3,105 Views
Favorite
พืชอเนกประสงค์
หมายถึง พืชที่ใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง ทั้งในด้านการบริโภค อุปโภค พิธีกรรม และความเชื่อถือของกลุ่มชนพื้นบ้าน พืชพื้นบ้านอเนกประสงค์มีมากมาย เช่น
พลวง (Dipterocarpus tuberculatus)
ชันไม้ที่ได้จากการเจาะต้น ใช้ยาแนวไม้ ยาแนวเรือ และทำไต้ ไม้ใช้ทำสิ่งปลูกสร้างในร่ม ทำแจว พาย ครก สาก กระเดื่อง กังหันน้ำ กระเบื้องไม้ ฯลฯ ราก นำมาต้มกินแก้ตับอักเสบ ใบ ใช้ เผาไฟแทรกน้ำปูนใสกินแก้บิด และถ่ายเป็นมูกเลือด ทางภาคเหนือใช้ใบแก่ที่เรียกว่า "ตองตึง" เย็บเป็น ตับใช้มุงหลังคาและทำฝา ใช้ห่อยาสูบ และห่อ ของสดแทนใบกล้วย
พะยอม (Shorea roxburghii)
ชันไม้และไม้ ใช้ประโยชน์เช่นเดียวกับพลวง ไม้ใช้ทำเรือขุด และต่อเรือได้ดี ทนเพรียง เปลือก ใส่กันบูด มีรส ฝาดกินกับพลูแทนหมาก ใช้เป็นยาสมานลำไส้แก้ ท้องเดิน ให้น้ำฝาดใช้ฟอกหนัง ดอก ใช้ผสมยา แก้ไข้
และยาหอมแก้ลม บำรุงหัวใจ ดอกอ่อน ใช้ผัดกับไข่ หรือชุบไข่ทอด
ส้มป่อย (Acacia concinna)
ใบอ่อน ใช้เป็นเครื่องปรุงชูรส ใส่แกงหรืออาหารอื่น เพื่อให้รสเปรี้ยวขึ้น ใบอ่อนต้ม คั้นเอาน้ำผสมน้ำผึ้ง กินเป็นยาขับปัสสาวะ ผล ใช้บด แล้วต้มนำน้ำมาใช้เป็นยาสระผม ซึ่งชนพื้นเมืองเชื่อว่า จะนำโชคดีมาสู่ตน และยังใช้น้ำจากฝักส้มป่อย รดน้ำในพิธีสงกรานต์ ของไทย
เสม็ด (Melaleuca cajuputi)
เปลือก ทำ ประทุนเรือ กันแดดและฝน หรือใช้มุงหลังคาบ้านชั่วคราว นำเปลือกมาชุบน้ำมันยาง มัดทำเป็นไต้ เสม็ด ติดไฟได้ดี ใบ กลั่นได้น้ำมันเขียว หรือน้ำมันเสม็ด ใช้ทาแก้เคล็ด เมื่อย ปวดบวม และใช้เป็น ยาฆ่าแมลง ใบและเปลือก ใช้ฟอกแผลกลัดหนอง เพื่อดูดหนองให้แห้ง ไม้ ใช้ทำฟืนและถ่าน
