ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้
ภาษาไทยมาตรฐานและภาษาไทยถิ่น
๑. ภาษาไทยมาตรฐาน
ภาษาไทยมาตรฐาน คือ ภาษาที่ใช้ในการติดต่อสื่อสาร ราชการและการเรียนการสอนของโรงเรียน มีแบบแผนที่ยอมรับในทุกท้องถิ่น ได้แก่ภาษาไทยกรุงเทพ
๒. ภาษาไทยถิ่น
ภาษาไทยถิ่น คือ ภาษาย่อยของคนในท้องถิ่นของประเทศไทย แบ่งได้ ๔ กลุ่มใหญ่ ๆ คือ
๑. ภาษาไทยถิ่นเหนือ พูดกันในจังหวัดภาคเหนือของประเทศไทย
๒. ภาษาไทยถิ่นกลาง พูดกันในกรุงเทพฯ จังหวัดภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคตะวันตกของประเทศไทย
๓. ภาษาไทยถิ่นใต้ พูดกันในจังหวัดภาคใต้
๔. ภาษาไทยถิ่นอีสาน พูดกันในจังหวัดภาคอีสานของประเทศไทย
ตัวอย่าง
ภาษาไทยถิ่นกลาง |
ภาษาไทยถิ่นเหนือ |
ภาษาไทยถิ่นใต้ |
ภาษาไทยถิ่นอีสาน |
ฉัน |
เฮา |
ฉาน |
ข้อย |
พูด |
อู้ |
แหลง |
เว้า |
อร่อย |
ลำ |
หรอย |
แซบ |
บทร้องเล่น
บทร้องเล่น คือ เพลงประกอบการละเล่น เพิ่มความสนุก และฝึกฝนภาษาของผู้เล่นไปพร้อมกัน โดยบทร้องมักแทรกวิธีการเล่นไว้
ตัวอย่างบทร้องเล่นและวิธีการเล่น
๑. เลือกผู้เล่นสองคนหันหน้าเข้าหากัน ยกมือชูประสานกันเป็นสะพาน
๒. ผู้เล่นที่เหลือเข้าแถว มือเกาะเอวคนหน้าแล้ววิ่งลอดสะพาน พร้อมร้องบทร้องเล่น
๓. เมื่อใกล้จบเพลงต้องวิ่งลอดสะพานให้เร็วขึ้นเพื่อให้รอดจากการถูกคล้อง ใครถูกคล้องต้องทำหน้าที่เป็นสะพานแทน
๑. เลือกคนที่จะเป็นไอ้เข้ ด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น โอน้อยออก เป่ายิงฉุบ จับไม้สั้นไม้ยาว เป็นต้น
๒. สมมุติพื้นที่เป็น ๒ ฝั่งแม่น้ำ ไอ้เข้อยู่กลางแม่น้ำ คนอื่น ๆ อยู่บนบก
๓. ทุกคนต้องว่ายน้ำไปอีกฝั่ง โดยไอ้เข้ต้องคอยจับคนกำลังว่ายน้ำ
๔. ใครถูกไอ้เข้จับ ต้องออกมาเป็นไอ้เข้แทน
โอน้อยออกออก
เป่ายิงฉุบ
จับไม้สั้นไม้ยาว
สรุป
การเรียนเรื่อง ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาไทยถิ่น และบทร้องเล่น แสดงให้เห็นภูมิปัญญาทางและเอกลักษณ์ของไทยจึงควรค่าแก่การอนุรักษ์
คำสำคัญ ๑. ภาษาไทยมาตรฐาน ๒. ภาษาถิ่น ๓.บทร้องเล่น
แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th