เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินคำว่า ภาวะบอดใบหน้าซึ่งเป็นอาการจำหน้าคนไม่ได้ จากการดูหนัง ละครหรือซีรีย์ต่างประเทศกันมาอย่างมากมาย แต่เชื่อหรือไม่ว่า อาการจำหน้าคนไม่ได้หรือภาวะบอดใบหน้านั้นเป็นโรคที่มีอยู่จริง แต่รายละเอียดของโรคนี้เป็นอย่างไรนั้น ตามไปดูกันเลย

ภาวะบอดใบหน้าหรือ Prosopagnosia เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับระบบประสาท ทำให้มีอาการไม่สามารถจดจำหน้าบุคคลได้ ส่วนใหญ่แล้วภาวะบอดใบหน้ามักจะเป็นมาโดยกำเนิด แต่ก็สามารถเกิดขึ้นภายหลังได้หากสมองได้รับความกระทบกระเทือนอย่างหนัก โรคนี้ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก เนื่องจากบุคคลที่เป็นโรคดังกล่าวจะไม่สามารถจดจำใบหน้าของบุคคลใด ๆ ได้ ไม่ว่าจะเป็นบุคคลในครอบครัวหรือบุคคลที่มีความคุ้นเคยในชีวิตประจำวัน พวกเขาสามารถรับมือกับปัญหานี้โดยใช้การจดจำสิ่งต่าง ๆ ของบุคคลนั้น ๆ แทนการจดจำใบหน้า เช่น จดจำจากท่าทางการเดิน ทรงผม น้ำเสียงหรือสไตล์การแต่งตัว

แน่นอนว่าการใช้วิธีจดจำจากสิ่งอื่นทดแทนย่อมไม่อาจได้ผลในทุกกรณี โดยเฉพาะเมื่อไปอยู่ในสถานที่ที่ไม่คุ้นเคยก็จะไม่สามารถจดจำบุคคลรอบข้างที่ไปพบกันโดยบังเอิญได้ ส่งผลให้บางคนหลีกเลี่ยงการเข้าสังคมและนำไปสู่ความหวาดกลัวที่จะมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น นอกจากนี้ผู้ที่มีอาการของภาวะบอดใบหน้ายังประสบปัญหาในการสร้างความสัมพันธ์กับบุคคลอื่น รวมถึงประสบปัญหาในการทำงานอีกด้วย เนื่องจากการจดจำใบหน้าบุคคลไม่ได้ ทำให้คนที่เป็นโรคนี้ไม่สามารถรับรู้ถึงการแสดงความรู้สึกทางใบหน้า ไม่สามารถจำแนกบุคคลจากอายุและเพศ หรือในบางคนไม่สามารถจดจำใบหน้าของตนเองเมื่อมองผ่านกระจกหรือรูปภาพได้ ซึ่งผู้คนเหล่านี้มักจะมีความกังวลอยู่เสมอว่า พวกเขาได้ทำกิริยาที่หยาบคายหรือแสดงความเพิกเฉย ไม่สนใจบุคคลอื่น ๆ หรือไม่ เนื่องจากพวกเขาไม่สามารถจดจำรายละเอียดของบุคคลอื่นได้

ภาวะบอดใบหน้านั้นยังส่งผลกระทบต่อความสามารถในการจดจำสิ่งต่าง ๆ อีกด้วย หลายคนที่เป็นโรคนี้ไม่สามารถรับรู้ลักษณะของวัตถุ มุม ระยะทางหรือจดจำสถานที่ที่เป็น Landmarks ได้ ซึ่งแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่คนที่มีอาการของภาวะบอดใบหน้าจะสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติเหมือนในหนังหรือละคร เนื่องจากพวกเขาไม่สามารถจดจำรายละเอียดต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันได้เลย

สาเหตุของภาวะบอดใบหน้า หรือ Prosopagnosia สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 สาเหตุหลัก ๆ คือ
1. Developmental prosopagnosia การมีอาการของภาวะบอดใบหน้าโดยไม่ได้เกิดจากการกระทบกระเทือนทางสมอง
2. Acquired prosopagnosia การมีอาการของภาวะบอดใบหน้าหลังจากได้รับความกระทบกระเทือนทางสมอง ซึ่งส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นตามมาหลังจากตกอยู่ในภาวะสมองขาดเลือด หรือได้รับบาดเจ็บอย่างรุนแรงทางศีรษะ ส่งผลทำให้สมองได้รับความกระทบกระเทือน

ในสมัยก่อน อาการของภาวะบอดใบหน้าถูกเข้าใจว่า จะเกิดขึ้นเมื่อศีรษะได้รับความกระทบกระเทือน ซึ่งส่งผลให้สมองได้รับความเสียหาย แต่ในปัจจุบันมีงานวิจัยพบว่า คนส่วนใหญ่ที่มีภาวะบอดใบหน้ามีอาการของโรคนี้โดยที่ไม่ได้รับความกระทบกระเทือนแต่อย่างใด หรือเป็นมาโดยกำเนิดนั่นเอง

เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้แล้ว ผู้อ่านทุกคนคงได้ทราบรายละเอียด สาเหตุ อาการของโรคและผลกระทบในการดำเนินชีวิตประจำวันของผู้ป่วยที่มีภาวะบอดใบหน้ากันมากขึ้น หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านไม่มากก็น้อย ไว้เจอกันใหม่บทความหน้านะคะ ขอบคุณค่ะ