หากเป็นคุณพ่อคุณแม่ ผู้ปกครองที่มีการสื่อสารพูดคุยกับลูกอยู่เป็นประจำแล้ว เรื่องการพูดคุยถึงการเปลี่ยนแปลงร่างกายของเด็กก็มักจะไม่ค่อยมีปัญหา ควรแนะนำบอกเขาแต่เนิ่นนาน ให้เขาพร้อมรับมือ เตรียมพร้อมที่จะเป็นวัยรุ่น แต่ถ้าเป็นพ่อแม่ที่ไม่ค่อยได้มีโอกาสพูดคุยกันบ่อยนัก วันหนึ่งเมื่อลูกตื่นนอนแล้วร้องลั่นบ้านว่าร่างกายตัวเองเปลี่ยนไป คุณก็ต้องพร้อมรับมือ อธิบายให้เขาเข้าใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นว่า ไม่ใช่เรื่องผิดปกติแต่อย่างใด

สมุดจดบันทึกพัฒนาการความเปลี่ยนแปลง

          ก่อนอื่นง่าย ๆ แนะนำให้มีสมุดจดบันทึกประจำวันทั้งตัวเด็กบันทึกเอง และสมุดสังเกตการณ์ของตัวคุณ แล้วนำมาพูดคุย วิเคราะห์กันเมื่อเห็นว่าอวัยวะใดเปลี่ยนแปลงมากขึ้น  ให้ลูกจดลงทุกอย่างเพื่อประโยชน์กับตัวเขาเอง เพราะหากมีส่วนใดพัฒนาไปอย่างผิดปกติ คุณจะได้รีบพาลูกไปพบกับแพทย์ได้ในทันที

เรื่องของฮอร์โมนทางเพศ     

          นอกเหนือจากกายวิภาคที่เปลี่ยนแปลงเห็นได้ชัด เรื่องใหญ่สำคัญอีกเรื่องคือเรื่องของ “ฮอร์โมน”  ช่วงนี้พวกเขาจะมีแรงขับทางเพศสูง แบบสูงมากด้วย  พวกเขาสนใจในกิจกรรมทางเพศ  อยากรู้ อยากเห็น  อยากทดลอง  ตื่นเต้น กล้า ๆ กลัว ๆ  คุณพ่ออาจแนะนำเด็กชายได้ง่ายกว่า เช่นเดียวกับเด็กหญิงคุณแม่อาจพูดคุยได้คล่องกว่า หากครอบครัวที่มีผู้ปกครองสอนไปตามความถูกต้อง เหมาะสม เรื่องเพศไม่ใช่เรื่องปกปิด เรื่องต้องละอาย เด็ก Gen Z ยุคศตวรรษที่ 21 บางทีพวกเขามีข้อมูลรู้เรื่องราวมากมาย เพียงแต่เขาต้องการคำแนะนำให้ไปในทิศทางที่ถูกต้องเท่านั้นเอง

อย่าดุว่า ทำโทษ สกัดกั้นพลังงานทางเพศของพวกเขา

          อย่าดุว่าหรือทำโทษ เมื่อพวกเขาต้องการปลดปล่อยพลังงานทางเพศที่มีอย่างล้นเหลือ อย่างเช่น การสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง  แอบดูเว็บโป๊ ดูคลิปภาพเปลือยของเพศตรงข้าม หรือแม้แต่การพยายามทำตัวหรือแต่งตัวให้เด่น เพื่อให้เพศตรงข้ามสนใจ การคบเพื่อนต่างเพศ  คุณควรให้คำแนะนำไปในทิศทางที่ถูกต้อง ใส่ใจพวกเขาอย่างใกล้ชิด แต่ก็อย่ามากเกินจนเป็นการจับผิด  แล้วก็ไม่น้อยจนกลายเป็นไม่ใส่ใจ  พูดคุยกับเขาในเรื่องนี้ให้ชัดเจน ว่ามันเป็นเรื่องปกติ เป็นเรื่องธรรมชาติ 

          คำแนะนำของคุณจะเป็นการป้องกันการอยากรู้ อยากเห็น อยากเอาไปทดลองตามลำพัง หรือเอาไปสนุก เล่นคะนองกับเพื่อน ๆ  แนะนำฝึกให้พวกเขาเรียนรู้การหัดยับยั้งชั่งใจ เพศสัมพันธ์เป็นเรื่องสำคัญ แต่ยังไม่ใช่ภาวะของพวกเขาในตอนนี้  พูดคุยยกตัวอย่างให้เขาเรียนรู้ เข้าใจมากขึ้น ไม่ว่าการติดโรค การคุมกำเนิด การท้อง การมีครอบครัว มีลูกก่อนวัย  เอดส์ ฯลฯ 

