จริง! สุนัขสามารถเป็นโรคซึมเศร้าได้ เพียงแต่น้องหมาไม่ได้แสดงอาการทั่วไปอย่างที่เรารับรู้ว่าเป็นอาการของซึมเศร้าในมนุษย์ อีกทั้งน้องหมายังบอกความรู้สึกไม่ได้ แต่เจ้าของสามารถรับรู้ได้ถึงสัญญาณเตือนที่แสดงว่าสุนัขแสนรักกำลังอยู่ในอารมณ์เศร้านั้น
จะรู้ได้อย่างไรว่าน้องหมากำลังเสี่ยงเป็นโรคซึมเศร้า? อาการซึมเศร้าสามารถแสดงออกมาได้หลายลักษณะขึ้นอยู่กับสาเหตุ เช่น สัตว์เลี้ยงที่เศร้าโศกจากการสูญเสียเพื่อนที่อยู่ด้วยกันมานานจะแสดงอาการมากกว่าสัตว์เลี้ยงที่ทุกข์ใจจากการที่กิจวัตรประจำเปลี่ยนไประหว่างการย้ายที่อยู่ โดยเจ้าของสามารถสังเกตได้จากสัญญาณเตือนต่อไปนี้
1. เบื่ออาหาร ไม่ค่อยกินอาหารหรือกินน้อยลงจากปกติ เมินแม้แต่ของกินที่ชอบ น้ำหนักลด บางครั้งอาจอาเจียนลักษณะเป็นฟอง หากมีอาการลักษณะนี้ต้องรีบพาไปพบสัตวแพทย์ทันที
2. นอนมากเกินไป ปกติน้องหมาจะนอน 14 ชั่วโมงต่อวัน แต่หากสุนัขป่วยเป็นโรคซึมเศร้าอาจนอนมากหลับมากหรือนานเกินไป
3. ก้าวร้าว ทำลายข้าวของ โรคซึมเศร้าสามารถทำให้น้องหมามีนิสัยเปลี่ยนไป จากน้องหมาที่เคยน่ารัก จู่ๆ พฤติกรรมก็เปลี่ยนเป็นเกรี้ยวกราด ทำลายข้าวข้อง ดุร้าย แยกเขี้ยวขู่ใส่คนอและสัตว์อื่น
4. ไม่ร่วมกิจกรรม ไม่สนใจและไม่ทำกิจกรรมที่เคยชอบและทำเป็นประจำ เช่น จากที่ปกติเคยมารอที่หน้าประตูทุกวันเวลาเจ้าของกลับจากทำงานก็ไม่มารอเหมือนเดิม เอาแต่นอนซึมอยู่ที่เดิม
5. เห่าหอนมากกว่าปกติ แม้น้องหมาจะเห่าหอนเป็นปกติอยู่แล้ว แต่อยู่ๆ วันหนึ่งน้องๆ เห่าหอนมากกว่าปกติทั้งที่ไม่มีเหตุการณ์ผิดแปลกไปจากชีวิตประจำวัน นั่นเป็นสัญญาณเตือนว่าน้องหมาอาจกำลังตกอยู่ในภาวะซึมเศร้าได้
6. ซึมและเก็บตัว ถ้าน้องหมาแยกตัวเข้าไปหลบซ่อนในซอกหรือที่แคบ ทั้งๆ ที่ไม่ได้เกิดเสียงดังที่ทำให้ตกใจ เช่น เสียงพลุ เสียงฟ้าร้อง ฟ้าแลบ เป็นไปได้ว่าน้องอาจกำลังเสี่ยงป่วยเป็นโรคซึมเศร้า เจ้าของต้องหมั่นสังเกตอาการน้องหมาเป็นประจำ
7. เลียขนมากเกินไป นอกจากเลียเพื่อทำความสะอาดตัวเองแล้ว สัตว์ยังเลียเพื่อทำให้ตัวเองรู้สึกดีขึ้นด้วย หากน้องหมาเลียขนตัวเองโดยเฉพาะที่อุ้งเท้าบ่อยๆ ซ้ำๆ มากเกินไป นั่นอาจเป็นสัญญาณบอกว่าน้องหมากำลังวิตกกังวลหรือตกอยู่ในภาวะซึมเศร้าได้
8. งับหรือกัดหางตัวเอง น้องหมาที่มีความเครียดสะสม จะแสดงอาการงับหรือกัดหางตัวเองแล้วหมุนเป็นวงกลม บางครั้งอาจกัดจนหางเป็นแผลและเกิดภาวะทางจิตได้
9. ไม่สนใจเจ้าของ หากน้องหมาสะบัดหรือเบือนหน้าหนี วิ่งหนี ขณะที่เรากำลังจะกอดหรือสัมผัสเขา นี่อาจเป็นสัญญาณบอกว่าน้องหมากำลังรู้สึกเบื่อหน่าย อย่าปล่อยทิ้งไว้ให้รีบพาน้องไปพบสัตวแพทย์เพื่อรับยาต้านเศร้า
10. เกาะติดอยู่กับเจ้าของ เรียกร้องความสนใจเป็นพิเศษ บางครั้งน้องหมาที่รู้สึกหดหู่จากความเจ็บป่วย ความเหงา ก็ต้องการความรักและการปลอบโยนจากเจ้าของมากเป็นพิเศษ เช่น เวลาที่เจ้าของไม่อยู่บ้านเป็นเวลานาน เมื่อกลับมาน้องหมาจะเกาะติดอยู่กับเจ้าของไม่ยอมห่าง เพราะเค้ากลัวว่าเราจะหายไปอีก
11. ขับถ่ายไม่เป็นที่ หากจู่ๆ น้องหมาที่เคยขับถ่ายเป็นที่เป็นทางกลับฉี่หรืออึไปทั่วบ้าน อย่างพี่งลงโทษน้อง ให้ลองสังเกตพฤติกรรมร่วมกับอาการอื่นๆ ด้วยว่ามีอะไรผิดปกติหรือไม่ เพราะอาจพบสัญญาณเตือนว่าน้องหมากำลังเสี่ยงเป็นโรคซึมเศร้าก็ได้
