นมแม่คืออาหารทิพย์ของลูก โดยเฉพาะช่วง 6 เดือนแรก นมแม่ไม่ได้มีแค่สารอาหารจำเป็นสำหรับลูกน้อยครบถ้วน แต่ยังมาพร้อมภูมิคุ้มกันจากโรคต่าง ๆ ให้ลูกน้อยของเรามีสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรง และมีพัฒนาการสมวัย จึงไม่แปลกที่คุณแม่จะทำทุกวิถีทางให้น้ำนมแม่มีอย่างสม่ำเสมอ เพียงพอต่อความต้องการของลูก คุณแม่หลายคนกังวลเพราะน้ำนมน้อยกลัวลูกกินไม่อิ่ม กลัวลูกได้รับสารอาหารไม่ครบ บางคนหลังคลอดน้ำนมก็ไม่มียิ่งกลุ่มหนัก
ไม่ต้องห่วงค่ะ ที่นี่เรามี 10 เทคนิคเพิ่มน้ำนมแม่ ที่ช่วยเตรียมความพร้อมให้ว่าที่คุณแม่ ช่วยกระตุ้นน้ำนมให้ไหลปรู๊ดแรงปรี๊ดสำหรับคุณแม่มือใหม่ ส่วนคุณแม่มือเก๋าก็มีน้ำนมให้ลูกกินยาว ๆ ได้ ทำอย่างไรบ้าง เตรียมเต้าให้พร้อมแล้วมาดูค่ะ
เพราะการกระตุ้นน้ำนมแม่ได้ดีที่สุดคือการดูดของลูก ดังนั้นเมื่อลูกคลอดจึงจำเป็นต้องนำลูกเข้าเต้าให้เร็วที่สุด เพื่อให้ลูกน้อยดูดกระตุ้น ยิ่งทำได้ภายใน 15-30 นาทีหลังคลอดได้ยิ่งดี และหากน้ำนมยังไม่มาในช่วงหลังคลอด ไม่ควรให้ลูกกินนมจากขวดเด็ดขาดเพราะจะทำให้ลูกเมินเต้า ลูกเมินเต้าน้ำนมก็ไม่มานะจ๊ะ
คุณแม่ต้องให้ลูกเข้าเต้าดูดนมบ่อย ๆ ประมาณวันละ 8-12 ครั้งหรือทุกครั้งที่ลูกต้องการ เพื่อกระตุ้นให้น้ำนมผลิตอย่างสม่ำเสมอ เป็นกลไกตามธรรมชาติของร่างกายแม่ และควรให้ลูกดูดนมนาน ๆ ประมาณข้างละ 15 นาที หรือจนกว่าลูกจะเลิกดูดไปเอง
ตามปรกติคุณแม่ควรนำลูกเข้าเต้าทุก ๆ 2 ชั่วโมง แต่ถ้าคุณแม่ติดภารกิจ หรือไม่อาจนำลูกเข้าเต้าบ่อยได้ แต่อยากให้น้ำนมมาสม่ำเสมอ ควรใช้วิธีปั๊มนมออกมาเก็บแช่แข็งเพื่อเป็นนมสต็อก อย่าปล่อยให้คัดเต้านาน ๆ หรือบ่อย ๆ เพราะจะทำให้น้ำนมแห้งเร็วได้ หรือถ้าน้ำนมเยอะ ลูกดูดไม่เกลี้ยงเต้า คุณแม่ก็ควรปั๊มนมออกจนเกลี้ยงเต้าก็ช่วยให้น้ำนมผลิตสม่ำเสมอได้ค่ะ
หากคุณแม่น้ำนมน้อย อีกวิธีหนึ่งที่ช่วยกระตุ้นให้มีน้ำนมมากขึ้นนั่นก็คือ การนวดเต้านม ควรทำก่อนให้นมลูก โดยล้างมือและเต้านมให้สะอาด ใช้น้ำอุ่นประคบเต้าทิ้งไว้ 3-5 นาที จากนั้นใช้นิ้วมือ 3 นิ้วค่อย ๆ คลึงเต้านมอย่างเบามือเป็นวงกลมจากฐานไปถึงตรงปลายใกล้หัวนม เป็นการกระตุ้นให้น้ำนมไหลออกมาได้ง่ายขึ้น
สำหรับคุณแม่ที่มีน้ำนมมาก การใช้น้ำอุ่นประคบเต้านมก่อนนวดเต้า จะช่วยคลายอาการเจ็บที่เกิดจากการคัดตึงเต้านม จากนั้นนวดคลึงเบา ๆ ก่อนบีบนมออกมาบ้างจะช่วยให้รู้สึกสบาย น้ำนมไหลง่ายขึ้นด้วย
ภาพ : Pixabay
