เราอาจจะเคยได้ยินกันมาบ้างแล้วว่า คนที่ชอบเข้าสังคมจัดเป็นพวกที่มีบุคลิกไปทาง Extroverts ส่วนคนที่ชอบเก็บตัวเงียบ ๆ คนเดียวจะค่อนไปทาง Introverts แต่ถ้าเป็นคนที่โดดไปมาระหว่างสองบุคลิกนี้ คือชอบปลีกตัวอยู่คนเดียว แต่ก็ชอบนั่งเม้าท์มอยกับเพื่อนเป็นประจำ แบบนี้เขาเรียกว่าเป็นพวก Ambiverts ซึ่งแต่ละบุคลิกภาพก็จะมีจุดแข็งที่แตกต่างกัน การรู้จักตัวเองให้มากขึ้นจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้เราสามารถดึงศักยภาพจากบุคลิกที่เรามีอยู่ออกมาใช้เพื่อรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ระหว่างการใช้ชีวิตอยู่ในโรงเรียนเป็นไปได้ที่เราจะสังเกตเห็นเพื่อนพี่น้องที่มีบุคลิกภาพแตกต่างกันไป แล้วถ้าดูดี ๆ ก็อาจพบว่า บางคนจะชอบเข้าสังคม ชอบทำกิจกรรมงานกลุ่ม กับอีกคนที่ชอบเก็บตัวเงียบ ๆ อยู่คนเดียว แต่ก็ยังมีคนอีกประเภทที่มีทั้งช่วงเก็บตัว (แต่ไม่ถึงขั้นที่เพื่อนลืมชื่อ) และมีช่วงที่ออกมาแฮงเอาท์อยู่บ่อย ๆ โดยไม่ได้มีอาการกระอักกระอ่วนในการเข้าสังคมแต่อย่างใด เราเรียกคนกลุ่มนี้ว่า Ambiverts หรือมนุษย์กึ่งกลางที่อยู่ระหว่าง Introverts และ Extroverts

คำถามก็คือ แล้วตัวเราตกอยู่ในโซนไหนของบุคลิกภาพเหล่านี้
เราเป็น Ambiverts หรือเปล่า ?

Introverts – Extroverts สองขั้วบุคลิกที่แตกต่าง

ด้วยการที่ Ambiverts คือบุคลิกที่อยู่ตรงกลางหรือมีส่วนผสมระหว่าง Introverts และ Extroverts จึงอยากชวนพวกเราไปทำความเข้าใจถึงความหมายและลักษณะเบื้องต้นของสองบุคลิกนี้ก่อนที่จะไปทดสอบว่าเราเป็น Ambiverts รึเปล่า

Introverts คือ คนที่ชอบครุ่นคิดถึงเรื่องราวต่าง ๆ ภายในจิตใจของตัวเอง ทำให้ชอบใช้เวลาอยู่กับตัวเองและเก็บตัวมากกว่าคนอื่น คนประเภท Introverts จึงมีจุดเด่นดังต่อไปนี้

• มีที่ชาร์จพลังจากภายในตัวเอง
• คิดสร้างสรรค์ได้ด้วยตัวเอง
• ทำงานคนเดียวได้
• อยู่คนเดียวได้

