โรคภูมิแพ้

เมื่อมีสารบางอย่างเข้าไปในร่างกายของเราแล้ว ทำให้เกิดอาการผิดปกติ บางคนหอบหืด บางคนเป็นลมพิษ บางคนมีอาการรุนแรงมากถึงกับหายใจไม่ออก เหล่านี้เป็นอาการของโรคภูมิแพ้
    

โรคภูมิแพ้เกิดขึ้นได้กับคนทุกวัย เด็กเล็กๆ อยู่เพียง ๒-๓ เดือน ก็เป็นได้ เช่น มีผื่นที่แก้มสองข้าง ลักษณะคล้ายกลากน้ำนม บางคนพอโตขึ้น ผื่นนี้ก็หายไป แต่บางคนก็ไม่หายขาด เป็นๆ หาย ๆ

สารหลายอย่างที่อยู่รอบตัวเรา ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้ บางคนพอสูดฝุ่นละอองเข้าไปจะเป็นโรคจมูกอักเสบ หรือหอบหืด บางคนแพ้ขนสัตว์เลี้ยง อาหารบางชนิดก็อาจเป็นสาเหตุได้ เช่น บางคนแพ้อาหารทะเล สีเหลืองบางชนิดที่อยู่ในขนม ก็อาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ 

โรคภูมิแพ้อาจแสดงอาการได้หลายแบบ เช่น น้ำมูกไหลเรื้อรัง หอบหืด ลมพิษ ผื่นคัน ท้องเสีย อาเจียน เป็นต้น

โรคภูมิแพ้เป็นโรคที่เราป้องกันได้ วิธีป้องกันที่ดีที่สุด คือ ต้องสังเกตตนเองว่า แพ้สารอะไร แล้วพยายามหลีกเลี่ยง ไม่ให้สารนั้นเข้าร่างกายได้ อาการผิดปกติห รือปฎิกิริยา จึงไม่เกิดขึ้น แล้วก็จะไม่เป็นโรคภูมิแพ้

โรคภูมิแพ้เกิดขึ้น เพราะมีสารบางอย่างเข้าไปในร่างกาย ทำให้มีปฎิกิริยาผิดไป เช่น สูดหายใจเอาฝุ่นในบ้านเข้าไป สารจากฝุ่น หรือไรในฝุ่น อาจทำให้เกิดอาการหอบหืด หรือมีน้ำมูกไหลเรื้อรังได้ เป็นต้น

โรคภูมิแพ้อาจแสดงออกได้หลายทาง เช่น แสดงออกในระบบทางเดินหายใจ เกิดอาการหอบหืด หรือน้ำมูกไหลเรื้อรัง แสดงออกทางผิวหนัง เกิดเป็นลมพิษ หรือผื่นคัน แสดงออกทางระบบทางเดินอาหาร อาเจียน หรืออุจจาระร่วง บางรายแสดงออกพร้อมๆ กันหลายระบบ มีอาการช็อค หายใจไม่ออก และอาจถึงแก่กรรม ในเวลาอันรวดเร็ว

โรคภูมิแพ้เป็นโรคหนึ่งที่ถ่ายทอดได้ทางกรรมพันธุ์ ถ้าบิดา หรือมารดาเป็นโรคหอบหืด ลูกอาจได้รับถ่ายทอดโรคนี้มาก็ได้ ถ้าปู่หรือตาเป็นโรคจมูกอักเสบจากการแพ้ ลูกหลานก็มีโอกาสที่จะเป็นโรคนี้ หรือโรคภูมิแพ้ชนิดอื่นได้มากกว่าคนอื่นๆ

โรคภูมิแพ้นี้เกิดกับคนทั่วโลก คนไทยก็เป็นโรคภูมิแพ้มากพอสมควรโรคภูมิแพ้ที่พบ ได้แก่ โรคต่อไปนี้

โรคหืด เมื่อเกิดอาการ หลอดลมของผู้ป่วยจะเกิดการหดเกร็ง ผนังหลอดลมบวม จึงเหลือช่องให้อากาศผ่านได้น้อย เวลาหายใจมีเสียงวี้ดๆ มีอาการหอบด้วย ขณะไม่หอบก็เป็นปกติ

โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือไข้ละอองฟาง หรือที่นิยมเรียกกันว่า โรคแพ้อากาศ เป็นการแพ้สารบางอย่างในอากาศ ไม่ใช่แพ้อากาศ คนที่เป็นโรคนี้มักมีอาการน้ำมูกไหล คัดจมูก คันจมูก คันตา คันในลำคอ มีน้ำตาไหล จาม โรคนี้ไม่รุนแรงถึงกับเสียชีวิต แต่ทำให้ผู้ป่วยเกิดความรำคาญอย่างมาก

