เนื้องอกเป็นภาวะที่มีการเจริญเพิ่มจำนวนของเซลล์ของร่างกายในอวัยวะใดอวัยวะหนึ่ง เกิดเป็นก้อนเนื้อต่างหากแยกออกจากเนื้อเยื่อเดิมของร่างกาย อาจเกิดฝังอยู่ในอวัยวะ หรือเป็นก้อนยื่นขึ้นมาบนผิวหนึ่งของอวัยวะ เช่น ผิวหนัง ก็ได้ก้อนเนื้องอกนี้ประกอบด้วยเซลล์ ซึ่งอาจมีลักษณะเหมือนเซลล์ปกติธรรมดาของร่างกาย ถ้าเป็น เนื้องอกชนิดธรรมดา หรือ ชนิดไม่ร้าย แต่ถ้าเป็น เนื้องอกชนิดร้าย หรือ มะเร็ง ก็จะประกอบด้วยเซลล์ที่มีลักษณะแตกต่างไปจากเซลล์ปกติธรรมดา เนื้องอกที่เกิดขึ้นนี้ไม่ได้ทำประโยชน์ให้แก่ร่างกายหรือถูกควบคุมโดยร่างกายได้เหมือนอย่างเซลล์อื่นๆ ของร่างกาย
สาเหตุที่ทำให้เซลล์ของร่างกายเจริญเติบโตขึ้นจนกลายเป็นเนื้องอกนั้นมีสาเหตุจากกรรมพันธุ์ การอักเสบ หรือการระคายเคืองเรื้อรัง เชื้อโรคบางชนิด เช่น ไวรัส ยา หรือสารเคมีบางชนิด รังสี เป็นต้น สิ่งต่างๆ เหล่านี้ทำให้เกิดการแปรปรวนในเซลล์โดยเฉพาะที่นิวเคลียส และทำให้เกิดความแปรปรวนในสิ่งแวดล้อมเซลล์ ตลอดจนทำให้การเจริญเติบโตของเซลล์และความสัมพันธ์กับเซลล์โดยรอบผิดปกติไป เกิดเป็นก้อนเนื้องอกแยกออกมาต่างหากจากเซลล์ปกติที่อยู่ล้อมรอบหรือแทรกซึมเข้าไปทำลายเซลล์ปกติได้
เนื้องอกธรรมดา โตช้า ไม่แพร่กระจาย ทำอันตรายเฉพาะที่ในอวัยวะที่เกิดเนื้องอกขึ้น อาการจะมีมากถ้าไปเกิดในอวัยวะที่สำคัญ เช่น สมอง เป็นต้น แต่ถ้าไปเกิดในอวัยวะอื่นๆ ที่ไม่สำคัญ ก็จะมีอันตรายไม่มากนัก เมื่อเปรียบเทียบกับเนื้องอกชนิดร้าย หรือมะเร็ง เพราะมะเร็งโตเร็วกว่า แทรกทำลายอวัยวะที่เกิดเนื้องอกได้มากกว่า และยังสามารถแพร่กระจายไปสู่อวัยวะอื่นๆ ได้ทั้งโดยตรง โดยทางหลอดน้ำเหลืองและหลอดเลือด ทำให้เกิดเป็นก้อนมะเร็งแพร่กระจายขึ้นในอวัยวะต่างๆ ได้ทั่วร่างกาย