ในทางตรงกันข้าม จุดที่มักจะเป็นอุปสรรคสำหรับกลุ่ม Introverts ก็คือ

• การทำงานกลุ่มและการเข้าสังคม

• การพูดในที่สาธารณะหรือหน้าห้องเรียน

• รู้สึกอึดอัดหรือหมดพลังเมื่อมีคนรายล้อมเยอะเกินไป

• อาจพลาดโอกาสบางอย่างที่ต้องออกไปไขว่คว้าในสังคม

กลุ่มคน Introverts จึงชอบที่จะทำงานคนเดียวมากกว่า หรือไม่ก็ขอให้ได้กลับไปคิดให้ดีก่อนที่จะแชร์ความเห็นกับเพื่อน ๆ ดังนั้นเมื่อมีงานกลุ่มแล้วสมาชิกในกลุ่มเป็นคน Introverts ก็ควรจะให้เวลากับเขาในการครุ่นคิดสักหน่อย ไม่ใช่ไล่บี้ขอความเห็นเดี๋ยวนั้นทันที หรือถ้าเราเป็น Introverts ก็อาจจะบอกเพื่อนไปเลยว่าต้องขอเวลาคิดก่อน ด้วยลักษณะนิสัยเช่นนี้ทำให้อาชีพที่เน้นการฉายเดี่ยวหรือการสังเคราะห์ความคิดจากภายในจึงเป็นอาชีพที่เหมาะกับคนกลุ่ม Introverts เช่น ศิลปิน นักเขียน นักแต่งเพลง นักวิทยศาสตร์ นักประดิษฐ์ เป็นต้น

Extroverts คือ คนที่ชอบหาความสุขจากสิ่งที่อยู่ภายนอกตัวเอง ชอบพบปะและพูดคุยกับผู้คน จึงมีบุคลิกที่ค่อนข้างกระตือรือร้นและคุยเก่ง จุดเด่นของ Extroverts คือ

• สามารถพูดคุยไกล่เกลี่ยปัญหาด้วยการเจรจา

• ชอบทำงานกลุ่ม

• มีความมั่นใจในพื้นที่สาธารณะหรือหน้าห้องเรียน

• เปิดรับสิ่งต่าง ๆ เข้ามาในชีวิตมากกว่า

แต่อุปสรรคที่กลุ่ม Extroverts มักพบเจอคือ

• เบื่อง่าย

• ไม่สามารถทำงานคนเดียวได้

• อยู่ตัวคนเดียวไม่ค่อยได้

• บางครั้งอาจขาดความเข้าใจในตัวเองเพราะผูกตัวตนไว้กับปัจจัยภายนนอกมากเกินไป

ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้จึงทำให้คนกลุ่ม Extroverts มักทำอาชีพเกี่ยวกับการแสดง การเมือง แพทย์ การสอนหนังสือ และอื่น ๆ ที่ใช้ทักษะในการเข้าสังคมสูงได้ค่อนข้างดี

 

ถึงแม้จะมีการจัดประเภทบุคลิกภาพออกเป็นกลุ่ม ๆ แต่ไม่ได้หมายความว่าคน ๆ หนึ่งจะมีลักษณะเฉพาะเจาะจงที่ตายตัว พูดง่าย ๆ คือบุคลิกคนเราเป็นสิ่งที่ลื่นไหลได้ ฉะนั้นเราจึงควรมองว่าลักษณะของ Introverts และ Extroverts เป็นขั้วหรือ Spectrum ที่บุคลิกของเราสามารถวิ่งไปมาระหว่างสองขั้วนี้ได้ และสิ่งที่อยู่ตรงกลางระหว่างสองขั้วนี้ก็คือบุคลิกแบบ “Ambiverts”

 

Ambiverts – The Best of Both Worlds

ด้วยการที่ Ambiverts สามารถวิ่งไปมาระหว่างความเป็น Introverts และ Extroverts โดยจะขึ้นอยู่กับปัจจัยและสถานการณ์ที่แตกต่างกันไป ทำให้กลุ่มคนที่มีบุคลิกภาพตามแบบ Ambiverts มักจะสามารถเข้าสังคมได้ แต่ก็ให้ความสำคัญกับการมีพื้นที่ส่วนตัวไว้เป็นมุมสงบของตัวเองด้วย

 

แต่จากที่เล่าไปว่าบุคลิกคือ Spectrum ที่ลื่นไหล ทำให้ความเป็น Ambiverts มักจะไม่ได้อยู่ตรงกลางเป๊ะๆ ระหว่างขั้ว Introverts และ Extroverts ดังนั้นกลุ่ม Ambiverts จึงสามารถแยกย่อยลงไปอีกได้อีกตามนี้

 

