หากใครเคยไปดำน้ำหรือไปเที่ยวทะเล จะสังเกตเห็นว่า ปะการังใต้ท้องทะเลนั้นมีสีสันสดใสสวยงาม แต่ปัจจุบันวิกฤตการณ์ใต้ทะเลกำลังรุกล้ำปะการัง เกิดปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาว ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นได้อย่างไร วันนี้เรามีคำตอบค่ะ    

ปะการังฟอกขาวคืออะไร

ปะการังเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถเจริญเติบโตได้เพียงลำพัง ปะการังและสาหร่ายเป็นสิ่งมีชีวิตที่อยู่ในภาวะพึ่งพาอาศัยกัน (Mutualism) ดังนั้น พวกมันจึงดำรงชีวิตและเติบโตร่วมกัน กระทั่งกลายเป็นแนวปะการังขนาดใหญ่ ปะการังจะอาศัยอยู่กับสาหร่ายใต้ทะเลขนาดเล็กที่เกาะอยู่ตามปะการัง การที่เราเห็นปะการังมีสีสันสวยงามหลากสีนั้น เป็นเพราะสีของสาหร่ายตัวจิ๋วที่เกาะอยู่ตามปะการังนั่นเอง สาหร่ายนี้มีชื่อว่าสาหร่าย ซูแซนเทลลี (Zooxanthele) ซึ่งทำหน้าที่สังเคราะห์ด้วยแสง ให้ธาตุอาหารที่มีส่วนช่วยให้ปะการังเจริญเติบโต และสร้างสีสันหลากสีให้กับปะการังด้วย

ปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาว ก็คือ ปรากฏการณ์ที่ปะการังมีสีซีดจาง เนื่องจากภาวะการสูญเสียสาหร่ายที่ชื่อว่า ซูแซนเทลลี (Zooxanthellae) เพราะปะการังนั้นเป็นสัตว์ที่ถือว่าบอบบางและไวต่อการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก หากอุณหภูมิเพิ่มสูงขึ้นเพียง 1-2 องศาเซลเซียส นานติดต่อกันเป็นเวลา 3 สัปดาห์ก็ทำให้ปะการังเหล่านี้เกิดความเครียด เมื่อเกิดความเครียด สาหร่ายตัวจิ๋วที่คอยให้อาหารและสีสันกับปะการัง จึงต้องเคลื่อนย้ายไปอยู่อาศัยที่อื่นเพื่อความอยู่รอดของมัน ส่งผลให้เกิด "ปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาว”

ปะการังที่อ่อนแอทนต่อการฟอกขาวไม่ไหวก็จะตายไป ส่วนปะการังที่สามารถทนต่อการฟอกขาวได้จะสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ประมาณ 2-3 เดือน ดังจะเห็นได้ในใต้ท้องทะเลปัจจุบัน ที่เราเห็นปะการังเป็นสีขาวใต้ท้องทะเล นั่นเป็นสัญญาณว่า ปะการังเหล่านี้อ่อนแอมากและกำลังจะตายนั่นเอง แต่หากอุณหภูมิลดลง ปะการังเหล่านี้ก็จะสามารถฟื้นฟูและเจริญเติบโตได้ดังเดิม

สาเหตุของการเกิดปะการังฟอกขาว

สาเหตุหลักของการเกิดปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวมาจากอุณหภูมิของโลกที่สูงขึ้น เนื่องจากการแปรปรวนของสภาพอากาศจาก “ภาวะโลกร้อน” ส่วนปัจจัยอื่น เช่น ความเค็มของน้ำทะเลที่เปลี่ยนไป จากการที่น้ำจืดปริมาณมากจากการที่ฝนตกต่อเนื่องไหลลงทะเล หรือแม้แต่มลพิษที่เกิดจากมนุษย์ ช่น การประมง การท่องเที่ยว ก็ทำให้เกิดปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวได้เช่นกัน

ปัญหาปะการังฟอกขาวสื่อให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกที่แย่ลง การเกิดปะการังฟอกขาวที่ทวีความรุนแรง  เป็นผลมาจากปรากฏการณ์เอลนิโญและลานิญา สภาวะอากาศแปรปรวน พื้นที่ที่เคยแห้งแล้ง ร้อนจัด กลับฝนตกหนัก หรือพื้นที่ที่เคยมีฝนตกหนักกลับฝนตกหนักกว่าเดิม ซึ่งปรากฏการณ์นี้เป็นผลมาจากภาวะโลกร้อน ซึ่งหากอุณหภูมิโลกของเรายังสูงขึ้นไปเรื่อยๆ จะส่งผลให้ปะการังตายและทำให้ใต้ท้องทะเลเสียความสมดุลก่อให้เกิดปัญหาใหญ่แก่ท้องทะเลอีกด้วย

จะเห็นได้ว่าภาวะโลกร้อนส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและมนุษย์ทั้งทางใต้ทะเลและบนพื้นโลกอย่างมากเลยนะคะ สาเหตุหลักก็เกิดมาจากมนุษย์เรานี่แหละ ดังนั้น เราก็ต้องเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้อุณหภูมิของโลกไม่สูงขึ้น เช่น การลดการใช้รถยนต์ ใช้รถสาธารณะแทนเพื่อลดการเกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศ หรือร่วมกันปลูกต้นไม้เพื่อเพิ่มก๊าซออกซิเจนในอากาศ แม้จะเป็นเพียงการเริ่มต้นแค่จุดเล็ก ๆ เมื่อมาร่วมมือกันก็จะช่วยโลกใบใหญ่ของเราได้ค่ะ