สาว ๆ หลายคนอาจใช้คอนแทคเลนส์เป็นประจำจนกลายเป็นความเคยชิน ไม่ว่าจะเพราะสายตาสั้น อยากเปลี่ยนสีลูกนัยน์ตาด้วยคอนแทคเลนส์สี ๆ อยากให้ดวงตาดูกลมโตเปลี่ยนลุคให้เป็นสาวแบ๊วด้วย Big eyes ใส่เบื่อแล้วทิ้ง หาซื้อเปลี่ยนใหม่แสนง่ายสะดวกสบายไปหมด หรือแค่ใส่แล้วถอดออกมาแช่น้ำยาก็จบ แต่บางครั้งแค่การดูแลความสะอาดอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ ยังมีรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับวิธีทำความสะอาด น้ำยาแช่เลนส์ รวมไปถึงผลข้างเคียงและอันตรายจากการใส่คอนแทคเลนส์ที่หลายคนอาจไม่เคยรู้มาก่อน มีอะไรบ้างมาดูกัน
ภาพ : Pinterest
เพราะในน้ำเกลือล้างแผลหรือ Normal Saline ไม่สามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และล้างคราบโปรตีนบนคอนแทคเลนส์ ทำได้แค่เพียงล้างคราบไบโอฟิล์มที่เกาะเลนส์เท่านั้น จึงไม่ควรใช้น้ำเกลือแช่คอนแทคเลนส์ นอกจากจะไม่ช่วยฆ่าเชื้อโรคแล้ว ยังเป็นแหล่งเพาะเชื้อแบคทีเรียอีกต่างหาก ต้องแช่เลนส์ในน้ำยาสำหรับแช่คอนแทคเลนส์โดยเฉพาะ ซึ่งมีสารกำจัดคราบโปรตีนและฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้หมดจด ปลอดภัยกว่า แต่ใช้น้ำเกลือล้างคอนแทคเลนส์ก่อนนำมาใส่ตาได้ หากกลัวว่าดวงตาอาจแพ้สารบางอย่างในน้ำยาแช่
B.C. ย่อมาจาก Base Curve หมายถึง ความโค้งของกระจกตา การใส่คอนแทคเลนส์อย่างถูกวิธีควรคำนึกถึงขนาด B.C. ด้วย ซึ่งจะส่งผลต่อความสบายตาขณะใส่คอนแทคเลนส์ โดยปรกติแล้วร้านแว่นส่วนใหญ่มีเครื่องวัดความโค้งของกระจกตา หากรู้สึกว่าคอนแทคเลนส์ที่ใส่อยู่บีบสายตามากเกินไป หรือเลนส์เลื่อนบ่อย ใส่ไม่สบายตา ก็ขอวัดค่า B.C. ก่อนซื้อคอนแทคเลนส์มาใส่ได้
เพื่อสุขภาพดวงตาที่ดีไม่ควรใช้คอนแทคเลนส์ร่วมกับผู้อื่น เพราะอาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และไม่ควรซื้อคอนแทคเลนส์ที่ไม่มีเครื่องหมาย อ.ย. กำกับ เพราะอาจไม่ได้มาตรฐาน และอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อดวงตาได้
การสลับข้างคอนแทคเลนส์ที่ผ่านการใช้งานมาแล้ว อาจเกิดความเสี่ยงนำเชื้อโรคจากตาข้างหนึ่งไปสู่อีกข้าง ทำให้เกิดการติดเชื้อที่รุนแรงมากขึ้นได้ ดังนั้นไม่ควรใส่สลับข้างซ้าย-ขวานะคะ
น้ำยาคอนแทคเลนส์เมื่อเปิดขวดแล้วควรใช้ให้หมดภายใน 3 เดือน เช่นเดียวกับยาหยอดตา เพราะอาจทำให้น้ำยาเสื่อมสภาพ และกลายเป็นแหล่งเพาะเชื้อโรค อาจทำให้ตาติดเชื้อได้ ดังนั้นถ้าเกิน 3 เดือนแล้วยังใช้ไม่หมดก็โยนทิ้งได้เลย
ก่อนใช้ยาหยอดตาหรือน้ำตาเทียม ควรมั่นใจว่าใช้คู่กับคอนแทคเลนส์ได้ ควรอ่านเอกสารกำกับการใช้ให้ดี เพราะบางชนิดไม่ควรหยอดตาขณะใส่คอนแทคเลนส์ และบางชนิดมีข้อแนะนำว่าห้ามหยอดเกินวันละกี่หยดด้วย
โดยปรกติตาดำจะใสไม่จำเป็นต้องมีเส้นเลือดเพื่อนำออกซิเจนมาหล่อเลี้ยง แต่การใส่คอนแทคเลนส์นาน ๆ อาจทำให้ดวงตาขาดออกซิเจน จึงต้องสร้างเส้นเลือดฝอยขึ้นเพื่อลำเลียงออกซิเจน หากใส่คอนแทคเลนส์มานาน อาจทำให้เส้นเลือดฝอยในตาขาวมากขึ้นตามไปด้วย และเมื่อเส้นเลือดขาววิ่งไปสู่ตาดำจะเป็นอันตราย ส่งผลทำให้ตาบอดได้ หากสังเกตเห็นเส้นเลือดฝอยวิ่งเข้าใกล้ตาดำควรรีบไปพบจักษุแพทย์
เมื่อเส้นเลือดฝอยในตามีเพิ่มมากขึ้น ควรหยุดใช้คอนแทคเลนส์แล้วรีบไปพบจักษุแพทย์ให้เร็วที่สุด
ไม่ควรใส่คอนแทคเลนส์ขณะนอนหลับ เพราะจะให้ตาขาดออกซิเจน เป็นอันตรายอาจทำให้ตาติดเชื้อถึงขั้นตาบอดได้ แม้เลนส์ที่ใส่จะบอกว่าเป็นแบบที่ใส่นอนได้ก็ควรถอดออกก่อนนอน
ไม่ควรล้างเลนส์ด้วยน้ำประปา น้ำลาย หรือน้ำอื่น ๆ เพราะแบคทีเรียในน้ำอาจทำให้ดวงตาเกิดการติดเชื้อ นอกจากนี้ คลอรีนในน้ำประปาก็จะทำให้เลนส์กระด้างอีกด้วย
การใส่คอนแทคเลนส์มาก ๆ หรือใช้ต่อเนื่องมายาวนานจะทำให้กระจกตาบางลง เมื่อกระจกตาบางลงทำให้ตาแห้งง่ายขึ้น