• Outgoing introverts คือ กลุ่มที่ค่อนไปทาง Introverts แต่สามารถเข้าสังคมได้ในบางสถานการณ์กับคนบางกลุ่ม หรือในกรณีที่จำเป็นจริง ๆ ได้อย่างไม่กระอักกระอ่วน

• Antisocial extroverts คือกลุ่ม Extroverts ที่ต้องชาร์จแบตตามลำพังก่อนที่จะออกไปสังสรรค์หรือพบปะผู้คน หรือพูดได้ว่าเป็นกลุ่ม Extroverts ที่ชอบอยู่กับตัวเองมากกว่า Extroverts แบบสุดขั้ว

• Social introverts คือกลุ่ม Introverts ที่สามารถพลิกบทบาทเป็น Extroverts ได้เมื่อต้องการ

 

จากชุดลักษณะนิสัยหรือบุคลิกภาพเหล่านี้ กลุ่มคน Ambiverts จึงครอบครองชุดคุณสมบัติต่าง ๆ ที่ Introverts และ Extroverts มีร่วมกันดังนี้

• มีความสามารถในการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ที่หลากหลาย

• ทำงานเดี่ยวได้ ทำงานกลุ่มก็ไม่มีปัญหา

• เป็นได้ทั้งผู้พูดและผู้ฟัง

• คนอื่นมักจะไว้เนื้อเชื่อใจจากการที่เป็นผู้พูดและผู้ฟังที่ดี

• เข้าได้กับทุกคน

• มีความสามารถที่จะเข้าอกเข้าใจคนอื่นได้เป็นอย่างดี

 

 

แม้ Ambiverts จะเป็น Spectrum ที่รวมจุดเด่นระหว่าง Introverts และ Extroverts เข้ามาไว้ด้วยกัน แต่มันก็อาจดึงเอาอุปสรรคต่าง ๆ ที่สองขั้วนี้เผชิญมามัดรวมกันจนอาจกลายเป็นอุปสรรคเฉพาะตัวที่กลุ่ม Ambiverts อาจต้องพบเจอ เช่น

 

• สามารถพบปะพูดคุยกับผู้คนได้ แต่ด้วยส่วนผสมของ Introverts ที่มีอยู่ในตัว ทำให้บางครั้งก่อนที่จะไปพูดคุยกับใครก็จะต้องเตรียมตัวเตรียมใจไปก่อนล่วงหน้า

 

• กลุ่ม Ambiverts มักตอบรับกับหลายสิ่งมากเกินไปเพราะมักไม่มั่นใจว่าสิ่งไหนที่ดีที่สุด เนื่องจากบุคลิก Introverts ก็จะกระซิบข้างหูอีกอย่าง ขณะที่บุคลิก Extroverts ก็จะกล่อมเราให้เชื่อไปอีกทาง

 

• การที่ชอบตอบรับอะไรหลาย ๆ อย่างไว้ล่วงหน้าโดยเฉพาะการตอบรับงานสังคม ซึ่งได้รับอิทธิพลจากนิสัยของ Extroverts ทำให้เมื่อถึงเวลาจริง ๆ บุคลิกด้าน Introverts อาจเผยตัวออกมาจนทำให้ไม่อยากไปงานนั้น ๆ แล้ว ซึ่งอาจนำไปสู่การเบี้ยวนัดและกระทบความสัมพันธ์กับคนอื่นได้

 

• เมื่ออารมณ์ไม่ดี ไม่ว่าการปลีกตัวอยู่คนเดียว หรือออกไปเที่ยวเจอผู้คน ก็อาจจะไม่สามารถช่วยแก้อารมณ์บูดได้

 

• มักจะเลือกเข้าสังคมตามสถานการณ์และใจของตัวเองเฉพาะกับคนที่ใช่ คนที่สนิทมาก

 