โรคผื่นเอ็กซีมา เป็นโรคภูมิแพ้ที่พบได้อีกโรคหนึ่ง เด็กเล็กๆ แม้อายุเพียง ๒-๓ เดือน ก็อาจเป็นได้ ผื่นจะเกิดที่แก้มทั้งสองข้างหรือที่ศีรษะ บางทีมีน้ำเหลืองซึม แล้วเป็นสะเก็ดคล้ายกลากน้ำนม เด็กบางคนพอโตขึ้นก็หาย แต่บางคนก็ไม่หาย คนที่ไม่หายจะมีผื่นตามข้อพับเข่า ข้อพับศอก และบริเวณรอบคอจะรู้สึกคันมาก ผิวหนังบริเวณที่เป็นจะแห้งและหนาขึ้น บางทีหายไปแล้วก็กลับเป็นขึ้นมาอีกเป็นครั้งคราว สิ่งที่มาระคายผิวหนังก็อาจทำให้อาการรุนแรงขึ้นได้

โรคภูมิแพ้ที่รู้จักกันดีอีกโรคหนึ่ง คือ ลมพิษ มีลักษณะเป็นผื่นแดงนูน มี ขอบเป็นรอยหยักนูนขนาดต่างๆ คันมาก แต่ถ้าเกิดปฏิกิริยาที่ใต้ผิวหนัง จะทำให้บวมเฉพาะที่

ยาต่างๆ มากมายหลายชนิดนั้น บางทีก็เป็นอันตราย ทำให้เกิดโรคแพ้ยา ซึ่งเป็นโรคภูมิแพ้ประเภทหนึ่ง ถ้าแพ้ยามากอาจเสียชีวิตได้ โรคนี้มีอาการ ๒ แบบ แบบ หนึ่งเป็นอาการเฉพาะผิวหนัง มีอาการคัน มีผื่นแดง เป็นผื่นคล้ายหัด เกิดลมพิษ ผิวหนังพองมีน้ำเหลือง คนที่แพ้รุนแรงอาจมีผื่นทั้งตัว เยื่อบุในปากหรือเยื่อบุตาอักเสบ แล้วอาจเสียชีวิตได้ 

อีกแบบหนึ่งแสดงอาการระบบอื่นที่ไม่ใช่ผิวหนัง เช่น อาเจียน มีไข้ ต่อม น้ำเหลืองโต ข้อบวม บางคนอาจมีอาการดีซ่าน ไตอักเสบ คนที่มีอาการรุนแรงมาก ถึงกับช็อก และเสียชีวิตก็มี

เครื่องใช้ประจำวัน เช่น เครื่องสำอาง ยาย้อมผม รองเท้า ผงซักฟอก สีผึ้งทาปาก รวมทั้งยาทาต่างๆ มีสารบางอย่าง ที่อาจทำให้เกิดผิวหนังอักเสบจากการสัมผัส นับเป็นโรคภูมิแพ้อีกประเภทหนึ่ง อาการของโรคจะเกิดขึ้นหลังจากสัมผัสสารนั้นประมาณ ๖-๔๘ ชั่วโมง ที่ผิวหนังจะมีผื่นบวม แดง คัน มีน้ำเหลืองซึม หรือมีเม็ดตุ่มใส อาการนี้จะเกิดเฉพาะบริเวณที่สัมผัสกับสารนั้นเท่านั้น

บางคนแพ้อาหารบางชนิด เช่น เด็กทารกบางคนแพ้นมวัว ผู้ใหญ่บางคนแพ้อาหารทะเล ของหมักดอง สุรา เบียร์ เนื้อสัตว์ อาหารสุกๆ ดิบๆ และผลไม้บางชนิด อาการแพ้อาจแสดงออกได้หลายระบบอวัยวะ บางคนมีอาการของโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น หอบหืด บางคนมีอาการทางผิวหนัง เช่น เกิดลมพิษ แต่บางคนมีอาการของโรคระบบทางเดินอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน และอุจจาระร่วง เป็นต้น

แมลงที่มีอยู่มากมายนับแสนชนิด อาจก่อให้เกิดโรคภูมิแพ้ได้หลายแบบ เรียกว่า โรคแพ้แมลง คนที่สูดหายใจเอาเศษซากแมลงที่อาศัยอยู่ในบ้านของเรา เช่น แมลงสาบ อาจเป็นโรคหืด และโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ บางคนแพ้ยุงกัด เกิดมีผื่นคัน และลมพิษ

    แมลงจำพวกผึ้ง แตน ต่อ มดแดงไฟ มดตะนอย อาจทำให้ผู้ถูกต่อยแพ้ มีอาการรุนแรง และรวดเร็ว ปวดและบวม บางรายรุนแรงมากถึงกับช็อก หายใจไม่ออก และเสียชีวิตภายในเวลาไม่นานนัก
เราจึงควรหลีกเลี่ยงสารหรือสิ่งต่างๆ ที่ทำให้เกิดอาการแพ้ โดยป้องกันมิให้สารนั้นเข้าสู่ร่างกาย หรือไม่สัมผัสกับสารนั้น นอกจากนี้ เราอาจสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นในร่างกาย เพื่อรักษาโรคภูมิแพ้บางชนิด เช่น โรคหืด จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ โดยแพทย์เป็นผู้ตรวจรักษา