ปรากฏการณ์ดอกไม้น้ำแข็ง เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเพียงช่วงเวลาสั้น ๆ โดยเป็นปรากฏการณ์ที่เราจะได้เห็นน้ำแข็งลักษณะคล้ายเข็มหรือน้ำแข็งแผ่นบาง ๆ ซ้อนกันเป็นชั้น เกาะอยู่บริเวณกิ่งไม้บนพื้นดิน หรือเห็นน้ำแข็งที่มีลักษณะคล้ายกับช่อดอกไม้สีขาวกระจายตัวอยู่ทั่วบริเวณผิวทะเลสาบน้ำแข็ง ซึ่งเป็นความงามที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ
สำหรับปรากฏการณ์ดอกไม้น้ำแข็งที่เกิดขึ้นบริเวณพื้นดิน จะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่ออุณหภูมิในบรรยากาศต่ำจนถึงจุดเยือกแข็ง ขณะที่ในดินยังคงมีความชื้น แต่อุณหภูมิไม่ถึงจุดเยือกแข็ง และลำต้นของพืชก็ยังไม่ถูกความเย็นแช่แข็งเช่นกัน โดยน้ำในดินจะถูกดูดขึ้นมายังลำต้น เมื่อสัมผัสกับอากาศที่ถึงจุดเยือกแข็ง น้ำจะกลายเป็นน้ำแข็งและขยายตัวแทรกตามรอยแยกของลำต้นออกมา กลายเป็นชั้นน้้ำแข็งที่สวยงามให้เห็น ซึ่งหากน้ำจากพื้นดินมีปริมาณมาก มันก็จะกลายเป็นแผ่นบาง ๆ ที่ซ้อนกันเป็นชั้นจากลำต้นของพืช
ส่วนปรากฏการณ์ดอกไม้น้ำแข็งที่เกิดขึ้นบริเวณผิวทะเลสาบที่เป็นน้ำแข็งนั้น เกิดจากการที่อุณหภูมิในบรรยากาศต่ำกว่าอุณหภูมิใต้ผืนน้ำ เมื่อมีไอน้ำอิ่มตัวแทรกขึ้นมาตามแผ่นน้ำแข็ง กระทบกับความเย็นจัดของบรรยากาศ จึงเกิดเป็นเกล็ดน้ำแข็งลักษณะต่าง ๆ ขึ้นกับอุณหภูมิของบรรยากาศบริเวณนั้น ๆ
ดอกไม้น้ำแข็งมีความบอบบางอย่างมาก ดอกไม้น้ำแข็งจะละลายและระเหิดเมื่อเจอกับแสงอาทิตย์ ดังนั้น ปรากฏการณ์ดังกล่าวจึงเกิดขึ้นเพียงระยะเวลาสั้น ๆ และมักเกิดในเวลาเช้าหรือในที่ไม่มีแสงอาทิตย์ส่องถึง