ดู ๆ ไปแม้ว่า Ambiverts จะมีข้อดีต่าง ๆ มากมาย แต่ก็มีข้อที่น่ากังวลอยู่ไม่ใช่น้อย แต่ใช่ว่าปัญหาต่าง ๆ จะไม่มีทางออก เราลองไปดู 3 วิธีที่จะช่วยจัดการกับบุคลิกแบบ Ambiverts เพื่อที่จะดึงศักยภาพจากบุคลิกแบบนี้ออกมาให้ได้มากที่สุดและบล็อคความเสี่ยงต่าง ๆ ที่พ่วงมากับบุคลิกนี้กัน

 

วิธีที่ 1 เลือกเข้าออกในบรรยากาศที่เหมาะกับอารมณ์ในตอนนั้น

ถ้าเรายังไม่อยากสุงสิงกับใครก็พยายามหาทางเลี่ยงสถานการณ์นั้น ๆ หรือถ้าอยู่ในสถานการณ์ที่เต็มไปด้วยผู้คนอยู่แล้วก็อาจจะขอปลีกตัวออกมาสักครู่เพื่อชาร์จแบตตัวเองก่อน เช่น การขอลุกไปเข้าห้องน้ำ พักดื่มน้ำ ในกรณีที่อยู่ในสถานการณ์ที่รู้สึกโดดเดี่ยวเกินไป การลุกไปพูดคุยกับเพื่อนหรือคนรอบข้าง หรือไม่ก็โทรศัพท์ไปหาคนรู้ใจก็ได้ การทำแบบนี้จะช่วยเติมพลังให้เราทำกิจกรรมระหว่างวันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

 

วิธีที่ 2 วางแผนล่วงหน้า

ถ้ารู้ว่าวันไหนจะต้องเข้าสังคมและใช้พลังงานในการพบปะผู้คนทั้งวัน เราก็ควรจะจัดเวลาว่างให้ตัวเองได้ชาร์จแบตก่อนหรือหลังเหตุการณ์นั้น ๆ ในทางกลับกันถ้ารู้สึกว่าเรากำลังออกห่างจากสังคมแล้วเริ่มรู้สึกโดดเดี่ยวและกลัวที่จะกลับไปเข้ากับสังคมไม่ได้เหมือนเก่า วิธีแก้ง่าย ๆ ก็คือจัดตารางเวลาไปพบปะเพื่อน ๆ บ้าง ซึ่งปัจจุบันทำได้ทั้งออฟไลน์และออนไลน์

 

วิธีที่ 3 รู้จักปฏิเสธ

ตอนที่เรากำลังอยู่ในโหมดของ Extroverts เราอาจเผลอตัวไปตอบตกลงอะไรหลาย ๆ อย่างมากเกินไป เช่น สัญญาว่าจะไปช่วยติวหนังสือให้เพื่อนตอนพักเที่ยง ตกเย็นสัญญากับเพื่อนว่าจะไปเล่นกีฬาด้วยกัน วันถัดไปก็ตอบตกลงว่าจะช่วยเพื่อนทำงานกลุ่ม กิจกรรมทั้งหมดนี้อาจทำให้หมดเรี่ยวหมดแรงได้ ดังนั้นก่อนที่จะตอบตกลงอะไรควรปรึกษาความเป็น Introverts ของตัวเองด้วยการครุ่นคิดกับตัวเองให้ดีก่อนว่าอะไรที่เลี่ยงได้หรือไม่ได้ อะไรที่เร่งด่วนหรือรอได้ ทั้งนี้ก็เพื่อแบ่งเวลาให้เราได้อยู่กับตัวเองเพื่อที่จะสามารถกลับไปเข้าสังคมใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

ด้วยลักษณะที่ชัดเจนมาก ๆ ของ Introverts และ Extroverts ทำให้เราสามารถบอกได้ว่าตัวเรามีบุคลิกไปในทางไหน โดยเฉพาะถ้าเรามีบุคลิกที่โน้มเอียงเกือบสุดไปทางขั้วใดขั้วหนึ่ง แต่ถ้าเรายังไม่สามารถบอกได้ว่าตัวเราหนักไปทางไหน หรือสงสัยว่าเป็น ambiverts รึเปล่า ลองมาทดสอบกับ 11 สัญญาณที่บ่งชี้ว่าเราน่าจะเป็น Ambiverts กัน

