นักจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก มีบทบาทสำคัญในการช่วยให้คำปรึกษาด้านการศึกษาและพัฒนาการเด็ก โดยเฉพาะสำหรับนักจิตวิทยาที่ต้องการทำงานในสายงานที่เกี่ยวข้องกับการดูแลเด็กและวัยรุ่น ความเชี่ยวชาญและความรู้เฉพาะทางในการวิเคราะห์และแก้ไขปัญหาทางจิตวิทยา ทำให้นักจิตวิทยาเป็นบุคคลสำคัญที่สามารถช่วยสนับสนุนการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ใบประกอบวิชาชีพนักจิตวิทยา คือใบอนุญาตที่ออกโดยหน่วยงานรัฐบาลหรือสมาคมวิชาชีพ เพื่อให้ผู้ที่สำเร็จการศึกษาด้านจิตวิทยาสามารถปฏิบัติหน้าที่ให้คำปรึกษาและวิเคราะห์ปัญหาด้านจิตใจได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย โดยเฉพาะในด้านการศึกษาและพัฒนาการเด็ก นักจิตวิทยาที่มีใบประกอบวิชาชีพจะได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญและมีความสามารถในการประเมินวิเคราะห์พฤติกรรม การเรียนรู้ และพัฒนาการทางอารมณ์ของเด็ก
สำหรับผู้ที่มีความสนใจทำงานในสายงานที่เกี่ยวข้องกับการให้คำปรึกษาด้านการศึกษาและพัฒนาการเด็ก ใบรับรองมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพเป็นสิ่งจำเป็นที่ช่วยเสริมสร้างความเชื่อมั่นในการให้บริการและคำแนะนำในด้านจิตวิทยา ไม่ว่าจะเป็น
1. นักจิตวิทยาการศึกษา ให้คำปรึกษาและช่วยเหลือในการประเมินพัฒนาการทางการเรียนรู้ของเด็ก พร้อมทั้งให้คำแนะนำที่ช่วยให้เด็กสามารถพัฒนาทักษะการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2. นักจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก ช่วยวิเคราะห์พัฒนาการทางอารมณ์ สังคม และจิตใจของเด็ก รวมถึงช่วยให้คำแนะนำแก่ผู้ปกครองและครูเพื่อพัฒนาการเจริญเติบโตของเด็ก
3. นักจิตวิทยาคลินิกที่เชี่ยวชาญในเด็กและวัยรุ่น วิเคราะห์และวินิจฉัยปัญหาทางจิตเวชและพฤติกรรมของเด็กและวัยรุ่น พร้อมให้การบำบัดที่เหมาะสมตามแต่ละสถานการณ์
มีขั้นตอนดังนี้
1. นักจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก ระดับ 5
เหมาะสมผู้ประกอบวิชาชีพด้านจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก ทั้งในสถานพยาบาล สถานศึกษา และประกอบอาชีพในฐานนะนักจิตวิทยาพัฒนาการเด็กอิสระ มีความรู้ ประสบการณ์ และทักษะทางด้านจิตวิทยาพัฒนาการในเด็ก สามารถตรวจประเมินทางพัฒนาการในเด็ก สามารถจัดโปรแกรมทางจิตวิทยาพัฒนาการเพื่อสร้างเสริมและส่งเสริมพัฒนาการในเด็ก ปรับพฤติกรรมเพื่อเพิ่มพฤติกรรมที่พึงประสงค์หรือลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ในเด็ก และสามารถเผยแพร่และถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจด้านจิตวิทยาพัฒนาการในเด็กที่ถูกต้องให้บุคคลทั่วไปเข้าใจได้
ผู้เข้ารับการทดสอบคุณวุฒิวิชาชีพ จะต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้
- จบการศึกษาไม่ต่ำกว่าระดับปริญญาโทสาขาวิชาจิตวิทยาพัฒนาการ
- มีเอกสารรับรองประสบการณ์การปฏิบัติงานด้านพัฒนาการเด็กภายใต้การกำกับดูแลจากนักจิตวิทยา แพทย์* หรือผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง ไม่น้อยกว่า 1 ปี หรือ 600 ชั่วโมง
- มีเอกสารรับรองประสบการณ์การปฏิบัติงานด้านพัฒนาการกับเด็กและครอบครัว โดยไม่ต้องมีการกำกับดูแล อย่างน้อย 2 ปี
2. นักจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก ระดับ 6
เหมาะสมผู้ประกอบวิชาชีพด้านจิตวิทยาพัฒนาการเด็กในบริบทการทำงานที่มีความซับซ้อนมากขึ้น อาทิเช่น เด็กที่มีความล่าช้าหรือมีปัญหาทางพฤติกรรมและพัฒนาการ เด็กที่มีความต้องการพิเศษ มีความรู้ ประสบการณ์ และทักษะทางด้านจิตวิทยาพัฒนาการในเด็กที่มีพัฒนาการปกติและเด็กที่มีความล่าช้า/มีปัญหาทางพัฒนาการหรือปัญหาทางพฤติกรรมและเด็กที่มีความต้องการพิเศษ สามารถตรวจประเมินทางพัฒนาการในเด็กปกติและเด็กที่มีสัญญาณ/อาการของความผิดปกติทางพฤติกรรมหรือพัฒนาการ สามารถจัดโปรแกรมเพื่อสร้างเสริมและส่งเสริมพัฒนาการ และจัดโปรแกรมการปรับพฤติกรรมเพื่อเพิ่มพฤติกรรมที่พึงประสงค์หรือลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ในเด็กปกติและเด็กที่มีสัญญาณ/อาการของความผิดปกติทางพฤติกรรมหรือพัฒนาการ และสามารถเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจด้านจิตวิทยาพัฒนาการในเด็กที่ถูกต้องแก่คนทั่วไปและในแวดวงวิชาการในประเทศไทยได้
