ประโยค ตอนที่ 1 ประโยคความเดียว

    ประโยค คือข้อความ หรือถ้อยคำสมบูรณ์ประกอบด้วย ภาคประธานและภาคแสดง
ภาคประธาน ประกอบด้วยประธานและส่วนขยายของประธาน
ภาคแสดง ประกอบด้วย กริยา กรรม ส่วนขยายกริยา ส่วนขยายกรรม

ประโยคแบ่งได้เป็น 3 ชนิด คือ
1.    ประโยคความเดียว
2.    ประโยคความซ้อน
3.    ประโยคความรวม

    ประโยคความเดียว คือประโยคที่มีใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียว มีภาคประธานภาคเดียว ภาคแสดงเดียว มีกริยาสำคัญเพียงตัวเดียว ดังตัวอย่างเช่น


ตัวอย่างประโยคความเดียว


นกบิน กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียว คือ นกบิน
ฝนตก กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียว คือ ฝนตก
ลมพัด กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียว คือ ลมพัด
เด็กยิ้ม กล่าวถึงใจความสำคัญเรื่องเดียวคือ เด็กยิ้ม
ดอกไม้บาน กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียว คือ ดอกไม้บาน
พ่อปลูกต้นไม้ กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียว คือ พ่อปลูกต้นไม้
ฉันกินมะม่วง กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียว คือ ฉันกินมะม่วง
น้องอ่านหนังสือ กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียวคือ น้องอ่านหนังสือ
เด็กปอกส้ม กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียวคือ เด็กปอกส้ม
ครูสอนหนังสือ กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียวคือ ครูสอนหนังสือ
วิชัยเป็นนายอำเภอ กล่าวถึงใจความสำคัญเพียงเรื่องเดียวคือ วิชัยเป็นนายอำเภอ

นกบิน
อาจจะเพิ่มส่วนขยายประโยคได้ดังนี้
นกสวย บิน (ขยาย นก ด้วยคำว่า สวย)
นกอ้วน บิน (ขยาย นก ด้วยคำว่า อ้วน)
นกสีแดง บิน (ขยาย นก ด้วยกลุ่มคำ (วลี) สีแดง)

นกของนุช บิน
(ขยาย นก ด้วยกลุ่มคำ (วลี) ของนุช)
นกที่อยู่ในสวน บิน (ขยาย นก ด้วยประโยค ที่อยู่ในสวน)
นกซึ่งซื้อจากจตุจักร บิน (ขยาย นก ด้วยประโยคซึ่งซื้อจากจตุจักร)

นกจากนี้ยังอาจจะ ขยายคำ บิน ได้อีก เช่น
นก บิน เร็ว (ขยาย บิน ด้วยคำ เร็ว)
นก บิน สูง (ขยาย บิน ด้วยคำ สูง)
นก บิน สูงมาก (ขยาย บิน ด้วยกลุ่มคำ (วลี) สูงมาก)

นก บิน ช้า จริง ๆ
(ขยาย บิน ด้วยกลุ่มคำ (วลี) ช้าจริง ๆ )
นก บิน อย่างนกมีความสุข
(ขยาย บิน ด้วยประโยคอย่างนกมีความสุข)
นก บิน เร็ว จนเขามองไม่ทัน
(ขยาย เร็ว ด้วยประโยค จนเขามองไม่ทัน)

เพียงเท่าที่ยกตัวอย่างมานี้ สามารถนำประโยค นกบิน มาเรียบเรียงได้ถึง 36 ประโยค เช่น
1. นกสวยบินเร็ว
2. นกสวยบินสูง
3. นกสวยบินสูงมาก
4. นกสวยบินช้าจริง ๆ
5. นกสวยบินอย่าง
6. นกมีความสุข
7. นกสวยบินเร็วจน
8. เขามองไม่ทัน
9. นกอ้วนบินเร็ว
10. นกอ้วนบินสูง
11. นกอ้วนบินสูงมาก
12. นกอ้วนบินช้าจริง ๆ
13. นกอ้วนบินอย่าง
14. นกมีความสุข
15. นกอ้วนบินเร็วจน
16. เขามองไม่ทัน ฯลฯ

ขอให้ดูประโยคความเดียวที่มีส่วนขยายดังต่อไปนี้
1. นกสวยบินเร็ว (ขยาย นก ด้วย คำ สวย)
2. นกสวยมากบินเร็ว (ขยาย นก ด้วย กลุ่มคำ (วลี) สวยมาก)
3. นกซึ่งมีขนสวยบินเร็ว (ขยาย นก ด้วยประโยค ซึ่งมีขนสวย)

โดราเอม่อน ตอน โนบิตะ ตะลุยอาณาจักรหุ่นยนต์
    โดราเอม่อนตอนนี้ จับความถึงโลกแห่งอาณาจักรในอีกมิติหนึ่งซึ่งผู้คนที่นั่นสร้าง หุ่นยนต์ให้เป็นเหมือนผู้ช่วยและยังอ่อนโยนเป็นมิตรผูกพันกับผู้คน แต่องค์หญิงจานุผู้ปกครองอาณาจักรนี้ กลับมีคำสั่งให้กวาดล้างหุ่นยนต์เหล่านี้ เพื่อป้อนโปรแกรมให้ปุ่นทั้งหมดทำแต่งาน สาเหตุก็เนื่องมาจากปมในอดีตที่เกิดขึ้นกับบุคคลอันเป็นที่รักขององค์หญิงจานุ
    โปโกะ หุ่นยนต์เด็กตัวน้อยจึงต้องหลีกหนีการตามล่าของทหารและต้องพลัดพรากจากมาเรียหุ่นที่เป็นแม่ของโปโกะและเคยเป็นแม่เลี้ยงองค์หญิงจานุในวัยเด็ก โปโกะหนีจนพลัดหลงมาในช่องว่างของมิติเวลาและประจวบเหมาะกับปัญหาคลาสสิคเดิม ๆ เมื่อโนมิตะอยากได้ของเล่นหุ่นยนต์ไว้แข่งกับนายปากแหลม (ใครเป็นใครไปไม่ได้นอกจาซึเนโอะ)
    โปโกะ จึงได้มาพบกับพวดโดราเอม่อน แล้วการผจญภัยครั้งใหม่ของโอราเอม่อนและเด็ก ๆ กลุ่มนี้ก็เริ่มต้นขึ้นอีกครั้ง เมื่อโปโกะ เชื่อว่าเขายังสามารถช่วยแม่ และจะเปลี่ยนใจองค์หญิงจานุให้เข้าใจอาณาจักรในอุดมคติของพระราชาบิดาขององค์หญิงจานุ ซึ่งตั้งพระทัยไว้ว่า คนจะใช้ชีวิตร่วมกับหุ่นยนต์ได้และเป็นสังคมที่มีความสงบสุข