มนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่ต้องอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม ดังนั้น ความสามารถในการสื่อสารจึงเป็นทักษะที่สำคัญสำหรับทุกคน การสื่อสารช่วยให้เราสามารถดำรงชีวิตร่วมกันได้ในสังคม เสริมสร้างความเข้าใจอันดีต่อกัน และยังเป็นปัจจัยในการพัฒนาทุก ๆ ด้านให้เจริญก้าวหน้า ทำให้มนุษย์มีการเรียนรู้ การสื่อสารที่ดีจะช่วยให้เรารับและถ่ายทอดข้อมูล รวมถึงความคิด ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ทักษะการสื่อสารที่ควรมี

1. การฟัง 

การฟังเป็นหนึ่งในการสื่อสารที่สำคัญ การฟังที่ประสบความสำเร็จไม่ใช่แค่การเข้าใจข้อมูลที่พูดหรือเขียนเท่านั้น แต่ยังต้องเข้าใจว่าผู้พูดรู้สึกอย่างไรในระหว่างการสื่อสารด้วย หากผู้พูดรู้สึกว่ามีคนฟังและเข้าใจ จะช่วยให้ความสัมพันธ์ระหว่างคู่สนทนาแน่นแฟ้นขึ้นได้ 

2. การพูดคุยอย่างตรงไปตรงมา

การสนทนาเป็นพื้นฐานของการสื่อสาร การสนทนาที่เรียบง่ายกับเพื่อนร่วมงานสามารถสร้างความไว้วางใจซึ่งกันและกัน และช่วยให้ตรวจพบปัญหาได้ก่อนที่จะกลายเป็นเรื่องร้ายแรง ส่วนการพูดคุยกับคนไม่รู้จักอย่างเหมาะสม ก็อาจนำไปสู่โอกาสทางธุรกิจได้อีกด้วย

3. การสื่อสารด้วยอวัจนภาษา

อวัจนภาษาคือการสื่อสารโดยไม่ใช้คำพูด แต่ใช้อากัปกิริยาของร่างกาย การแสดงสีหน้า การเคลื่อนไหวแทน การพัฒนาความสามารถในการเข้าใจผู้อื่นและใช้อวัจนภาษาจะช่วยให้สื่อสารกับผู้อื่นได้ดีขึ้น

4. การจัดการกับความเครียด

ความเครียดในปริมาณเล็กน้อยนั้นเป็นประโยชน์และช่วยผลักดันการทำงานอย่างมาก แต่ความเครียดที่มากเกินไป อาจจะทำให้เราเข้าใจคนอื่นผิดหรือส่งอวัจนภาษาที่สับสนออกไปได้ แต่หากสามารถพัฒนาทักษะและจัดการกับความเครียดได้ ก็เป็นไปได้ที่จะหลีกเลี่ยงข้อผิดพลาดที่จะตามมาจากการสื่อสารที่ผิดพลาด

5. การควบคุมอารมณ์

ความรู้สึกมีบทบาทสำคัญในการสื่อสาร อวัจนภาษาอาจถูกชี้นำโดยอารมณ์และความรู้สึก ซึ่งส่งผลต่อความเข้าใจของผู้อื่นต่อเรา หากสื่อสารออกไปในขณะที่มีความรู้สึกหรืออารมณ์เกิดขึ้น โดยเฉพาะอารมณ์ในเชิงลบ เช่น โกรธ เสียใจ ย่อมส่งผลให้เกิดความคับข้องใจ ไม่เข้าใจ และความขัดแย้งตามมาได้

การพัฒนาความสามารถในการสื่อสาร

1. ฟังอย่างเข้าอกเข้าใจ 

เข้าอกเข้าใจในที่นี้ หมายรวมถึง ความสามารถในการเข้าใจความรู้สึก ความคิด และความเชื่อของบุคคลอื่นด้วย นอกจากนี้หลังจากมีความเข้าอกเข้าใจแล้ว ยังต้องสามารถยอมรับเหตุผลหรือคิดในแบบที่ผู้อื่นเป็นได้ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย แต่ให้พยายามมองสิ่งต่าง ๆ จากมุมมองของผู้อื่น ยอมรับสิ่งที่ผู้อื่นเป็นแทนที่จะพยายามแก้ไขสิ่งต่าง ๆ

2. พูดให้มากขึ้น

การสื่อสารที่ดี โดยเฉพาะหัวข้อสำคัญ ต้องการมากกว่าข้อความ เพราะการมีเพียงข้อความ แต่ไม่เห็นอากัปกิริยา สีหน้า หรือน้ำเสียงของผู้พูดอาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดได้ ดังนั้น ให้พูดกันให้มากขึ้น

3. เตรียมสิ่งที่จะพูด

คิดก่อนที่จะพูด โดยส่วนใหญ่แล้วเราจะทำงานได้ดีที่สุดก็ต่อเมื่อมีเวลาที่จะคิดก่อนแบ่งปันข้อมูลใด ๆ กับผู้อื่น ถ้าเป็นการสนทนาหรือการประชุมที่สำคัญ อาจใช้เวลา 2-3 นาที เตรียมบทในการพูดในสถานการณ์นั้น ๆ หรือถ้าเป็นการสนทนาที่สำคัญมากขึ้นไปอีก ก็อาจจะสร้างบทสนทนาจำลองกับผู้ที่ไว้ใจได้ก่อน เพื่อหลีกเลี่ยงข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น

4. เตรียมพร้อมสำหรับคำตอบที่แตกต่างกัน

ในขณะที่กำหนดกลยุทธ์ในการพูด ให้วางตนเองอยู่ในตำแหน่งผู้ฟัง คาดการณ์ถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นหรือปฏิกิริยาของผู้ฟัง โดยคาดเดาถึงคำตอบและคำถามในเชิงลบไว้ก่อนล่วงหน้า

อาชีพที่เหมาะสมกับความสามารถในการสื่อสาร

นักจิตวิทยาคลินิก

นักจิตวิทยาคลินิกมีการโต้ตอบกับผู้มาบำบัดโดยการสัมภาษณ์เพื่อรวบรวมข้อมูลที่จะนำมาใช้ในการวินิจฉัยความเจ็บป่วยและความผิดปกติ ทั้งยังต้องให้คำปรึกษากับพวกเขา จัดทำรายงานหลังจบการพูดคุยแต่ละครั้ง นักจิตวิทยาคลินิกจึงต้องมีความเข้าใจบรรทัดฐานทางสังคมวัฒนธรรมและสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพกับประชากรที่หลากหลาย พร้อมกับการปกป้องความเป็นส่วนตัวของผู้มาบำบัดและปฏิบัติตามหลักจริยธรรม

นักประชาสัมพันธ์

ทักษะการสื่อสารเป็นสิ่งที่นักประชาสัมพันธ์ต้องใช้ในทุก ๆ วัน นักประชาสัมพันธ์ต้องสามารถสื่อสารความคิดออกไปได้อย่างชัดเจนและต้องเป็นผู้ฟังที่ดี ในขณะสื่อสารยังต้องรับรู้ถึงสังคมโดยรอบ ต้องรับมือกับความเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยในระหว่างการสนทนาได้ ไม่ว่าจะเป็นน้ำเสียงหรืออารมณ์