ผู้เข้ารับการทดสอบคุณวุฒิวิชาชีพ จะต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้
- จบการศึกษาไม่ต่ำกว่าระดับปริญญาโทสาขาวิชาจิตวิทยาพัฒนาการ
- มีเอกสารรับรองประสบการณ์ปฏิบัติงานด้านพัฒนาการกับเด็กโดยไม่มีการกำกับดูแลอย่างน้อย 4 ปี
- มีเอกสารรับรองชั่วโมงการปฏิบัติงานด้านพัฒนาการเด็ก ไม่น้อยกว่า 2,000 ชั่วโมง
นักจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก ระดับ 7
เป็นบุคคลที่มีความรู้ ประสบการณ์ และทักษะทางด้านจิตวิทยาพัฒนาการในเด็ก สามารถตรวจประเมินทางพัฒนาการในเด็ก สามารถจัดโปรแกรมทางจิตวิทยาพัฒนาการเพื่อสร้างเสริมและส่งเสริมพัฒนาการในเด็ก ปรับพฤติกรรมเพื่อเพิ่มพฤติกรรมที่พึงประสงค์หรือลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ในเด็ก สามารถบริหารโครงการวิจัยเพื่อพัฒนาองค์ความรู้หรือนวัตกรรมในสาขาจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก และสามารถบริหารจัดการเชิงนโยบาย ในระดับองค์การ ชุมชน หรือประเทศจากการประยุกต์ใช้องค์ความรู้ใหม่/นวัตกรรมทางจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก และสามารถเผยแพร่องค์ความรู้ใหม่ๆหรือนวัตกรรมเหล่านั้นในแวดวงวิชาการในประเทศไทยและนานาชาติได้
ผู้เข้ารับการทดสอบคุณวุฒิวิชาชีพ จะต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้
- จบการศึกษาไม่ต่ำกว่าระดับปริญญาโทสาขาวิชาจิตวิทยาพัฒนาการ
- มีเอกสารรับรองประสบการณ์ปฏิบัติงานด้านพัฒนาการกับเด็กภายใต้การกำกับดูแลจากนักจิตวิทยาหรือผู้เชี่ยวชาญไม่น้อยกว่า 1 ปี หรือ 600 ชั่วโมง
- มีงานวิจัยหรือรายงานวิชาการหรือบทความทางวิชาการเพื่อพัฒนาองค์ความรู้จิตวิทยาพัฒนาการเด็กอย่างน้อย 1 ชิ้นภายใน 3 ปีที่ผ่านมา
- มีเอกสารรับรองประสบการณ์ปฏิบัติงานด้านพัฒนาการเด็กโดยไม่มีการกำกับดูแลอย่างน้อย 6 ปี
- มีเอกสารรับรองชั่วโมงการปฏิบัติงานด้านพัฒนาการเด็ก ไม่น้อยกว่า 3,500 ชั่วโมง
องค์กรรับรอง ที่สามารถเข้ารับการประเมินสมรรถนะบุคคล คือ คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
1. ยกระดับความเชี่ยวชาญและความน่าเชื่อถือ ใบประกอบวิชาชีพนักจิตวิทยาช่วยยืนยันว่าผู้ถือใบประกอบวิชาชีพมีความรู้ความสามารถในการให้คำปรึกษาและวิเคราะห์ปัญหาทางจิตใจในเด็กอย่างถูกต้องและเป็นวิชาชีพ
2. เพิ่มโอกาสในการทำงานและความก้าวหน้าในสายงานจิตวิทยา ใบประกอบวิชาชีพเปิดโอกาสให้นักจิตวิทยาสามารถทำงานในโรงเรียน สถาบันการศึกษา โรงพยาบาล คลินิก หรือองค์กรที่ให้บริการทางจิตวิทยาได้
3. เสริมสร้างความเข้าใจในพัฒนาการของเด็กและวัยรุ่น นักจิตวิทยาที่มีใบประกอบวิชาชีพสามารถใช้ความรู้ในการวิเคราะห์พัฒนาการทางจิตใจ อารมณ์ และสังคมของเด็ก เพื่อให้คำแนะนำและพัฒนาแผนการดูแลเด็กที่เหมาะสม
4. ส่งเสริมการเรียนรู้และการพัฒนาทักษะชีวิตของเด็ก การให้คำปรึกษาที่เหมาะสมจากนักจิตวิทยาที่มีใบประกอบวิชาชีพสามารถช่วยสนับสนุนการพัฒนาในทุกด้านของเด็กและวัยรุ่น ให้พวกเขามีทักษะและความสามารถในการเผชิญกับความท้าทายในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ใบรับรองมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ นักจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก เป็นเครื่องมือที่สำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการทำงานในสายงานการให้คำปรึกษาด้านการศึกษาและพัฒนาการเด็ก การมีใบประกอบวิชาชีพไม่เพียงแต่เพิ่มโอกาสในการทำงานและความก้าวหน้าในอาชีพ แต่ยังยืนยันถึงความเชี่ยวชาญในการให้คำแนะนำและการแก้ไขปัญหาทางจิตใจในเด็กและวัยรุ่นอย่างเป็นวิชาชีพ ใบประกอบวิชาชีพนักจิตวิทยาจึงเป็นสิ่งที่นักจิตวิทยาที่ต้องการทำงานในสายงานนี้ควรพิจารณาและเตรียมตัวสอบอย่างจริงจัง.
แหล่งข้อมูล
Life Di ศูนย์จิตวิทยาพัฒนาการและความสัมพันธ์ระหว่างวัย จุฬาฯ
สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ (องค์การมหาชน)