แม้ว่าภาวะซึมเศร้าในสุนัขจะเกิดจากสาเหตุหลายประการ แต่สาเหตุที่พบบ่อยมักเกิดจากความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในชีวิตของสุนัข ได้แก่
1. การสูญเสียเจ้าของ
2. การสูญเสียเพื่อนสัตว์เลี้ยงด้วยกัน
3. สภาพแวดล้อมเปลี่ยนไป เช่น การย้ายบ้านใหม่, เจ้าของมีลูกหรือมีสัตว์เลี้ยงตัวใหม่
4. ไม่ได้รับการกระตุ้นทั้งทางกายและจิตใจ
5. ได้รับการบาดเจ็บจากโรคภัย หรือถูกทำร้าย
6. ความเจ็บปวดทางกาย
7. ถูกล่ามโซ่ หรือกักขัง
8. ความเบื่อหน่าย ความเหงา
วิธีรักษาโรคซึมเศร้าในสุนัขที่ดีที่สุดขึ้นอยู่กับสาเหตุ หากสุนัขอยู่ในความเจ็บปวด อาการซึมเศร้าจะหายได้จากการรักษาอาการเจ็บปวด หากสุนัขมีอาการซึมเศร้าจากการถูกทำร้ายหรือถูกแยกตัว อาการจะดีขึ้นได้เมื่อพวกมันได้รับการเข้าสังคมและปฏิบัติด้วยความรัก อย่างไรก็ตาม หากน้องหมาอยู่ในอาการซึมเศร้า ควรพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจดูว่ามีสาเหตุอื่นที่ทำให้สุนัขเป็นโรคซึมเศร้าหรือไม่ และบางครั้งสัตวแพทย์อาจจ่ายยาต้านอาการซึมเศร้าหรือยาต้านความวิตกกังวลให้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงของภาวะซึมเศร้า
1. พาน้องหมาเดินเล่นนอกบ้านในสภาพแวดล้อมที่เป็นธรรมชาติเป็นประจำ เพื่อให้รู้สึกผ่อนคลาย
2. ทำกิจกรรมหรือเล่นกับน้องมากขึ้น เช่น วิ่งเล่น ขี่จักรยานกับน้องหมา พาน้องไปทะเล ว่ายน้ำในสระ วิ่งออกกำลังกายบนลู่วิ่ง
3. เล่นเกมเสริมสร้างปัญญาหรือสัญชาตญาณ
4. ให้น้องหมามีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมมากขึ้น เช่น เวลาพาไปเดินเล่นอาจพาไปทักทายกับสัตว์เลี้ยงตัวอื่นของเพื่อนบ้าน
5. กระตุ้นประสาทสัมผัส เช่น เปิดเพลงให้ฟังเพื่อผ่อนคลาย เล่นเกมดมกลิ่นขนมที่ซ่อนอยู่ หรือกระตุ้นด้วยการสัมผัสน้อง
6. หมั่นให้รางวัลกับน้องหมา เช่น ขนม หรือของเล่นที่ชอบ
แหล่งที่มาข้อมูล
GoodRX Health, Lauren Lee, BA, MA, Could Your Dog Be Depressed?, สืบค้นเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2566 จากเว็บไซต์: https://www.goodrx.com/health
Country Living, LISA JOYNER, 11 signs your dog is depressed, สืบค้นเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2566 จากเว็บไซต์: https://www.countryliving.com/uk/
petMD, Stephanie Howe, DVM, Dog Depression: Signs, Causes, and Treatment, สืบค้นเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2566 จากเว็บไซต์: https://www.petmd.com/
FETCH by WebMD, Sandy Eckstein, Depression in Dogs, สืบค้นเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2566 จากเว็บไซต์: https://pets.webmd.com/default.htm
คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก, สุนัข...ก็ป่วยเป็น "โรคซึมเศร้า" ได้, สืบค้นเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2566 จากเว็บไซต์: https://vet.rmutto.ac.th/
บ้านและสวน PETS, 10 สัญญาณ “โรคเหงา” หรือ “โรคซึมเศร้าในสุนัข” ที่คนเลี้ยงสุนัขต้องระวัง!, สืบค้นเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2566 จากเว็บไซต์: https://www.baanlaesuan.com/pets