Do และ Make มีความหมายเหมือนกันว่า “ทำ” จึงมักทำให้สับสนในการใช้ว่าจะใช้ Do ทำอะไร ใช้ Make ทำอะไร ดังนั้นมาคลายปมสับสนกับ หลักการใช้ Do กับ Make แตกต่างกันอย่างไร

หลักการใช้ Do 

Do ที่พูดถึงในที่นี้ทำหน้าที่คำกริยาปกติ (Normal Verb) เป็นลักษณะของการ "ทำ" บางอย่างให้สมบูรณ์ โดยไม่มีการสร้างสิ่งใด ๆ ให้เกิดขึ้นให้เห็นเป็นรูปเป็นร่าง (ข้อควรจำ : Do ยังทำหน้าที่เป็นกริยาช่วย (Auxiliary verb) ได้ด้วย เพื่อทำเป็นประโยคคำถามใน Present Tense สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ หลักการใช้ Verb to Do) หลักการใช้ Do มีดังนี้

1. ใช้พูดถึงงานหรือภาระหน้าที่ที่ต้องทำ (ข้อสังเกต : เป็นการทำที่ไม่ใช่การสร้างสิ่งใดขึ้นมาเป็นรูปเป็นร่าง) เช่น 

     Students have to do a lot of homework. (พวกนักเรียนต้องทำการบ้านเยอะมาก) 
     My mother is too busy to do the housework by herself. (คุณแม่ของฉันยุ่งมากเหลือเกินกับการทำงานบ้านด้วยตัวเธอเองคนเดียว)
     I must do the shopping. (ฉันต้องไปซื้อของ)
     Would you like to do this job? (คุณอยากทำงานนี้หรือเปล่า?) 

2. ใช้พูดถึงกิจกรรมที่ไม่เฉพาะเจาะจง (ข้อสังเกต : มักใช้กับคำเหล่านี้ เช่น thing, something, nothing, anything, everything) เช่น

     I’m not doing anything today. (วันนี้ฉันไม่ได้ทำอะไรเลย) 
     She did something. (หล่อนทำบางสิ่งบางอย่าง)
     Tom does everything for his wife. (ทอมทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อภรรยาของเขา) 
     Hurry up! I’ve got things to do! (รีบหน่อยสิ! เรามีเรื่องต้องทำนะ!)
     Is there anything I can do to help you? (มีอะไรที่ฉันพอจะช่วยคุณได้บ้างไหม?)

3. บางครั้งจะใช้แทนคำกริยา (Verb) ที่มีความหมายชัดเจน ซึ่งเป็นการพูดแบบไม่เป็นทางการที่พูดกันมากในภาษาอังกฤษ เช่น 

     How often do you do your bedroom? (คุณทำความสะอาดห้องนอนบ่อยแค่ไหน?) 
     (do = clean)

     I’ll do the laundry if you do the lawns. (ฉันจะซักผ้าถ้าคุณตัดหญ้าในสนามหญ้า)
     (do = wash / do = mow)

     Do I need to do my hair? (ฉันจำเป็นต้องหวีผมไหม?)
     (do = brush/comb)

     They did the report. (พวกเขาทำ(เขียน)รายงาน)
     (did = wrote) 

คำที่ใช้คู่กับ Do
     กลุ่มงานบ้าน/กิจกรรมที่ทำ เช่น Do chores, Do the dishes, Do a dance, Do a drawing, Do the gardening, Do the housework, Do the ironing, Do the laundry, Do a painting, Do the rest, Do the shopping, Do the washing
     ข้อยกเว้น : การจัดเตียงนอนจะใช้ Make the bed ซึ่งให้ภาพถึงการจัดผ้าห่ม, ผ้าปูที่นอน และหมอนให้เรียบร้อยไม่ยับยู่ยี่

     กลุ่มการทำงาน/การเรียน เช่น Do an assignment, Do business, Do a course, Do a crossword, Do homework, Do a good/great/terrible job, Do a project, Do a report, Do research, Do a service, Do work

     กลุ่มการดูแลตัวเอง เช่น Do a burp, Do exercises, Do a fart, Do your hair, Do your nails

     กลุ่มการทำดีหรือเลว เช่น Do anything, Do badly, Do your best, Do damage, Do everything, Do a favor/favour, Do good, Do harm, Do nothing, Do well, Do wrong (ทำสิ่งที่ผิด), Do right (ทำสิ่งที่ถูกต้อง), Do something

หลักการใช้ Make

Make เป็นลักษณะของการ "ทำขึ้นมาใหม่" การสร้างหรือคิดค้น นอกจากนี้ยังใช้กับการทำอาหารก็ได้ หลักการใช้ Make มีดังนี้

