ข้อความ

      ในระดับข้อความนักภาษาศาสตร์ศึกษาวิเคราะห์ถึงความสัมพันธ์ระหว่างประโยคเพื่อพิจารณาว่าอะไรเป็นสิ่งที่บอกให้รู้ว่าประโยคต่าง ๆ นั้นสื่อความเรื่องเดียวกันอยู่ เมื่อพิจารณากลุ่มประโยค ๒ กลุ่มต่อไปนี้จะเห็นว่ามีความแตกต่างกันในแง่ของความเป็น "เรื่อง" หรือ "ข้อความ" 
      ๑. สมศรีเป็นนักเรียนตัวอย่างของโรงเรียนนี้เธอเป็นเด็กฉลาดและมีความขยันหมั่นเพียร เธอมาโรงเรียนแต่เช้าทุกวันเมื่อมาถึงเธอจะนั่งอ่านหนังสือทบทวนสิ่งที่ได้เรียนไปแล้วหรือไม่เธอก็อ่านล่วงหน้าไปก่อนที่อาจารย์จะสอน 
      ๒. สมศรีเป็นนักเรียนตัวอย่างของโรงเรียนนี้ สุนัขสองตัววิ่งไล่กันในสนาม ประตูเปิดเวลาแปดนาฬิกา ถ้าฝนตกรถจะติด ที่นี่อาหารราคาไม่แพง มีคนมาสมัครเป็นจำนวนมาก ผู้หญิงคนนั้นสอนภาษาไทย เด็ก ๆ มาแต่เช้า 
ประโยคในกลุ่มที่ ๑ มีความสัมพันธ์กันสื่อความต่อเนื่องเป็นเรื่องเดียวกัน 
ประโยคในกลุ่มที่ ๒ ไม่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกัน ถึงแม้จะมีหลายประโยคก็ไม่ได้สื่อความเป็นเรื่องหรือเป็นข้อความ 

      นักภาษาศาสตร์กล่าวว่าสิ่งที่บอกให้รู้ว่าประโยคต่าง ๆ มีความสัมพันธ์กันและสื่อข้อความเป็นเรื่องเดียวกัน  ประการหนึ่งคือการอ้างอิงถึงกันและกันซึ่งส่วนมากแล้วประโยคที่ตามหลังมักจะอ้างอิงถึงประโยคที่นำมาก่อน ดังในประโยคกลุ่มที่ ๑ คำว่า "เธอ" ในประโยคที่ตามมาล้วนอ้างอิงถึง "สมศรี" ในประโยคแรกทั้งสิ้น "เธอ" ทำให้ผู้อ่าน (ผู้รับสาร) ทราบได้ว่าข้อความในประโยคต่าง ๆ เป็นเรื่องเกี่ยวกับ "สมศรี" คำว่า "โรงเรียน" ก็มีใช้ ๒ ครั้ง เป็นการย้ำบอกว่าเป็นเรื่องเกี่ยวกับ "โรงเรียน" นอกจากนี้คำว่า "นักเรียน" "โรงเรียน" "หนังสือ" "อาจารย์" "อ่าน" "สอน" ก็ล้วนเป็นคำที่มีความสัมพันธ์กันในแง่ที่ว่าเป็นกลุ่มคำที่มักใช้ในบริบทของการเรียนการสอนในโรงเรียนและที่สำคัญมีคำเชื่อมความ "และ" "หรือไม่" บอกให้รู้ว่าข้อความในประโยคต่าง ๆ เหล่านี้เชื่อมโยงเกี่ยวเนื่องกัน  ส่วนประโยคในกลุ่มที่ ๒ ไม่มีคำสรรพนามที่จะใช้อ้างอิงถึงคำนามในประโยคที่นำมาและไม่มีคำเชื่อมความระหว่างประโยค ทั้งคำศัพท์ที่ใช้ก็ไม่มีความสัมพันธ์กันประโยคทั้งหมดจึงไม่มีข้อความที่เกี่ยวเนื่องกันและไม่สามารถสื่อความเป็นเรื่องได้