เดือนตุลาคมเกือบทุกปีจะมีเทศกาลสำคัญของพี่น้องชาวไทยเชื้อสายจีนอีกเทศกาลหนึ่งนั่นก็คือ "เทศกาลกินเจ" หรือที่เราคุ้นหูกันดีว่าเทศกาลถือศีลกินผัก แต่รู้หรือไม่ว่าการกินเจนั้นแท้จริงแล้วมีจุดประสงค์เพื่ออะไร และแตกต่างกับการกินมังสวิรัติอย่างไร

เทศกาลกินเจของทุกปีเริ่มต้นขึ้นเมื่อถึงวันขึ้น 1 ค่ำเดือน 9 ตามปฏิทินจีน เป็นเวลา 9 วัน การเริ่มกินเจเชื่อว่าเกิดขึ้นมานานตั้งแต่เมื่อ 400 ปีที่แล้ว สาเหตุที่ต้องกินเจ 9 วันนั้นก็มาจากความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนานิกายมหายานที่หล่อหลอมร่วมกับลัทธิขงจื้อ ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับดาวนพเคราะห์ ชาวจีนเชื่อว่าเป็นสัญลักษณ์แทนพระพุทธเจ้าในอดีต 7 พระองค์และพระโพธิสัตว์ 2 พระองค์รวมเป็น 9 พระราชาธิราชหรือดาวนพเคราะห์ เพื่อถือเป็นการสักการะพระราชาธิราชทั้ง 9 พระองค์จึงต้องทำการถือศีลกินเจเป็นเวลา 9 วันนั่นเอง

กินเจคืออะไร

คำว่า "เจ" หรือ "แจ" เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว ภาษาจีนกลางออกเสียง "ไจ" หมายถึงการรักษาอุโบสถศีล หรือ ศีล 8 และการละเว้นจากการกินเนื้อสัตว์ จุดประสงค์ของการกินเจเพื่อเป็นการถวายสักการะพระราชาธิราชทั้ง 9 พระองค์ คือการให้สาธุชนตั้งปนิธานในการละเว้นของคาว และอาหารที่มีกลิ่นฉุนทำให้ธาตุต่าง ๆ ในร่างกายแปรปรวน รวมไปถึงอาหารเค็มจัด เผ็ดจัด เปรี้ยวจัดทั้งหลาย รักษาศีล 8 ทั้งกาย วาจาใจ เว้นจากการเอาชีวิตสัตว์มาบำรุงชีวิตตน เว้นจากการเอาชีวิตสัตว์มาเพิ่มเลือดของตน และเว้นจากการเอาชีวิตสัตว์มาเพิ่มเนื้อของตน ละเว้นจาการเบียดเบียนชีวิตสัตว์ต่าง ๆ ซึ่งชาวไทยพุทธก็รับวิธีการสักการะบูชาพระพุทธเจ้าและพระโพธิสัตว์นี้สืบต่อ ถือเป็นการทำบุญและรักษาศีลไปพร้อมกัน

กินเจต่างกับกินมัสวิรัติอย่างไร

แม้จะเป็นการกินที่เน้นไปในเรื่องการกินผัก ละเว้นเนื้อสัตว์ แต่ส่วนที่ทำให้การกินเจแตกต่างจากการกินมังสวิรัติคือ มังสวิรัชกินไข่ น้ำผึ้ง นม ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ทำจากนมและกินผักได้ทุกชนิด แต่การกินเจนั้นกินสิ่งเหล่านี้ไม่ได้เป็นอันขาดเพราะถือว่า ไข่ นม น้ำผึ้ง เป็นส่วนหนึ่งของสัตว์ การกินอาหารเหล่านี้แม้จะไม่มีเลือด ไม่ได้ฆ่าสัตว์เพื่อให้ได้มาซึ่งอาหาร แต่ก็เป็นเบียดเบียนสัตว์เหล่านั้นเช่นกัน จึงต้องงดเว้น

อยากเริ่มกินเจต้องทำอย่างไร

กินเจไม่ครบ 9 วันบาปไหม

ถ้าเราปฎิบัติตัวถือศีลได้ไม่ครบถ้วน ก็อาจจะบาปมากกว่ากินเจไม่ครบ 9 วันก็ได้ แต่ขอให้ถามตัวเองว่าจุดประสงค์จริง ๆ ในการเลือกกินเจของเราคืออะไร ถ้าเพื่อละเว้นการเบียดเบียนชีวิตสัตว์และเราปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ตั้งมั่นอยู่ในศีลธรรมแล้วก็ไม่ต้องกังวลใจเรื่องบาปค่ะ การกินเจนั้น อยากให้คิดเสียว่าเราจะมีสติในการใช้ชีวิตว่าจะรู้จักเตือนตน บังคับตน และยับยั้งจิตใจ ความอยากของตัวเองได้มากน้อยเพียงไหนมากกว่า

รู้ความหมายและจุดประสงค์ของเทศกาลแล้ว ก็มาร่วมกันบำเพ็ญเพียรบารมี ละเว้นชีวิต ไม่เบียดเบียนกันตามวิธีชาวพุทธด้วยกันนะคะ ปีนี้กินไม่ครบ เริ่มกินแค่ 1 วัน หรือ 3 วัน หรือตั้งใจกินให้ได้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้ก่อนก็ได้ หรือเลือกกินเป็นบางมื้อก็ไม่มีปัญหา เจ้าไม่โกรธแผ่นดินไม่ลุกเป็นไฟ เริ่มใหม่ปีหน้ายังทันค่ะ ถือเสียว่าค่อย ๆ สะสมความดีไปเรื่อย ๆ ค่ะ

...........................................................................

คลิกอ่านบทความที่เกี่ยวข้อง

9 อาหารต้องห้าม ยามกินเจ 

โปรตีนเกษตรทำมาจากอะไร ? กินแล้วได้โปรตีนจริงหรือเปล่า ?

รวมเมนูอาหารเจสายคลีน กินแล้วไม่อ้วน

3 วิธีรับมือกับเทศกาลกินเจ กินเจอย่างไรให้ไม่อ้วน