HIV มาจากคำว่า Human immunodeficiency virus เป็นไวรัสชนิดหนึ่งที่เมื่อเข้าสู่ร่างกายของมนุษย์แล้ว จะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายล้มเหลว การติดเชื่อ HIV จึงอันตรายต่อสุขภาพ เนื่องจากระบบภูิคุ้มกันของร่างกายนั้นมีหน้าที่ในการป้องกันและทำลายเชื้อโรค ไม่ให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายและเกิดโรคต่าง ๆ ได้ โดยเกิดจากการรวมตัวระหว่างเซลล์ที่ทำหน้าที่พิเศษและโปรตีน เช่น antibodies และเมื่ออยู่รวมกันระบบภูมิคุ้มกันจะทำหน้าที่ในการกำจัดแบคทีเรีย ไวรัส หรือสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกาย ซึ่งเป็นสาเหตุในการเกิดโรค
ส่วนคำว่า AIDS ย่อมาจาก Acquired Immune Deficiency Syndrome เป็นสภาวะหรือโรคนั่นเอง ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อ HIV โดยระบบภูมิคุ้มกันของผู้ที่มีอาการของโรคเอดส์จะถูกทำลาย ซึ่งทำให้พวกเขามีอาการป่วยที่ร้ายแรงกว่าคนปกติ เนื่องจากภูมิคุ้มกันไม่สามารถทำงานได้
การติดเชื้อ HIV สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ระยะ คือ
เป็นระยะเริ่มต้นของการติดเชื้อ HIV และจะเริ่มแสดงอาการเมื่อได้รับเชื้อ HIV เข้าสู่ร่างกายประมาณ 2-4 สัปดาห์ โดยมักมีอาการคล้ายเป็นไข้หวัด เช่น มีไข้ ปวดหัว มีผื่นขึ้น เป็นต้น
เชื้อ HIV จะมีการเพิ่มจำนวนในร่างกายแต่ยังมีจำนวนไม่มาก คนที่อยู่ในระยะนี้จะไม่มีอาการของโรคเอดส์ แต่ถ้าไม่ได้รับการรักษาจากแพทย์เฉพาะทาง การติดเชื้อ HIV ในระยะนี้ก็จะพัฒนาไปเป็นโรคเอดส์ได้ภายในระยะเวลา 10 หรือมากกว่านั้น หรือบางคนอาจจะใช้เวลาน้อยกว่า 10 ที่จะแสดงอาการของโรค ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับภูมิคุ้มกันของแต่ละบุคคลด้วย
เป็นระยะที่รุนแรงที่สุดของการติดเชื้อ HIV เนื่องจากเชื้อ HIV ได้ทำลายระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ทำให้ร่างกายไม่สามารถต่อสู้กับเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกายได้อีกต่อไป คนที่ถูกวินิจฉัยว่าเป็นโรคเอดส์ จะมีปริมาณของ CD4 cell (สารโปรตีนบนเซลล์เม็ดเลือดขาวซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน) น้อยกว่า 200 เซลล์ต่อลูกบาศก์มิลลิเมตร ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องผู้คนเหล่านี้จะมีชีวิตอยู่ได้อีกประมาณ 3 ปี
ดังนั้น โรคเอดส์ก็คือ การติดเชื้อ HIV ระดับ 3 ซึ่งเป็นสภาวะที่มีอาการค่อนข้างรุนแรง โดยขึ้นอยู่กับตัวบุคคลนั้น ๆ ด้วย อาการของการติดเชื้อ HIV ระดับ 3 จะพัฒนาไปถึงขั้นการติดเชื้ออื่น ๆ ในคน เนื่องจากในขั้นนี้มีการทำลายระบบภูมิคุ้มกันไปแล้ว ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันไม่สามารถต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งอาการแบบนี้เรียกว่า การติดเชื้อแบบฉวยโอกาส ได้แก่ โรควัณโรค โรคปอดบวม ซึ่งจะเกิดการติดเชื้อและแสดงอาการของโรคเมื่อร่างกายเราอ่อนแอ นอกจากนี้มะเร็งบางชนิดก็สามารถเกิดได้ขึ้นเมื่อระบบภูมิคุ้มกันมีประสิทธิภาพในการทำงานลดลง
แต่ทุกคนไม่ต้องตกใจไป เชื้อ HIV ไม่ได้จะพัฒนาไปสู่ระดับ 3 เสมอ ในความเป็นจริงแล้ว มีคนมากมายที่มีเชื้อ HIV ในร่างกายและสามารถอยู่ได้โดยที่ไม่ได้พัฒนาไปเป็นโรคเอดส์ เนื่องจากมีการวิจัยและพัฒนาวิธีในการรักษา ซึ่งทำให้บุคคลที่มีเชื้อ HIV อยู่ในร่างกายมีอายุขัยใกล้เคียงกับคนปกติ