูโลนิมบัสได้ก่อตัวหนาขึ้นทำให้เกิดพายุฝนฟ้าคะนอง การหมุนเป็นเกณฑ์ แบ่งออกเป็น 3 ชนิด คือ
- พายุดีเปรสชัน
- พายุโซนร้อน
- พายุไต้ฝุ่น
อุทกภัย เกิดจากน้ำ แบ่งออกได้ 2 ชนิด ได้แก่
- น้ำป่าไหลหลากและน้ำท่วมฉับพลัน เกิดขึ้นจากฝนที่ตกหนักนานบนภูเขา ดินดูดซับน้ำไม่ทัน น้ำฝนจึงไหลลงสู่พื้นราบอย่างรวดเร็ว
- น้ำท่วมขัง เกิดจากน้ำฝนสะสมในปริมาณที่มาก ทำให้ที่ราบน้ำท่วมถึง หรือน้ำทะเลหนุนจนแม่น้ำในลำคลองเอ่อท่วม
แผ่นดินถล่ม เกิดจากการเคลื่อนตัวของชั้นดิน
- ปัจจัยที่ส่งผลให้แผ่นดินถล่มมีความรุนแรงขึ้น ได้แก่ ปริมาณฝนที่ตกลงมา ลักษณะทางธรณีวิทยาของภูเขา
- จึงควรหลีกเลี่ยงการสร้างที่อยู่อาศัยในพื้นที่เสี่ยงภัย
- เมื่อสงสัยว่าจะเกิดแผ่นดินถล่มควรรีบอพยพออกจากพื้นที่
2. ภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นในทวีปเอเชีย ออสเตรเลีย และโอเชียเนีย
เอลนีโญ
- เกิดจากการไหลกลับของน้ำอุ่นบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิก
- ทำให้บริเวณที่เคยมีฝนตกเป็นบริเวณที่มีอากาศแห้งแล้ง ทำให้เกิดไฟป่าและ บริเวณที่อากาศแห้งแล้งกลับมีฝนตกหนัก ทำให้เกิดอุทกภัย
- ทำลายระบบนิเวศในทะเล ส่งผลให้การเกิดพายุหมุนเขตร้อนที่ก่อตัวในมหาสมุทรเขตร้อน ทำให้ระดับความรุนแรงและทิศทางมีการเปลี่ยนแปลง
ลานีญา
- เกิดจากลมค้าตะวันออกเฉียงใต้ในมหาสมุทรแปซิฟิกเขตร้อนมีกำลังแรงมากกว่าปกติพัดน้ำอุ่นจากแปซิฟิกตะวันออกสะสมบริเวณแปซิฟิกตะวันตกมากขึ้น
- ทำให้อุณหภูมิของน้ำบริเวณนี้ลดต่ำลง อากาศบริเวณนี้แห้งแล้งสูง
- ทำให้บางบริเวณมีฝนมากกว่าปกติและเกิดน้ำท่วม และบางบริเวณมีฝนน้อยกว่าปกติและแห้งแล้ง
ภัยแล้ง
- เกิดจากความแห้งแล้งของลมฟ้าอากาศ ซึ่งมีทั้งเกิดจากมนุษย์ และ เกิดจากธรรมชาติ
แผ่นดินไหว เกิดจากการสั่นสะเทือนของแผ่นเปลือกโลก เกิดได้ 2 ลักษณะ คือ
เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
- เกิดจากการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก
- การระเบิดของภูเขาไฟ
- ชั้นหินหลอมละลายได้รับพลังงานความร้อนจากแก่นโลก
- เกิดการดันตัวขึ้นและผลักดันเปลือกโลกตลอดเวลา
เกิดจากการกระทำของมนุษย์
- กิจกรรมของมนุษย์บางอย่างที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหว
สึนามิ
- เกิดจากมวลของน้ำในทะเลและมหาสมุทรได้รับการสั่นสะเทือนอย่างรุนแรง
- แผ่นดินใต้ทะเลเกิดการเปลี่ยนแปลงรูปร่างอย่างกะทันหัน ทำให้น้ำทะเลเกิดการเคลื่อนตัว
- เมื่อสงสัยว่าจะเกิดคลื่นสึนามิให้อพยพออกจากพื้นที่ไปอยู่บริเวณที่น้ำท่วมไม่ถึง
3. ความร่วมมือทางด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ
- อนุสัญญาไซเตส เกิดขึ้นจากการตระหนักถึงความเสียหายจากการค้าสัตว์ป่าและพืชป่า เพื่อควบคุมการค้าระหว่างประเทศซึ่งสัตว์ป่าและพืชป่าใกล้จะสูญพันธุ์
- อนุสัญญาแรมซาร์ วัตถุประสงค์ในการอนุรักษ์และยับยั้งการสูญหายของพื้นที่ชุ่มน้ำในโลก
- อนุสัญญาเวียนนา และพิธีสารมอนทรีออล เกิดจากความวิตกกังวลของนานาชาติจากการที่โอโซนถูกทำลายลง เพื่อปกป้องชั้นบรรยากาศของโลก
- อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และพิธีสารเกียวโต เกิดขึ้นจากความวิตกกังวลของนานาชาติเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของบรรยากาศโลกที่ร้อนขึ้น เพื่อปกป้องชั้นบรรยากาศของโลก
แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th