ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

1. อิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันออกต่อสังคมไทย
     1.1 อิทธิพลของวัฒนธรรมอินเดียต่อสังคมไทย
          1. การเมืองการปกครอง ไทยได้รับแนวคิดที่เชื่อว่า กษัตริย์เป็นสมมติเทพเข้ามาใช้ แสดงความเป็นจักรพรรดิราชด้วยการประกอบพระราชพิธีต่าง ๆ เพื่อแสดงให้เห็นความยิ่งใหญ่และอำนาจบารมี

          2. ศาสนา ประเทศไทยได้รับอิทธิพลทางศาสนาจากอินเดียมา 2 ศาสนา คือ ศาสนาพุทธ และศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
          3. ภาษาและวรรณกรรม ภาษาบาลีและสันสกฤษของอินเดียได้เข้ามาผสมกลมกลืน ส่วนในด้านวรรณกรรมที่โดดเด่น คือ เรื่องรามเกียรติ์
          4. ศิลปกรรม เป็นเรื่องของศาสนา ทั้งในเรื่องการสร้างสถูป วิหาร เจดีย์ ท่าร่ายรำต่าง ๆ เป็นต้น
          5. ด้านนาฏกรรม ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอินเดียมีมหรสพหนึ่งชื่อว่า “กถักฬิ” ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับการละเล่นโขนของไทย ซึ่งนำมาพัฒนาเป็นโขนโรงนอก หรือโขนนั่งราว โขนหน้าจอ โขนโรงใน

     1.2 อิทธิพลของวัฒนธรรมจีนต่อสังคมไทย
          1. ภาษาและวรรณกรรม คำในภาษาไทยบางคำเป็นคำที่มาจากภาษาจีนแต่มีการใช้กันจนติดปากไปแล้ว เช่น ยี่ห้อ ก๋วยเตี๋ยว ส่วนด้านวรรณกรรมในสมัยรัชกาลที่ 1 ได้มีการแปลเรื่องสามก๊ก
          2. ความเชื่อทางศาสนา คนไทยเชื้อสายจีนได้นำความเชื่อและพิธีกรรมทางศาสนาของจีนมาปฏิบัติและสืบทอดทอดกันมาจนปัจจุบัน เช่น การบูชาบรรพบุรุษ พิธีเช็งเม้ง เป็นต้น
          3. ศิลปกรรม ตั้งแต่ในสมัยสุโขทัยได้มีการทำเครื่องสังคโลกซึ่งผลมาจากการเผยแพร่ของจีน
          4. นาฏกรรม ศิลปะการแสดงของจีนที่เป็นที่นิยมของคนไทยจนถึงปัจจุบันคือ งิ้ว
          5. อาหารการกิน ขนมที่มีบทบาทในวัฒนธรรมไทย เช่น ขนมจันอับ ซึ่งใช้ในพิธีแต่งงาน
2. อิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันตกต่อสังคมไทย
     1. วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เช่น มีบาทหลวงชาวฝรั่งเศสนำเรื่องดาราศาสตร์เข้ามาเผยแพร่ ในสมัยรัชกาลที่ 3 หมอบรัดเลย์และหมอเฮาส์ได้นำวิทยาการด้านการแพทย์และสาธารณสุขเข้ามาเผยแพร่

ด้านการสื่อสารและคมนาคม ในสมัยรัชกาลที่ 5 มีการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่จากชาวตะวันตกเข้ามา เช่น ไปรษณีย์ โทรศัพท์ โทรเลข รถยนต์ รถราง เรือเมล์ เป็นต้น
     2. เศรษฐกิจระบบทุนนิยม การเปลี่ยนแปลงระบบเศรษฐกิจของไทยที่เห็นได้ชัดที่สุด คือ การทำสนธิสัญญาเบาว์ริงในสมัยรัชกาลที่ 4
     3. การปกครองแบบประชาธิปไตย การเปลี่ยนแปลงการปกครองในพ.ศ.2475 ให้เป็นการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขและใช้มากันจนถึงปัจจุบัน
     4. การศึกษาแบบตะวันตก มีการตั้งโรงเรียนหลวงสำหรับเด็กไทยทั่วไป โดยได้ริเริ่มจากมิชชันนารีอเมริกันได้นำการศึกษาในระบบโรงเรียนเข้ามาเผยแพร่ โดยสอนวิชาต่าง ๆ ควบคู่กับการสอนศาสนาให้แก่บุคคลทั่วไป

คำสำคัญ
อิทธิพลของวัฒนธรรมอินเดียต่อสังคมไทย
การเมืองการปกครอง
ภาษาและวรรณกรรม
ศิลปกรรม
นาฏกรรม
อิทธิพลของวัฒนธรรมจีนต่อสังคมไทย
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
เศรษฐกิจระบบทุนนิยม
การปกครองแบบประชาธิปไตย
การศึกษาแบบตะวันตก

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th