 

1. ไม่ได้เขินอายเมื่อแสงไฟสาดส่องมายังตัวเรา ทั้งนี้ทั้งนั้นจะเป็นรายกรณีไป แต่โดยปกติมักจะไม่ได้ต้องการเป็นจุดสนใจอะไรมากมาย

2. รู้สึกสนุกสนานเมื่ออยู่ท่ามกลางฝูงชนหรือปาร์ตี้ แต่จู่ ๆ ก็รู้สึกว่าความสนุกมันหดหายไปและอยากออกไปจากพื้นที่ตรงนั้นทันทีทันใด

3. ชอบบทสนทนาที่มีความหมาย ไม่งั้นก็ขอเงียบดีกว่า

4. มีขอบเขตในการเข้าสังคม ไม่สามารถเข้าสังคมอย่างไร้ขีดจำกัดเหมือน Extroverts สุดขั้ว

5. ถ้าไม่สนิทกับใครจริง ๆ จะเลือกสงวนท่าทีมากกว่า ผิดกับคนใกล้ชิดที่จะเม้าท์กันได้อย่างออกรส

6. ชอบพบปะผู้คนใหม่ ๆ แต่ก็ไม่กล้าฉายเดี่ยว จะต้องมีคนรู้ใจอยู่ข้าง ๆ เพื่อเสริมความมั่นใจ

7. เมื่อทำแบบสอบถามเกี่ยวกับบุคลิก Introverts หรือ Extroverts ผลออกมาจะคละ ๆ กัน เมื่อถามเพื่อนก็จะได้คำตอบที่ผสมผสานกันไป

8. รู้สึกกระตือรือร้นที่จะออกงานสังคม แต่มักจะประหม่าเมื่อเข้าไปในงานจริง ๆ (แต่อยู่ไปเรื่อย ๆ อาจปรับตัวได้)

9. มักใช้เวลาชาร์จพลังตามลำพังไม่มาก วันเดียวก็เพียงพอ แต่ถ้ามากเกินไปจะเริ่มรู้สึกว่าเราขาดอะไรไปบางอย่าง

10. มักจะคิดก่อนพูด ชอบที่จะฟังความเห็นของคนอื่นก่อนที่จะพูดอะไรออกไป

11. ปรับตัวเข้ากับคนอื่นที่มีบุคลิกเป็น Introverts หรือ Extroverts อย่างชัดเจนได้เป็นอย่างดี เช่น เมื่อคุยกับ Extroverts เราจะเป็นผู้ฟังที่ดี เมื่อคุยกับ Introverts เราจะเป็นฝ่ายพูดมากขึ้น

 

ไม่ว่าเราจะเป็น Introverts สุดขั้ว Extroverts สุดเหวี่ยง หรือ Ambiverts ใน Spectrum ไหน หากเราสามารถระบุได้ว่าเรายืนอยู่ตรงจุดไหนก็จะช่วยให้เรารู้จักตัวเองมากขึ้น ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการปรับปรุงบุคลิกของเรา (หากเราต้องการ) หรือเพียงแค่เพื่อรับมือกับความขัดแย้งภายในที่เกิดมาจากบุคลิกของตัวเราเอง หรือเพื่ออธิบายให้คนอื่นเข้าใจตัวเรามากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยให้เราสามารถรับมือกับคนรอบข้างที่มีบุคลิกแตกต่างกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ก็เพื่อรักษาและเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

 

 

แหล่งข้อมูล

- Introvert, Extrovert and Ambivert

- What is an Ambivert? Take the Quiz to See if You’re an Introvert, Extrovert or Ambivert

- What is Extroversion and the Advantages of Being an Extrovert

- 3 Ways To Being A More Effective Ambivert (Hint: In Between An Introvert and Extrovert)  

- What Is an Ambivert?