เราได้รับการเรียนรู้เกี่ยวกับคณิตศาสตร์มาตั้งแต่เด็ก ๆ ถ้านับตอนจำความได้ คือ เริ่มเรียนรู้การนับเลข แล้วค่อย ๆ เรียนรู้การบวกเลข ลบเลข พัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ จนเราสามารถคิดคณิตศาสตร์ได้จนถึงทุกวันนี้ มันไม่แปลกนักที่มนุษย์เราจะมีความรู้ความสามารถเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ เพราะเราได้เรียนรู้ ได้ฝึกฝนมาตั้งแต่เด็ก แต่คุณผู้อ่านเชื่อหรือไม่ว่า มีสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ก็มีเซนส์ทางคณิตศาสตร์นะ สามารถนับเลขได้ด้วย โอ้ แม่เจ้า! มันมีอยู่จริง ๆ นะ เราไปดูกันว่าสิ่งมีชีวิตสิ่งนั้นคืออะไร

สิ่งมีชีวิตที่มีเซนส์ทางคณิตศาสตร์ นั่นคือ มด ใช่แล้วจ้า มด คุณผู้อ่านอ่านไม่ผิด แต่มดที่กำลังกล่าวถึงนี้ คือ Ant man เอ้ย! ไม่ใช่ มดที่นับเลขได้ คือ มดทะเลทราย (Cataglyphis) ต่างหากล่ะ

​

นักวิทยาศาสตร์พบว่ามันสามารถนับจำนวนก้าวที่มันเดินได้
แล้วทำไมมดทะเลทรายถึงต้องนับจำนวนก้าวนะ ?

เรื่องมันมีอยู่ว่ามดปกติทั่วไป เช่น มดแดง มดดำ มดคันไฟ ฯลฯ เวลามันออกไปหาอาหารตามแหล่งอาหาร เราจะเห็นมดพวกนี้เดินตามกันไปเป็นกลุ่มเป็นเส้น ซึ่งมันเดินตามกลิ่นของฟีโรโมน (สารเคมีชนิดหนึ่งในมด) ที่มดตัวหน้าปล่อยไว้ มันจึงไม่หลงทาง สามารถไปยังแหล่งอาหาร และเดินทางกลับรังได้นั่นเอง

อย่างไรก็ตาม ในทะเลทรายนั้นเป็นพื้นที่โล่ง มองไปทางไหนก็เห็นแต่ทะเลทราย มีลมพัดแรง ทำให้ฟีโรโมนที่มดปล่อยกลิ่นไว้นั้นจางหายไปอย่างรวดเร็ว ดังนั้น มดทะเลทรายมักจะหลงทางอยู่เสมอ ฮ่า ๆ จึงทำให้มดทะเลทรายต้องมีอะไรบางอย่างมาช่วยให้มันเดินออกไปหาอาหารและกลับรังได้อย่างถูกต้อง นั่นคือ เครื่องนับจำนวนก้าวที่อยู่ในสมองเล็ก ๆ ของมดนั่นเองจ้า!

นักวิทยาศาสตร์รู้ได้อย่างไรว่ามดทะเลทรายมันนับก้าวได้ เรามาดูการทดลองกัน

การทดลองที่ 1 ในการทดลองนี้เราจะใช้มดทะเลทรายทั้งหมด 3 ตัวและแหล่งอาหารของมด

เริ่มการทดลองโดยปล่อยมด 3 ตัวในตำแหน่งเดียวกัน เดินไปยังแหล่งอาหาร สมมติว่ามดนับจำนวนก้าวของตัวเองจากจุดปล่อยไปยังแหล่งอาหารได้ 20 ก้าว มดทุกตัวก็จะจำได้ว่าตัวเองเดินมา 20 ก้าว ฉะนั้นต้องเดินกลับไปยังจุดปล่อยจำนวน 20 ก้าวเท่าเดิม แต่ก่อนที่นักวิทยาศาสตร์จะปล่อยให้มดกลับไปยังจุดปล่อย เขาได้ทำอะไรบางอย่างกับมด นั่นคือ มดตัวที่ 1 ยังเป็นมดปกติ ไม่ได้ทำอะไรกับมดตัวนี้ทั้งสิ้น มดตัวที่ 2 ได้ต่อขามดให้ยาวขึ้น จะทำให้ก้าวยาวขึ้น ส่วนมดตัวที่ 3 ได้ตัดขาให้สั้นลง (โหดเหี้ยมจริง ๆ) จะทำให้ก้าวสั้นลง จากนั้นก็ปล่อยมดทั้ง 3 ตัวเดินกลับไปยังจุดปล่อย

ผลปรากฏว่ามดตัวที่ 1 กลับถึงจุดปล่อยพอดีเป๊ะ มดตัวที่ 2 เมื่อเดินกลับและนับถึงก้าวที่ 20 หันไปรอบข้างไม่เจอจุดปล่อยจ้ะ เพราะมันเดินเลยจุดปล่อยไป ส่วนตัวที่ 3 เมื่อเดินครบตามจำนวนก้าวแล้วมันยังไม่ถึงจุดปล่อยเลย

นี่เป็นเพียงการทดลองที่ 1 ดังนั้น เราจะไม่ด่วนสรุปง่าย ๆ หรอกนะ ว่ามันนับก้าวได้จริง ๆ ฉะนั้นจะต้องมีการทดลองที่ 2 กันพลาดจ้า! ไปดูกัน!

การทดลองที่ 2 เรายังใช้มด 3 ตัวจากการทดลองที่ 1 ที่เราได้ทำการดัดแปลงขาของมันไป

โดยเราจะทำให้มันลืมเหตุการณ์ในการทดลองที่ 1 ไปก่อน โดยให้มันนอนพักสักหนึ่งคืนแล้วค่อยทำการทดลอง การทดลองในครั้งนี้ทำคล้าย ๆ กับการทดลองที่ 1 เริ่มจากการปล่อยมดทั้ง 3 ตัวจากจุดปล่อยให้เดินไปยังแหล่งอาหาร (สมมติว่าวางแหล่งอาหารไว้ห่างจากจุดปล่อย ระยะเท่ากับการทดลองที่ 1) มดตัวที่ 1 จะใช้จำนวนก้าวเท่าเดิม มดตัวที่ 2 ใช้จำนวนก้าวน้อยลง เพราะขายาว ส่วนมดตัวที่ 3 ใช้จำนวนก้าวมากขึ้น เพราะขาสั้น นั่นคือมดแต่ละตัวจะมีจำนวนก้าวไปยังแหล่งอาหารไม่เท่ากัน

แต่เมื่อทุกตัวจะกลับจุดปล่อย ปรากฏว่ามดทุกตัวสามารถกลับไปยังจุดปล่อยได้เป๊ะ ไม่มีตัวไหนไม่ถึงจุดปล่อยหรือเลยจุดปล่อยไป

จากการทดลองที่ 1 และ 2 จึงสรุปได้ว่า มดทะเลทรายสามารถนับก้าวของตัวเองได้ เพื่อใช้ในการดำเนินชีวิตของมันเอง น่าแปลกใจมาก ๆ มดนับเลขได้ด้วยเด้อ นี่ก็เป็นบทความหนึ่งที่บอกได้ว่า ไม่ใช่แค่มนุษย์ที่มีเซนส์ทางคณิตศาสตร์ แต่สิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ก็มีเช่นกัน บทความนี้กล่าวถึงมดทะเลทรายเท่านั้น แต่ยังมีสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ อีก รอติดตามจ้า!