การเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง (Self Directed Learning) หรือการเรียนรู้แบบนำตนเอง คือวิธีการเรียนที่ผู้เรียนวางแผนการเรียน ปฏิบัติ และประเมินผลการเรียนด้วยตนเอง เพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง แม้ไม่ได้อยู่ในห้องเรียน หรือจบการศึกษาไปแล้ว ซึ่งเป็นแนวคิดที่ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต 

ประโยชน์ขอการเรียนรู้ด้วยตนเอง

ประโยชน์ของการเรียนรู้ด้วยตนเองเรียกสั้นๆ ว่า S.E.F.L ดังนี้

S-Satisfaction (ความพึงพอใจ) การเรียนรู้ด้วยตนเองตอบสนองความต้องการของผู้เรียนได้โดยตรง ทำให้เกิดความพึงพอใจและมีความสุขในการเรียนรู้

E-Everyone (ทุกคน) การเรียนรู้ด้วยตนเองสามารถทำได้ทุกคน ไม่จำกัดเพศ อายุ ฐานะ เราสามารถเรียนรู้เรื่องอะไร เมื่อใดก็ได้ การเรียนรู้ไม่จำเป็นต้องเกิดขึ้นในห้องเรียนหรือเฉพาะนักเรียนเสมอไป 

F-Flexibility (ความยืดหยุ่น) การเรียนรู้ด้วยตนเองมีความยืดหยุ่นสูง เนื่องจากเราสามารถบริหารจัดการเรียนได้ด้วยตัวเอง สามารถขยายขีดจำกัดการเรียนได้ทุกที่ทุกเวลา

Life–Long (ตลอดชีวิต) การเรียนรู้ด้วยตนเองเป็นการเรียนรู้ที่ทำได้ตลอดชีวิต

วิธีพัฒนาทักษะการเรียนรู้ด้วยตัวเอง

1. ตั้งเป้าหมายในการเรียน ระบุสิ่งที่ต้องการเรียนรู้ เพราะเราไม่สามารถบรรลุผลสำเร็จในสิ่งที่ไม่ได้คิดเอาไว้ได้ 

2. มีเป้าหมายการเรียนรู้ที่เป็นจริงได้ พยายามเริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ เช่น หากเราจะเรียนรู้วิธีเขียนโค้ด อย่าเพิ่งคาดหวังว่าจะสร้างเว็บไซต์ที่สมบูรณ์แบบได้ภายในระยะเวลาหนึ่งเดือน แต่ให้วางแผนเรียนรู้ให้มากพอที่จะปรับเปลี่ยนข้อความและสีได้ในเดือนแรก เพื่อให้เป้าหมายเป็นจริงได้ 

3. ทำรายการหัวข้อที่ต้องเรียนรู้ อาจเป็นหัวข้อกว้างๆ หรือแคบๆ ก็ได้ หัวข้อเหล่านี้จะช่วยให้เราตั้งเป้าหมายและสามารถทำให้บรรลุเป้าหมายได้ 

4. ตั้งคำถามถึงความสำคัญของสิ่งต่างๆ มีความอยากรู้อยากเห็นอยู่เสมอ ตั้งคำถาม “ทำไม” และ “อย่างไร” และทุ่มเทเพื่อหาคำตอบ

5. ค้นหาความท้าทาย ด้วยการเผชิญหน้ากับปัญหาที่สนใจจะแก้ไข แล้วเอาชนะปัญหานั้นให้ได้ จะทำให้เรารู้สึกมีความหมายและผลักดันให้เรียนรู้ต่อไป 

6. ติดตามและตรวจสอบกระบวนการเรียนรู้ของตัวเอง กำหนดมาตรฐานการเรียนของตัวเอง ไม่ว่าจะได้เกรดตามที่ต้องการหรือไม่ ให้วัดความก้าวหน้ากับเป้าหมายในการเรียนรู้ของตัวเอง

7. เข้าใจแนวทางการเรียนรู้ของตัวเอง ค้นหารูปแบบหรือสื่อที่เหมาะกับแนวทางการเรียนรู้ของตัวเอง 

8. สร้างแรงจูงใจในการเรียนรู้ หาเหตุผลสนุกๆ เพื่อท้าทายตัวเองและมุ่งมั่นที่จะเรียนรู้ รวมถึงให้รางวัลตัวเองเมื่อการเรียนนั้นบรรลุเป้าหมาย

9. แบ่งปันการเรียนรู้กับผู้อื่น การแบ่งปันความรู้ที่เรียนรู้มากับผู้อื่นจะทำให้ความสนใจและความจำของตัวเราดีขึ้น 

10. สร้างสรรค์วิธีการเรียน เช่น ทำแผนภาพ จำเป็นเพลง นอกจากจะช่วยให้จำเนื้อหาที่เรียนได้ในระยะยาวแล้ว ยังกระตุ้นให้ตั้งตารอกับการเรียนรู้ในอนาคตด้วย 

11. ใช้เวลาให้เป็นประโยชน์ คนเราเรียนรู้ได้ตลอดเวลาแม้ว่าจะยุ่งแค่ไหน หาเวลาว่างสักเล็กน้อยอาจเป็นช่วงพัก 30 นาทีหลังอาหารกลางวัน หลังกเลิกงานหรือเรียน มาเรียนรู้ในสิ่งที่เราสนใจ 

12. ฝึกใช้สิ่งที่เรียนรู้ พยายามหาโอกาสใช้ความรู้ที่ได้เรียนมาในชีวิตจริง ซึ่งจะทำให้ได้เห็นผลลัพธ์ที่คุ้มค่า