ปัจจุบันการศึกษาค้นคว้าถึงธรรมชาติและองค์ประกอบของภาษาแพร่หลายมากทั้งในซีกโลกตะวันออกและซีกโลกตะวันตก ในประเทศไทยมีการสอน "ภาษาศาสตร์" ตั้งแต่ระดับปริญญาตรีจนถึงระดับปริญญาเอก เนื้อหาของธรรมชาติของภาษาที่ศึกษากันในปัจจุบันแบ่งออกเป็น ๔ หัวข้อใหญ่ ๆ คือ เสียง คำ ประโยค และข้อความ มีผลงานการศึกษามากมายในแต่ละหัวข้อจากสำนักภาษาศาสตร์ต่าง ๆ ที่ใช้แนวการศึกษาและทฤษฎีภาษาต่าง ๆ กัน อาทิ แนวเน้นโครงสร้าง (Structural grammar) แนวปริวรรต (Transformational generative grammar) แนวการก (Case grammar) แนวปฏิบัติ (Pragmatics) เป็นต้น และต่อไปนี้จะได้กล่าวถึงธรรมชาติของภาษาใน ๔ หัวข้อนี้ ตามแนวความคิดและการศึกษาของนักภาษาศาสตร์ (linguist) สำนักต่าง ๆ