พวกเขาต้องการความสนใจ ความรัก การแสดงออกอย่างใส่ใจ อยู่ตลอดเวลา

          อย่าลืมหัวใจสำคัญของการพูดคุย และการแสดงออก ห้ามไม่ให้แสดงความรำคาญ หรือไม่พอใจในการซักถาม พวกเขาต้องการความเข้าใจ ความรัก ความสนใจจากคนรอบตัวอยู่ตลอดเวลา ยิ่งในช่วงเวลาที่ร่างกายเปลี่ยนแปลง รวมทั้งอารมณ์ต่าง ๆ ที่ปรวนแปร ต้องให้เขามาเป็นหนึ่งก่อนเสมอ  อย่าให้เขาหันไปขอคำแนะนำ เรียนรู้เรื่องตัวเขาจากคนอื่น ให้พวกเขาวิ่งเข้าหาคุณเป็นคนแรก จากคนในบ้านเสมอทุกครั้งไม่ว่าเรื่องใดก็ตาม

ไม่ควรล้อเด็ก ๆ   อาจกลายเป็นปมด้อย

          บางครั้งครอบครัวที่มีความสุข ล้อเล่น สนุกสนานกันอยู่เป็นประจำ เสียงหัวเราะในบ้านเป็นสิ่งดี แต่ผู้ใหญ่ก็อาจเผลอลืมไปบ่อย ๆ การล้อเด็กเรื่องร่างกายที่เปลี่ยนแปลง เหม็นขี้เต่า สิวเขรอะ ก้นใหญ่ นมโต เป้าตุง กางเกงเลอะ ฯลฯ  แม้อาจฟังดูขำ ๆ ไม่ได้มีอะไรจริงจัง  แต่อาจไปเพิ่มความเครียด ความกดดัน อย่าทำให้พวกเขารู้สึกอับอาย ยิ่งต่อหน้าคนอื่น บางรายอาจเกลียดสิ่งที่ตัวเองกำลังเปลี่ยนแปลง กลายเป็นปมด้อยเกลียดตัวเองไปในอนาคต

ใส่ใจให้เห็นถึงประโยชน์

         คุณพ่อคุณแม่ ผู้ปกครองนอกจากให้ความรู้ คำแนะนำการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย อวัยวะต่าง ๆ แล้ว ควรส่งเสริมให้พวกเขาช่วยเหลือตัวเองให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ตามวัย โดยเฉพาะเรื่องของสุขอนามัย ในทุกอวัยวะภายนอก  ไม่มีใครดูแลตัวเองได้ดีเท่าตัวเอง  เพื่อให้พวกเขาเห็นถึงประโยชน์ในการพัฒนาเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีสุขภาพแข็งแรง สมบูรณ์ 

ออกกำลังกายไปพร้อมกัน

         เพื่อให้สุขภาพอนามัยทุกอวัยวะของพวกเขาเติบโต ทำงานเป็นไปอย่างสมบูรณ์ อย่าลืมเตือนให้เขาออกกำลังกาย ยิ่งดีมากขึ้นหากคุณทำไปพร้อม ๆ กับเขา ไม่ว่ากิจกรรมออกกำลังกายแบบเบา ๆ ในบ้าน หรือขี่จักรยาน เดิน วิ่ง ถือเป็นกิจกรรมสนุกไปด้วยกันในครอบครัว และเป็นช่วงเวลาที่คุณจะคุย แนะนำ และเป็นอีกหนึ่งวิธีช่วยให้เขาห่างจากอินเตอร์เน็ต

อาหารเป็นปัจจัยสำคัญที่เขาต้องการ

         อาหารมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเด็กวัยนี้  เด็กก่อนวัยรุ่น ต้องได้รับสารอาหารครบทุกหมู่ ในปริมาณที่เพียงพอ จัดอาหารที่เหมาะสม และเป็นของโปรดของพวกเขา อย่าให้เขากินขนม หรืออาหารขยะมากเกิน  รสมือแม่ดึงลูกไว้ได้เสมอในทุกเรื่อง แม้เขาอยากจะไปเล่นเกม เข้าอินเตอร์เน็ตแชทกับเพื่อน ให้พวกเขาเอาไปคุยอวดใครต่อใครได้ตามสบาย   อีกทั้งยังสร้างความทรงจำที่ดี เมื่อเขาเติบโตเป็นผู้ใหญ่ในอนาคต

อังสนา ทรัพย์สิน

ข้อมูลอ้างอิง บทสัมภาษณ์/แบบสอบถาม พ่อแม่ ผู้ปกครอง คุณครู และเด็ก ๆ จาก https://med.mahidol.ac.th, http://www.oecd.org, https://www.familylives.org.uk, https://www.amarinbabyandkids.com, https://th.theasianparent.com, https://new.camri.go.th, https://pantip.com/forum/family, https://www.thaichildrights.org