1. ใช้พูดถึงการสร้างผลิตภัณฑ์หรือบางสิ่งบางอย่างที่ทำขึ้นมาใหม่ รวมถึงวัตถุดิบที่ใช้ทำบางสิ่งบางอย่างด้วย เช่น

     This bag was made in Japan. (กระเป๋าใบนี้ถูกทำขึ้นที่ญี่ปุ่น)
     Wine is made from grapes. (ไวน์ถูกผลิตมาจากองุ่น) 
     My wedding ring is made of diamond. (แหวนแต่งงานของฉันถูกทำมาจากเพชร)

2. ใช้ในการทำอาหารและเครื่องดื่ม เช่น

     I’m going to make a shake in the blender. (ฉันกำลังจะทำน้ำปั่นในเครื่องปั่น) 
     I've just made a cake. (ฉันเพิ่งจะทำเค้กเสร็จ)
     My wife makes dinner. (ภรรยาของผมทำอาหารเย็น) 
     He made a cup of coffee. (เขาชงกาแฟ 1 แก้ว) 

ตัวอย่างคำที่ใช้คู่กับ Make เช่น Make a cake, Make a cup of coffee/tea, Make breakfast, Make lunch, Make dinner, Make a sandwich

3. ใช้พูดถึงการกระทำหรือผลของการกระทำ และความสัมพันธ์ เช่น 

     She makes me smile. (เธอทำให้ผมยิ้มได้)
     Onions make your eyes water. (หัวหอมทำให้น้ำตาคุณไหล) 
     My brother made me so angry. (พี่ชายทำให้ฉันโกรธมาก) 
     It’s hard to make friends when you move to a big city. (มันยากที่จะมี (สร้าง) เพื่อน เมื่อคุณย้ายไปเมืองใหญ่) 

ตัวอย่างคำที่ใช้คู่กับ Make เช่น Make friend, Make a date, Make love, Make a pass at (ครั้งแรกกับใครสักคน), Make fun of someone (หยอกล้อหรือล้อเลียนใครบางคน), Make up (แก้ปัญหาในความสัมพันธ์) 

4. ใช้กับคำนามเกี่ยวกับการสื่อสาร การพูดและเสียงเฉพาะ เช่น

     Can you make a suggestion? (คุณช่วยแนะนำหน่อยได้ไหม?)
     It makes a loud noise. (มันทำเสียงดังกึกก้อง)
     Mark made a nice comment about my dress. (มาร์กให้ความคิดเห็นที่ดีเกี่ยวกับชุดของฉัน) 

ตัวอย่างคำที่ใช้คู่กับ Make เช่น Make a bet, Make a call, Make a phone call, Make a complaint, Make a connection, Make a joke, Make a point, Make a complaint, Make a confession, Make a speech, Make a suggestion, Make a prediction, Make an excuse, Make a promise, Make a fuss (แสดงให้เห็นว่ารำคาญ), Make an observation, Make a comment, Make a demand, Make a sound, Make a noise

ข้อยกเว้น : ในการถามคำถามจะไม่ใช้ Make a question แต่ใช้ว่า “Ask a question”

5. ใช้นำหน้าคำนามที่เกี่ยวกับการวางแผนและการตัดสินใจ เช่น

     We’re making plans to travel to Italy next year. (พวกเรากำลังวางแผนไปเที่ยวอิตาลีปีหน้า)
     I’ve made my decision – I’m going to go to Chulalongkorn University, not Kasetsart University. (ฉันตัดสินใจแล้ว ฉันจะเข้าที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ไม่เขามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์) 
     You need to make a decision right now. (คุณจำเป็นต้องตัดสินใจเดี๋ยวนี้) 

ตัวอย่างคำที่ใช้คู่กับ Make เช่น Make plan, Make a decision, Make a choice, Make a mistake, Make progress, Make an attempt/effort (พยายาม), Make up your mind (ตัดสินใจ), Make a discovery, Make a list, Make sure (ยืนยัน = confirm), Make a difference, Make an exception, Make a change

6. ใช้พูดเกี่ยวกับเรื่องเงิน เช่น

     I enjoy my job, but I don’t make very much money. (ฉันสนุกกับงานของฉันนะ แต่ฉันก็ไม่ได้ทำเงินได้มากมายนักหรอก) 
     Nui made 300-500 baht per day selling her old dolls on the internet. (นุ้ยทำเงินได้ 300 - 500 บาทต่อวันจากการขายตุ๊กตาเก่าของเธอทางอินเตอร์เน็ต) 

ตัวอย่างคำที่ใช้คู่กับ Make เช่น Make money, Make a fortune, Make a profit, Make a statement