น้ำนมจะไหลดีหรือไม่ ท่าให้นมก็มีผล คุณแม่ควรให้ลูกดูดนมให้ถูกวิธีจะทำให้ลูกดูดนมได้มากขึ้นและคุณแม่ไม่เจ็บ โดยต้องอุ้มลูกตะแคงทั้งตัวมาดูดนม ไม่ใช่หันแค่เอียงหน้า ให้ลูกงับให้ถึงลานนม ให้หัวนมชี้ขึ้น นมฉีดไปที่เพดานปากลูก เพื่อให้ดูดนมง่ายและไม่สำลัก จะทำให้ลูกดูดนมได้นานขึ้นจนเกลี้ยงเต้า อิ่มนานได้ประโยชน์จากนมแม่ไปเต็ม ๆ
เพื่อให้ร่างกายมีน้ำเพียงต่อการรักษาสมดุลให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกาย รวมไปถึงการผลิตน้ำนมให้ลูกน้อย ร่างกายคุณแม่จึงต้องการน้ำมากกว่า 3 ลิตรต่อวัน การดื่มน้ำให้เพียงพอจึงสำคัญมาก หากคุณแม่อยากให้น้ำนมมาเยอะ จึงควรดื่มน้ำให้มากในแต่ละวัน ไม่ว่าจะเป็นน้ำเย็น หรือน้ำอุ่นก็ได้ ดื่มน้ำขิง น้ำเต้าหู้ น้ำหัวปลีเยอะ ๆ ก็ยิ่งช่วยกระตุ้นให้น้ำนมมาเยอะขึ้นได้
นอกเหนือจากน้ำ อาหารก็จำเป็นไม่แพ้กัน เพราะร่างกายจะดึงสารอาหารเพื่อไปผลิตน้ำนมให้ลูก คุณแม่จึงควรกินอาหารให้ครบทั้ง 5 หมู่ โดยเน้นพวกผักสด และผลไม้ เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ไก่ และธัญพืชต่าง ๆ เพื่อให้ลูกได้รับสารอาหารจำเป็นผ่านทางน้ำนม โดยต้องงดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จำกัดการดื่มชา กาแฟ และน้ำอัดลม เพราะจะส่งผ่านไปถึงลูกผ่านทางน้ำนม หากได้รับในปริมาณมากเกินไปอาจมีผลเสียมากกว่าผลดีค่ะ
ช่วงแรก ๆ ลูกอาจต้องกินนมบ่อย แต่คุณแม่ก็ต้องหาเวลางีบ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อให้ร่างกายสดชื่นผลิตน้ำนมได้เต็มที่
ความเครียดเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้นมนมหาย เพราะเมื่อคุณแม่เครียดสมองจะสั่งให้ร่างกายหยุดผลิตน้ำนม ดังนั้นคุณแม่ต้องห้ามเครียดค่ะ รู้ค่ะว่าการเลี้ยงลูกอ่อนไม่ง่าย แต่ก็ต้องพยายามหาวิธีผ่อนคลายให้ตัวเองด้วย ดูหนังฟังเพลงไปพร้อมลูก หาเวลาพักผ่อนหย่อนใจ ตามใจตัวเองบ้างเล็กน้อย คิดบวกปล่อยชิล ๆ บ้างก็ได้ น้ำนมแม่จะได้ไหลมาเทมา
ถ้ารู้สึกว่าทำทุกวิถีทางแล้วน้ำนมก็ยังมาน้อยอยู่ เพื่อให้ตอบโจทย์คุณแม่และให้น้ำนมแม่มีพอให้ลูกกินได้นาน ก็ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของผู้มีความรู้ความสามารถในเรื่องนมแม่อย่างจริงจังเข้าช่วย อย่ามัวอาย หรือลองผิดลองถูก ตรงเข้าไปขอคำปรึกษาจากคลีนิคนมแม่ หรือมูลนิธินมแม่ได้เลยค่ะ รับรองว่าจะได้ความรู้จากผู้เชี่ยวชาญจริงแบบแน่น ๆ แก้ปัญหาเรื่องน้ำนมน้อยได้ตรงจุด และถูกวิธีค่ะ
ภาพโดย PublicDomainPictures จาก Pixabay