การถนอมอาหารในปัจจุบันได้มีวิวัฒนาการทางเทคโนโลยีเพื่อแปรรูปวัตถุดิบที่มีเป็นจำนวนมากพร้อม ๆ กัน เป็นผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปหรือกึ่งสำเร็จรูปหรือปรับปรุงกรรมวิธีการถนอมอาหารในสมัยโบราณให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพดีขึ้นทั้งในด้านความสะอาด สี กลิ่น รส เนื้อ สัมผัส และเพื่อยืดอายุการเก็บอาหารนั้น การถนอมอาหารด้วยวิธีสมัยใหม่เพื่อการค้าจะต้องอาศัยความรู้ทางวิทยาศาสตร์พื้นฐาน ได้แก่ เคมีฟิสิกส์ ชีววิทยา คณิตศาสตร์ และสถิติประกอบด้วยความรู้พื้นฐานทางสังคมธุรกิจและการจัดการควบคู่กับความรู้ในการแปรรูปผลิตผลการเกษตรให้เป็นผลิตภัณฑ์ชนิดใหม่หรือปรับปรุงของเดิมให้ดียิ่งขึ้นทั้งในลักษณะที่มองเห็นหรือสัมผัสได้ เช่น สี กลิ่น ความนุ่ม เหนียว เป็นต้น และสิ่งที่มองไม่เห็น เช่น คุณค่าทางโภชนาการ
ผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูป หมายถึง อาหารที่ได้ผ่านขั้นตอนการหุงต้มหรือกระบวนการแปรรูปผลิตผลการเกษตรโดยใช้เทคโนโลยีเพื่อให้อาหารนั้นสามารถเก็บได้เป็นเวลานานพอสมควร โดยไม่เน่าเสียและสามารถดื่มหรือรับประทานได้ทันทีเมื่อต้องการ ผลิตภัณฑ์ประเภทนี้ที่รู้จักแพร่หลาย คือ อาหารบรรจุกระป๋อง เช่น สับปะรดกระป๋อง หรือบรรจุกล่อง เช่น นมสด
ผลิตภัณฑ์อาหารกึ่งสำเร็จรูป หมายถึง อาหารที่ได้ผ่านขั้นตอนการหุงต้มหรือกระบวนการแปรรูปแล้วสามารถเก็บไว้ได้นานเช่นเดียวกัน แต่จะต้องนำไปหุงต้มและปรุงรสหรือปรุงแต่งก่อนจึงจะรับประทานได้ เช่น น้ำผลไม้เข้มข้นซึ่งต้องผสมน้ำก่อนดื่ม น้ำพริกแกงซึ่งต้องนำไปปรุงรสหรือเติมส่วนประกอบอื่น ๆ เช่น ผัก ก่อนรับประทาน บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ซุปผง ซึ่งต้องนำไปต้มกับน้ำก่อนรับประทาน เป็นต้น
ในที่นี้จะกล่าวถึงกรรมวิธีถนอมอาหารที่ใช้กันมากในปัจจุบัน คือ