สภาวะการของเหตุการณ์ Trade War ระหว่างสหรัฐอเมริกา และ สาธารณรัฐประชาชนจีน ตอนนี้ หลังประเด็นร้อนที่ “Google” (Trump?) ระงับความร่วมมือ “Huawei” กระทบผู้ใช้สมาร์ทโฟนแบรนด์ Huawei ทั่วโลก ทำให้การโต้แย้งประเด็นโดยสหรัฐฯ ให้เหตุผลว่าเป็นภัยต่อความมั่นคงประเทศ ผลของ Trade War นี้จะเป็นอย่างไรขึ้นอยู่กับการเจรจาของทั้งสองฝั่งทั้งสหรัฐอเมริกา และ สาธารณรัฐประชาชนจีน

ซึ่งการเจรจาต่อรองครั้งนี้ ฝั่งของสาธารณรัฐประชาชนจีน ได้หยิบแร่สำคัญที่ทางจีนมีอยู่และส่งออกใหญ่ที่สุดของประเทศ แร่ที่ว่านั้นมีความสำคัญทางด้านอุตสาหกรรมของโลก ที่สำคัญเป็นข้อต่อรองที่จำมากเป็นต่อสหรัฐฯ นั่นคือแร่ Rare Earth (Rare Earth Elements)

แร่ Rare Earth นั้นถือว่าเป็นส่วนประกอบสำคัญในการผลิต อุปกรณ์อิเล็คทรอนิกส์ที่สำคัญ​เช่น ชิปเซ็ตของเครื่องคอมพิวเตอร์ ส่วนประกอบสำคัญในโทรศัพท์สมาร์ตโฟน หรือส่วนประกอบของแบตเตอร์รี่ ถ้าเอาง่ายๆ ธาตุ (Elements) ในกลุ่มของ Rare Earth ที่หายากอย่าง Yttrium และ Europium นั้นมีความสำคัญต่อฟังก์ชันการทำงานของ สมาร์ตโฟนเกือบทุกโมเดล เพราะมีการใช้ในแบตเตอรี่ของโทรศัพท์ อีกทั้งธาตุที่ว่ายังเป็นองค์ประกอบสำคัญในการแสดงผลหน้าจอผ่านโดยตรงร่วมผ่านหน่วยประมวลผลกราฟิกของสมาร์ตโฟน ในอดีตแร่ดังกล่าวเป็นตัวแปรสำคัญของสมาร์ตโฟน แบรนด์ดังอย่าง Apple (ซึ่งในปัจจุบันมีการปรับแผนการผลิตโดยลดการใช้ Yttrium และ Europium ลดลง เป็นการทดแทนด้วยวัสดุรีไซเคิล)

Rare Earth Element คือกลุ่มธาตุสำคัญรวมทั้งหมด 17 ธาตุที่สามารถค้นพบในดินได้ทั่วไป เพียงแค่กลุ่มธาตุทั้ง 17 ธาตุนี้มีความกระจัดกระจายตัว อีกทั้ง Rare Earth ทั้ง 17 ธาตุที่ว่านี้มีลักษณะคล้ายกันชนิดที่ต้องตรวจสอบให้ละเอียดในการคัดแยกชนิด ปัจจัยที่ว่ามาส่งผลต่อกระบวนการสกัดแยกธาตุแต่ละธาตุออกจากกันใน ซึ่งกระบวนการถลุงแร่ มีผลกระทบรุนแรงต่อสภาพแวดล้อมคือเสียทางเคมีออกมาอย่างมหาศาลในขั้นตอนการถลุง และเทคนิคกระบวนการที่ว่าต้องลงทุนสูง และมีรูปแบบซ้ำซ้อนยุ่งยาก

ทำไมสหรัฐต้องนำเข้าจากจีน

ข้อมูลย้อนหลังจาก Geology.com โดยเก็บข้อมูลจาก The United States Geological Survey. เป็นข้อมูลปี 1994-2017 จะพบว่าประเทศที่ผลิต Rare Earth Elements ได้มากที่สุดคือสาธารณรัฐประชาชนจีน ในทางตรงข้ามประเทศที่ต้องการทรัพยากรเหล่านี้ กลับเป็นสหรัฐฯ

จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นว่า Rare Earth เป็นข้อต่อรองสำคัญรูปแบบหนึ่งไม่พอ สหรัฐฯ มีความจำยอมต้องนำเข้าแร่ดังกล่าวจากจีนสูงถึง 80% ดังที่กล่าวไว้ว่ากระบวนการสกัดแยกธาตุต้องใช้เทคนิคที่ยาก เกิดปัญญาของเสียเคมีจำนวนมาก ไปจนถึงแรงงานที่ถูกกว่าของจีน เป็นสิ่งที่สหรัฐฯ ต้องถอนตัวจากอุตสาหกรรมนี้

ปริมาณนำเข้า Rare Earth ทั้งหมดตอนนี้จีนกลายเป็นเป็นผู้ผลิต และขยายตลาดการผลิตธาตุ Rare Earth มากกว่า 90% ของโลกมาอย่างต่อเนื่องแบบเบ็ดเสร็จ (Monopoly) ตั้งแต่ยุค 1990 ข้อเสนอที่จีนยื่นให้ทำให้ทางสหรัฐฯ ต้องกลับมารื้อฟื้นอุตสาหกรรมนี้ใหม่ ไม่ก็กำลังพิจารณามองหาแหล่งผลิตทดแทนอย่างประเทศอื่น เช่น ประเทศเวียดนาม เป็นต้น

ธาตุโลหะหายาก หรือ Rare Earth สำคัญมีอะไรบ้าง

Rare Earth Elements ที่สำคัญต่ออุตสาหกรรมอิเล็คทรอนิกส์นั้นมีอยู่ 5 ธาตุ คือ Scandium สำหรับอุตสาหกรรมขุดเจาะน้ำมัน Promethium สำหรับการผลิตแบตเตอรี่พลังงานนิวเคลียร์ Lanthanum สำหรับอุตสาหกรรมภาพยนตร์ และกล้องถ่ายรูป Yttrium ใช้ในการผลิตโทรทัศน์และเตาอบไมโครเวฟ และPraseodymium ซึ่งใช้ซึ่งใช้อุตสาหกรรมผลิตใยแก้วนำแสง และเครื่องยนต์ของเครื่องบิน