14,438 Views
Favorite
พัฒนาการของเด็ก ประกอบไปด้วย 4 ด้านหลัก ๆ คือ ด้านร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และสังคม ซึ่งพัฒนาการทั้ง 4 ด้านนี้ควรพัฒนาควบคู่กันไป เพื่อให้ลูกมีพัฒนาการที่สมวัย แต่ทั้งนี้เด็กแต่ละคนก็มีพัฒนาการที่แตกต่างกัน เราจึงนำหลักการเบื้องต้นในการสังเกตพัฒนาการของเด็กแต่ละวัยมาให้เป็นแนวทางสำหรับคุณพ่อคุณแม่ ดังนี้
ช่วงวัยทารกเป็นวัยแห่งการเริ่มต้นเรียนรู้ เด็กวัยนี้จะเรียนรู้ในการขยับร่างกายส่วนต่าง ๆ การทำงานของขา มือ นิ้ว หู ตา สมอง ฯลฯ โดยในช่วงอายุ 12 เดือน เด็กจะเริ่มควบคุมการทำงานส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้ดีขึ้น หยิบจับของชิ้นเล็ก ๆ ได้ ลุกขึ้นนั่งจากท่านอนเองได้ คลาน หมุน เอี้ยวตัวเองได้โดยที่ผู้ใหญ่ไม่ต้องช่วยเหลือ เด็กสามารถจดจำใบหน้าของแม่ได้ เริ่มสื่อสารได้ด้วยการร้องไห้ หัวเราะ ส่ายหัว โบกมือ พูดอ้อแอ้ หรือทำตามคำสั่งง่าย ๆ
เริ่มควบคุมการทำงานของร่างกายได้มากขึ้น เป็นช่วงวัยหัดเดิน สามารถยืนหรือเดินได้ด้วยตัวเองในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ควบคุมการทำงานของนิ้วมือได้ดีขึ้น หยิบจับของชิ้นเล็ก ๆ ได้เก่งขึ้น แสดงความต้องการได้ชัดเจนขึ้น เช่น ทำท่าทาง เปล่งเสียง หรือแสดงความสนใจต่อสิ่งที่ชอบ มองตามนิทานภาพ เริ่มวาดหรือขีดเขียนบนกระดาษได้ และสามารถจดจำคำศัพท์ง่าย ๆ ได้
เด็กวัยนี้สามารถเคลื่อนไหวร่างกายทุกส่วนได้อย่างคล่องแคล่ว มีความสนใจสิ่งรอบตัวมากขึ้น กระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น อยากสำรวจสิ่งแปลกใหม่ เด็กวัยนี้จึงเป็นวัยที่คุณพ่อคุณแม่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ อาจมีการขว้างปาสิ่งของเพราะอยากรู้ว่าขว้างไปแล้วจะเป็นอย่างไร ถ้าร้องไห้งอแงส่งเสียงดังคุณพ่อคุณแม่จะทำอย่างไร เป็นต้น หากปล่อยให้เด็กเรียนรู้ตามลำพังอาจเกิดอันตรายได้ และคุณพ่อคุณแม่ต้องหาวิธีการรับมืออย่างเหมาะสม
ช่วงวัยนี้กล้ามเนื้อทั้งมัดเล็กและมัดใหญ่ของเด็กเริ่มแข็งแรงขึ้น เด็กจะรู้สึกสนุกกับการเคลื่อนไหวร่างกาย มีพลังงานล้นเหลือ ชอบวิ่งเล่น ชอบออกกำลังกาย สามารถกระโดดขาเดียวได้ ขึ้นลงบันไดอย่างคล่องแคล่ว ปีนป่ายของเล่นได้อย่างสนุกสนาน สามารถช่วยเหลือตัวเองเบื้องต้นได้ เช่น กินข้าว อาบน้ำ ติดกระดุม เป็นต้น นอกจากนี้ยังชอบคิดจินตนาการ ชอบเล่นบทบาทสมมุติ และสามารถจดจำคำศัพท์และประโยคต่าง ๆ ได้มากขึ้น
หรือช่วงวัยอนุบาล คุณพ่อคุณแม่สามารถเตรียมความพร้อมลูกเพื่อเข้าเรียนระดับอนุบาลได้แล้ว เพราะเด็กวัยนี้สามารถทำตามคำสั่งได้มากขึ้น คิดอย่างเป็นเหตุเป็นผลได้ ตัดสินใจเองได้ การควบคุมกล้ามเนื้อมัดต่าง ๆ เป็นไปอย่างมั่นคงมากขึ้น ช่วยเหลือตัวเองได้มากขึ้น วาดรูปทรงต่าง ๆ ได้ เริ่มนับเลขได้ ขณะเดียวกันก็เป็นวัยที่ช่างซักช่างถาม เพราะเด็กสามารถจดจำสิ่งต่าง ๆ รอบตัวได้มากขึ้น
เด็กสามารถควบคุมการทำงานของร่างกายทุกส่วนได้ดีขึ้นมาก เล่นของเล่นฝึกทักษะ เช่น ตัวต่อเลโก้ชิ้นเล็ก ครอสเวิร์ด ฯลฯ ได้ดีขึ้น ช่วยเหลือตัวเองแบบผู้ใหญ่ไม่ต้องช่วยเหลือได้ ช่วยงานบ้านได้ดีขึ้น จดจำคำศัพท์ได้มากขึ้น และเลือกใช้คำศัพท์ได้เหมาะกับสถานการณ์มากขึ้น เด็กเริ่มสนใจสังคมรอบข้างมากขึ้น เริ่มอยากมีเพื่อน สามารถปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นได้ รู้จักความรับผิดชอบและการทำตามกฎกติกา
